فرآیند شکل گیری و تحول طلاق بر اساس منابع اسلامی
نویسندگان:
چکیده:
پژوهش حاضر به منظور کشف فرایند شکل‌گیری و تحول طلاق بر اساس منابع اسلامی انجام شد. این پژوهش شامل ترکیبی از روش‌های کیفی و کمی است که طی چهار مرحله اجرا گردید. برای تدوین فرایند شکل‌گیری و تحول طلاق، از روش «معناشناسی زبانی» استفاده شد و به منظور تحلیل مراحل و شاخص‌های به دست آمده از منابع اسلامی، از روش «تحلیل محتوا» و «قواعد اصول فقه» استفاده گردید. روایی محتوای فرایند شکل‌گیری و تحول طلاق با استفاده از نظر کارشناسان بررسی گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد فرایند شکل‌گیری طلاق بر اساس منابع اسلامی متشکل از شش مرحله (پیش آشفتگی، بروز آشفتگی، آشفتگی، گسستگی و امکان طلاق، آمادگی برای طلاق و امکان بازگشت، و پس از طلاق و امکان بازگشت) است. روایی محتوا برای تمام مراحل و شاخص‌های به دست آمده با اظهار نظر هشت کارشناس تأیید گردید.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Process of Formation and Transformation of Divorce Based on Islamic Sources
Abstract:
This research is conducted to discover the process of formation and transformation of divorce based on Islamic sources. This research includes a combination of qualitative and quantitative methods that was implemented in four stages. We have used "linguistic semantics" method to compile the process of formation and transformation of divorce, and used "rules of principles of jurisprudence" and "content analysis" methods to analyze the stages and indicators obtained from Islamic sources. Using the opinion of experts, we have investigated the validity of the content of the process of formation and transformation of divorce. According to the results of this research, the process of divorce formation consists of six stages (pre-confusion, occurrence of confusion, confusion, separation and the possibility of divorce, preparation for divorce and the possibility of return, and after divorce and the possibility of return) based on Islamic sources. The validity of the content for all the obtained stages and indicators is confirmed by the opinion of eight experts.
- ابن‌فارس، احمدبن فارس، 1404، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
- اخوان تفتی، مهناز، 1382، «پی آمدهای طلاق در گذار از مراحل آن»، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، ش3، ص125-152.
- امانی، زکیه و همکاران، 1398، «شناسایی پیامدهای طلاق والدین بر فرزندان؛ مطالعه کیفی»، فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، ش47، ص59-81.
- برنشتاین، فیلیپ‌اچ و مارسی‌تی برنشتاین، 1382، زناشویی درمانی، ترجمة سهرابی، تهران، مؤسسة چاپ فرهنگی رسا.
- بستان، حسین و همکاران ، 1388، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- بلالی، طیبه و عذرا اعتمادی، 1388، «تأثیر جدایی و ناسازگاری پس از طلاق در ایجاد و ادامه تنش در خانواده‌ها»، در: مجموعه مقالات پنجمین همایش مشاوره اسلامی، قم، مؤسسة مطالعاتی مشاوره اسلامی.
- جابری، سمیه و عذرا اعتمادی، 1399، کشف فرآیند طلاق در ایران و تدوین مدل مشاوره، پایان‌نامه دکتری، علوم تربیتی مشاوره، دانشگاه اصفهان.
- جوهری، أبو نصر، 1407ق، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دارالعلم للملایین.
- حر عاملى، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع).
- حلّى، ابن‌ادریس، 1410ق، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، جامعه مدرسین.
- حلی، حسن‌بن یوسف، 1413ق، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، اسلامی.
- خجسته مهر، رضا و همکاران، 1399، «تبیین فرآیند شکل‌گیری طلاق یک پژوهش کیفی»، دست آوردهای روانشناختی، ش1، ص25-46.
- رایس، جوی کی و دیوید گوردون، 1396، مشاوره طلاق، ترجمة مریم فاتحی زاده، فرامرز آسنجرانی، تهران، آریا نقش.
- رحمانی، طیبه و همکاران، 1393، «رابطه حل تعارض و کنترل عواطف با سازگاری پس از طلاق»، روانشناسی تربیتی، ش5، ص76-85.
- ساروخانی، باقر، 1377، طلاق: پژوهشی در شناخت واقعیت و عوامل آن، تهران، دانشگاه تهران.
- سرمد، زهره و همکاران، 1385، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگاه.
- سیف، سوسن و فرشاد بهاری، ۱۳۷9، هنجاریابی و استاندارد سازی مقیاس سنجش بخشودگی برای خانواده‌های ایرانی، طرح مصوب پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه الزهرا(س).
- سیف نراقی، مریم و عزت الله نادری، ۱۳۸۵، روش‌های تحقیق در علوم انسانی (با تاکید بر علوم تربیتی)، تهران، بدر.
- شاهرکنی، سیدحبیب‌االله، 1380، «راهکارهای رویارویی با تعارض»، توسعة مدیریت، ش34، ص26-22.
- صدوق، محمدبن على، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین.
- طباطبائی، سیدمحمدکاظم، 1393، منطق فهم حدیث، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- طباطبائی، سیدعلی‌بن محمد، 1418ق، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع).
- طوسی، محمدبن حسن، 1387، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
- طیارپور، معصومه، 1395، تبیین صمیمیت زناشویی براساس سبک‌های مقابل‌های و سرسختی روانشناختی در زنان مبتلا به طلاق عاطفی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد واحد رشت.
- عبداللهی، اصغر و همکاران، 1400، «تدوین الگوی مفهومی عوامل شکل دهنده طلاق در پنج سال اول زندگی»، علوم روان شناختی، ش97، ص1-12.
- عظیمی رستا، محمود و مهرناز عابدزاده نوبریان، 1392، «بررسی عوامل مؤثر بر بروز طلاق عاطفی میان زوجین در خانواده»، مطالعات جامعه شناختی ایران، ش10، ص31-46.
- فاضل هندی، محمدبن حسن، 1416ق، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم، جامعه مدرسین.
- فرهنگی، علی اکبر، 1379، ارتباطات انسانی، تهران، خدمات فرهنگی رسا.
- کلینی، محمد بن یعقوب، 1407ق، الکافی، قم، دار الکتب الاسلامیه.
- لیری، دانیل و همکاران، 1384، راهنمای گام به گام درمان مشکلات زناشویی (طرح‌های مدون زوج‌درمانی)، ترجمة علی کیمیائی و زهرا باقریان‌نژاد کیمیایی، تهران، رشد.
- مختار عمر، احمد، 1386، معناشناسی، ترجمة سیدحسین سیدی، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
- مکارم، ناصر، همکاران، 1371، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
- نجفی، شیخ محمد حسن، 1404ق، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
- Bohannan, P, 1970, Divorce and after, Anchor Books.
- Booth, A., & Johnson, D. R., & Edwards, J.N, 1983, "Measving marital instability", Journal of Marriage and the Family, No. 45 (2), p. 387-394.
- Callan, V. J., & Noller, P, 1987, Marriage and the family, Taylor & Francis.
- Clapp, Genevieve, 1992, Divorce & New Beginnings, John Wiley & sons, New York.
- Glasser, W, 1998, Staying together. NewYork, Harper Perennia.
- https://amar.sabteahval.ir/#/contentView/nHead
- https://rc.majlis.ir/fa/law/show/923194
- https://www.sabteahval.ir/
- Jaremke, L. M., Glaser, R., Malarkey, W. B., & Kiecolt-Glaser, J. K, 2013, "Marital distress prospectively predicts poorer cellular immune function", Psychoneuroendocrinology, No. 38(11), p. 2713-2719.
- Kaslow, F. W., & Schwartz, L. L, 1987, The dynamics of divorce: A life cycle perspective, Brunner/Mazel.
- Kessler, S, 1975, The American way of divorce: Prescriptions for change. Chicago: NelsonHall.
- Knapp, M. L., Wiemann, J. M., & Daly, J. A, 1978, Nonverbal communication: Issues and appraisal, Human Communication Research.
- Krantzler, M., & Krantzler, P. B, 1992, The Seven Marriages of Your Marriage: How Couples Can Make Love Last by Understanding and Managing the Many Marriages-and Divorces--in Every Committed Relationship. Harper San Francisco.
- Levinger, G, & Huston, T. L, 1990, The social psychology of marriage, In F. D. Mahoney, A, & et al, 2003, Religion and the sanctification of family relationships, Review of Religious Research, v. 44, p. 220-236.
- Mao, K., Niu, J., Chen, H., Wang, L., & Atiquzzaman, M, 2018, "Mining of marital distress from microblogging social networks: A case study on Sina Weibo", Future Generation Computer Systems, No. 86, p. 1481-1490.
- McKnight, B. A, 2009, An Exploratory Study of the Experience of Individuals Cohabitating Through the Process of Divorce, Alliant International University, California School of Professional Psychology, San Diego.
- Young, J.E., & long, L, 1998, counseling and therapy for couples, New York, Guilford press.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
مخدومی، علی، عباسی، مهدی.(1403) فرآیند شکل گیری و تحول طلاق بر اساس منابع اسلامی. فصلنامه روانشناسی و دین، 17(2)، 7-24 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2020333
علی مخدومی؛ مهدی عباسی."فرآیند شکل گیری و تحول طلاق بر اساس منابع اسلامی". فصلنامه روانشناسی و دین، 17، 2، 1403، 7-24
مخدومی، علی، عباسی، مهدی.(1403) 'فرآیند شکل گیری و تحول طلاق بر اساس منابع اسلامی'، فصلنامه روانشناسی و دین، 17(2), pp. 7-24
