سال سيزدهم، شماره اول، پياپي 49، بهار 1399

علي حسيني‌مهر / استاديار دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تاکستان، گروه علوم تربيتي، تاکستان، ايران    hosseinimehrali@yahoo.com
آرزو عظيم‌زاده پارسي / مربي دانشگاه پيام‌نور تاکستان
عذرا رحماني / استاديار دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تاکستان، گروه علوم تربيتي، تاکستان، ايران    edu.rahmani@yahoo.com
دريافت: 15/02/1396 ـ پذيرش: 23/07/1396

چکيده
اين پژوهش با هدف تعيين رابطة متغيرهاي جهت‌گيري مذهبي و نشانه‌هاي سلامت رواني با واسطه‌گري خوش‌بيني انجام شده، که از نظر هدف، کاربردي و به لحاظ ماهيت و شيوة اجرا، روش پژوهش توصيفي، از نوع همبستگي به کار برده است. در اين پژوهش، متغير جهت‌گيري مذهبي به‌عنوان متغير پيش‌بين سلامت روان و خوش‌بيني نيز به‌عنوان متغير ميانجي رابطة بين اين دو متغير در نظر گرفته شده است. از ميان جامعة آماري پژوهش که شامل کليه دانشجويان دختر مشغول به تحصيل در سال تحصيلي 94- 1393 در مراکز دانشگاهي دولتي، غيردولتي و غيرانتفاعي، آزاد اسلامي و پيام‌نور استان قزوين بودند، تعداد 380 نفر زن به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي به‌عنوان نمونة آماري گزينش شدند. خوش‌بيني، سلامت عمومي و جهت‌گيري مذهبي، به‌ترتيب با پرسش‌نامه‌هاي جهت‌گيري زندگي (LOT-R)، سلامت رواني (GHQ) و جهت‌گيري مذهبي آلپورت ارزيابي شدند. پايايي پرسش‌نامه‌ها بر اساس آلفاي کرونباخ به‌ترتيب، 85/0، 79/0 و 83/0 محاسبه و مورد تأييد قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و الگويابي معادله‌هاي ساختاري (SEM) پردازش آماري گرديد. نتايج نشان داد که بين جهت‌گيري مذهبي دروني و خوش‌بيني رابطة مثبت معناداري و همچنين رابطة بين جهت‌گيري مذهبي دروني و مؤلفه‌هاي سلامت روان (علائم اضطرابي و افسردگي)، منفي معنادار مي‌باشد همچنين مسير جهت‌گيري مذهبي تنها به‌طور غيرمستقيم از طريق خوش‌بيني کاهش‌دهندة اضطراب، افسردگي، و جسماني‌سازي است. نکتة قابل توجه عدم معناداري مسير بين جهت‌گيري مذهبي با مؤلفه‌هاي سلامت رواني مي‌باشد، که حاکي از فرايند واسطه‌گري خوش‌بيني است. به عبارت ديگر، جهت‌گيري مذهبي به‌طور مستقيم بر کاهش سلامت روان تأثير نمي‌گذارد؛ بلکه از طريق افزايش خوش‌بيني در جهت کاهش اضطراب، افسردگي و جسماني‌سازي پيش مي‌رود.
كليدواژه‌ها: خوش‌بيني، سلامت روان، جهت‌گيري مذهبي.