روان شناسی و دين

سال هشتم، شماره دوم، پیاپی 30، تابستان 1394

حسن رضایی جمالویی / دانشجوی دکتری روان شناسی سلامت  دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، باشگاه پژوهشگران جوان و

نخبگان،  نجف آباد، ایران                                                                                             h.rezayi2@yahoo.com

سعید آریاپوران / استادیار گروه روان شناسی دانشگاه ملایر                                     s.ariapooran@malayeru.ac.ir

محسن کچویی / دانشجوی دکتری روان شناسی سلامت دانشگاه خوارزمی تهران              kachooei.m@gmail.com

حسین مرادی / کارشناسی ارشد روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات  hossein.moradi_ma@yahoo.com

مهدی طاهری / دانشجوی دکتری روان شناسی سلامت دانشگاه خوارزمی تهران           Taheri.2000@yahoo.com

دریافت: 12/11/1392 ـ پذیرش: 26/3/1393

چکیده

هدف از این پژوهش پیش بینی کاهش مصرف مواد در دانش آموزان دبیرستانی، بر اساس دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی بود. آزمودنی های پژوهش شامل 600 دانش آموز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان دانش آموزان پسر دبیرستان های شهرستان نجف آباد (اصفهان) در سال تحصیل 92-1391 انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از سیاهه گرایش به مصرف مواد مخدر قربانی، پرسش نامه دلبستگی به خدا بک و مک دونالد، پرسش نامه نگرش مذهبی سراج زاده، پرسش نامه حمایت اجتماعی فلمینگ و همکاران و مقیاس هیجان خواهی فرم پنجم زاکرمن استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد حدود 47 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و هیجان خواهی و حدود 52 درصد از واریانس گرایش یا عدم گرایش به مصرف مواد توسط مؤلفه های توکل به خدا، ماجراجویی یا خطرپذیری، حمایت خانواده و بعد اعتقادی تبیین می شود. همچنین ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که دلبستگی به خدا (41/0- r=)، نگرش مذهبی (35/0- r=)، حمایت اجتماعی (29/0- r=) و هیجان خواهی (18/0 r=) با گرایش به مصرف مواد همبستگی معنی داری دارند (05/0P<). با توجه به نقش عوامل و ویژگی های مذهبی، خانوادگی و شخصیتی در گرایش به مصرف مواد مخدر، پیشنهاد می شود برای پیشگیری از گرایش به مصرف مواد در نوجوانان و جوانان، به تقویت دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی و تعدیل هیجان خواهی در دانش آموزان از سنین پایین پرداخته شود.

کلیدواژه ها: گرایش به مصرف مواد، دلبستگی به خدا، نگرش مذهبی، حمایت اجتماعی، هیجان خواهی، دانش آموزان دبیرستانی.