سال هفتم، شماره دوم، پياپي 25، تابستان1393

صادق كريم‌زاده / استاديار گروه علوم تربيتي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)   skarimzadeh178@yahoo.com
دريافت: 16/12/1392- پذيرش:30/4/1393
چکيده
هدف اين مقاله، توصيف جنبه‌هاي مختلف فرايند رشد اخلاقي در روي‌آورد يادگيري و بررسي انتقادي آن، به‌ويژه از طريق تعاليم اسلامي و به روش اسنادي است. روي‌آورد مزبور، رشد اخلاقي را «يادگيري انجام رفتار اجتماعي مورد ‌پذيرش جامعة خاص، که از طريق پيامدهاي آن تقويت مي‌شود» توصيف مي‌کند. گستره اين فرايند، «رفتار اجتماعي پذيرفته‌‌شده» و مؤلفه اصلي آن «رفتار اخلاقي»، در برابر شناخت و هيجان اخلاقي، بوده و تقويت، به‌ويژه شکل اجتماعي آن، سازوکار عمده به‌شمار مي‌رود. عدم‌ پذيرش ارزش‌هاي ذاتي و نيز ارزش‌هاي اخذ‌شده از منابع فرااجتماعي، عدم تسري مرز اخلاق به رفتارهاي اخلاقي ناسازگار با هنجارهاي موجود، ناديده‌گرفتن مؤلفه‌هاي شناختي و هيجاني اخلاق و غفلت از سازوکارهايي غير از تقويت، کاستي‌هاي عمده‌اي است که از ديدگاه اسلامي مواضع اين روي‌آورد را به چالش مي‌کشد.

کليدواژها: قرآن، روي‌آورد يادگيري، چيستي، گستره، مؤلفه، سازوکار.