تدوین و اعتباریابی پرسشنامه حیا در دانشجویان دختر
نویسندگان:
سیدسعید ترابی / دکتری روانشناسی تربیتی دانشگاه خوارزمی
چکیده:
هدف از مطالعه حاضر تدوین و اعتباریابی پرسشنامه «حیا» در دانشجویان دختر بوده است. روش این پژوهش آمیخته از نوع «اکتشافی متوالی» و الگوی «تدوین ابزار» است. اعتباریابی مقیاس «حیا» در بین دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه بیرجند در دامنه سنی 18-23 ساله که در سال تحصیلی 1399- 1400مشغول به تحصیل بودند، انجام شد و از بین این افراد تعداد 200 تن به روش نمونه‌گیری «تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای» انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی تأییدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه 38 گویه با مؤلفه‌های حیا به دست آمد که در نهایت، چهار مؤلفه 124/50 درصد از واریانس کل پرسشنامه حیا را تبیین کرد. همچنین ضریب پایایی کل پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، برابر با 948/0 به دست آمد که بیانگر آن است که پرسشنامه «حیا» دارای همسانی درونی بالایی است. در مجموع نتایج مطالعه حاضر شواهدی را برای روایی و پایایی این پرسشنامه به‌‌مثابه ابزاری برای سنجش باورهای مربوط به حیا فراهم کرد و می‌توانــد ابــزاری معتبر و روا قابل استفاده کلیه افراد جامعه اسلامی قرار گیرد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Compilation and Validation of Modesty Questionnaire in Female Students
Abstract:
The aim of this study is to compile and validate the questionnaire of "modesty" among female students. The method of this research is a combination of "sequential exploratory" and "tool preparation" model. We have validated the scale of "modesty" among female undergraduate students of Birjand University in the age range of 18-23 years old who were studying in the academic year 2020-2021; and 200 of these students were selected by “multi-stage cluster random” sampling method. Confirmatory exploratory factor analysis and Pearson correlation coefficient were used to analyze the data. According to the results of exploratory factor analysis of the questionnaire, we found 38 items with modesty components, and finally, four components explained 50.124% of the total variance of the modesty questionnaire. In addition, using Cronbach's alpha method, the reliability coefficient of the entire questionnaire was equal to 0.948, which indicates that the "modesty" questionnaire has high internal consistency. In total, the results of the present study provided evidence for the validity and reliability of this questionnaire, as a tool for measuring modesty-related beliefs, and it can be an authentic and a valid tool and can be used by all people in the Islamic society.
Keywords:
- ابن شعبه حرانی، حسن‌بن علی، 1404ق، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمة علی اکبر غفاری، چ دوم، قم، مؤسسة انتشارات اسلامی.
- استراوس، آنسلم و کربین جولیت، 2015، مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه ای، ترجمة ابراهیم افشار، تهران، نشر نی.
- اسدیان، صدیقه و همکاران، 1394، «طراحی مقدماتی مدل حیا مبتنی بر برداشت از آیات قرآن و مقایسه آن با روانشناسی شرم»، روانشناسی بالینی و شخصیت، ش12، ص145-158.
- امیری، سید امیر، 1389، شرم و حیا در دیدگاه قران و سنت، وبلاگ تخصصی حقوقی.
- انوری، حسن. 1382، فرهنگ بزرگ سخن، چ دوم، تهران، سخن.
- بنیش، هلموت، 2003، اطلس علم النفس، ترجمة انطوان اء الهاشم، بیروت، المکتبة الشرقیة.
- بیات زاده، اعظم، 1387، شرم وحیا از منظر قرآن حکیم و حدیث، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اراک.
- پسندیده، عباس، 1385، پژوهشی در فرهنگ حیا، چ پنجم، قم، مؤسسة علمی فرهنگی دارالحدیث و سازمان چاپ و نشر.
- پسندیده، عباس، 1386، غنچه‌های شرم (نگاهی به مفهوم حیا)، قم، مؤسسة علمی فرهنگی دارالحدیث.
- تهرانی، مجتبی، 1395، ادب الهی- کتاب چهارم: حیا، موهبتی الهی، تهران، مصابیح الهدی.
- جوکار، محبوبه، 1392، « الگوی تقویت حیا در سبک زندگی اسلامی»، معرفت، ش186، ص71-85.
- جهانشاهی، محدثه و خدابخش احمدی، 1397، «بررسی اثربخشی آموزش حیا بر کاهش اعتیاد به اینترنت و رفتارهای پرخطر در دختران نوجوان»، روانشناسی فرهنگی، ش2، ص1-14.
- حر عاملی، محمدبن حسن و محمدرضا حسینی جلالی، 1416، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم مؤسسة آل‌البیت(ع).
- حرعاملی، محمدبن حسن، 1414ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع).
- حسین زاده، علی، 1389، «نقش عفت و حیا در رضایتمندی زن و شوهر»، معرفت اخلاقی، ش2، ص117-135.
- خادم پیر، علی، 1394، «خاستگاه، عوامل و آثار شرم و حیا در نگاه قرآن و حدیث»، بصیرت و تربیت اسلامی، ش32، ص127-153.
- خلیلی دهدزی، افشین و فریدون کیانی قلعه سردی، 1394، «دیدگاه اسلام در مورد حیا و عفت و اثر گذاری آنها بر رفتار و شخصیت اجتماعی»، در: اولین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
- رجبی، عباس، 1385، حجاب و نقش آن در سلامت روان، چ دوم، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- رمضانی، زهرا، 1395، طراحی و بررسی الگویی از پیشایندها و پیامدهای مهم اضطراب اجتماعی و حیا، پایان‌نامه دکترای روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.
- عباسی آغوی، محمدمهدی و همکاران، 1394، «رابطه حیای همسران و ناسازگاری‌های زناشویی»، پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده، ش4، ص93-114.
- عباسی آغوی، محمدمهدی و همکاران، 1393، حیای همسران در تعالیم اسلام و رابطه آن با ناسازگاری‌های زناشویی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- علاسومند، فریبا، 1397، زن در اسلام، چ پنجم، تهران، هاجر طوسی.
- فاضلیان، سید محمدجواد، 1396، «آزرم پارسایان»، بشارت، ش83، ص6-9.
- فروتن، علی اصغر، 1391، رابطه بین عقل و حیادر طلاب مرد و زن حوزه علمیه قم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم، مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
- قاسمی، حمید، و راسخ نازنین، 1398، «روان سنجی پرسش نامه مهارت‌های ارتباطی هفتگانه قاسمی»، مطالعات روان شناسی ورزشی، ش8، ص23-40.
- قمی، شیخ عباس، 1374، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، قم، اسوه.
- کلینی، محمدبن یعقوب، 1407ق، اصول کافی، چ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
- گلزاری، محمود، 1379، تهیه ابزارهایی جهت سنجش عمل به باورهای دینی و انواع حیا و بررسی رابطه دین داری و حیا با ویژگی‌های شخصیت و سلامت روانی، رساله دکتری روان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
- ماهینی، انسیه، 1389، «مفهوم شناسی حیا و عفاف آسیب‌ها و راهکارها»، فلسفه کلام عرفان، ش10، ص79-104.
- مجلسی، محمد باقر، 1404ق، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، چ دوم، بیروت، مؤسسة الوفاء.
- محمدی ری شهری، محمد، 1377، میزان الحکمه، ترجمة حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث.
- مفضل‌بن‌عمر، 1379، توحید مفضل، ترجمة محمدباقر مجلسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- نوری، میرزا حسین، 1365، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث.
- Durbin-c-Emily, Klein, Daniel-N,schwartz, Joseph, E, 2000, "predicting the 2 years outcome dysthymic disorder. The role of childhood adversity and family history of psychopathology", Journal of counslting and clinical psychology, No, 68(1), p. 57-63.
- Fornell, C. and Larcker, D, 1981, "Evaluating Structural Equation Modeling with Unobserved Variables and Measurement Error"; Journal of Marking Research, No. 18(1), p. 39-50.
- Holter, P. & Hendriksen, N. B, 1987, "Field methodfor measuring respiratory loss and bulk export of organic matter from cattle dung pats", Soil Biology & Biochemistry, No. 19 (5), p.649-650.
- Kline, R. B, 2015, Principles and practice of structural equation modeling, Guilford publications.
- Lawshe CH, 1975, "A quantitative approach to content validity", Personnel Psychology, No.28, p. 563-575.
- MacCallum, R. C., Browne, M. W., & Sugawara, H. M, 1996, "Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling", Psychological Methods, No. 1, p. 130- 149.
- MC Cauley-e, Myers, K, Athleen, 2000, "The longitudinal clinical course of depression in children and adolescents", Child and Adolescent Psychiatric clinics of North America, vol: 1(1), p. 183-196.
- Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J, 2006, "Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review", The Journal of educational research, No. 99(6), p. 323-338.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
رضائی رضوان، شهرزاد، اسدی یونسی، محمدرضا، ترابی، سیدسعید.(1403) تدوین و اعتباریابی پرسشنامه حیا در دانشجویان دختر. فصلنامه روانشناسی و دین، 17(2)، 25-41 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2020723
شهرزاد رضائی رضوان؛ محمدرضا اسدی یونسی؛ سیدسعید ترابی."تدوین و اعتباریابی پرسشنامه حیا در دانشجویان دختر". فصلنامه روانشناسی و دین، 17، 2، 1403، 25-41
رضائی رضوان، شهرزاد، اسدی یونسی، محمدرضا، ترابی، سیدسعید.(1403) 'تدوین و اعتباریابی پرسشنامه حیا در دانشجویان دختر'، فصلنامه روانشناسی و دین، 17(2), pp. 25-41
