سال پانزدهم، شماره اول، پياپي 57، بهار 1401، ص 113-130
سکينه محب‌خواه/ دکتري زبان و ادبيات عربي، دانشگاه کاشان smohebby@yahoo.com
* محسن سيفي/ استاديار زبان و ادبيات عربي دانشگاه، کاشان motaseifi2002@yahoo.com
مصطفي جوانرودي/ استاديار زبان و ادبيات عربي، دانشگاه پيام‌نور mjavanrudy@yahoo.com
دريافت: 25/04/1398 ـ پذيرش: 23/09/1398
چکيده
روان‌شناسي شخصيت، به‌عنوان يکي از شاخه‌هاي جديد نقد روان‌شناختي، تأثير زيادي در فهم متن و کشف نمادها و رموز آن دارد. شخصيت‌هاي سه‌گانه‌اي که در قصيده «شهداؤنا»، سروده فاروق جويده ايفاي نقش مي‌کنند، عبارتند از: شهدا، مردم ستمديده و سران عرب. شهدا با شخصيتي آرمان‌گرا و متعالي، در جهت رسيدن به اهداف والا، آگاهانه، خود را فدا كرده و تا حدودي اساسي‌ترين نيازهاي خود؛ يعني نيازهاي فيزيولوزيکي، ايمني، محبت و تعلق‌پذيري و احترام را طي نموده‌اند و خود را به آخرين سطوح نيازها؛ يعني خودشکوفايي رسانده‌اند و از انگيزش B يا فراانگيزش برخوردار شده‌اند. برخلاف دو شخصيت ديگر، که در پله‌هاي پايين‌تر؛ متوقف شده‌اند و به‌عنوان افرادي ناخودشکوفا، افرادي منفعل و ناکارآمد، با انگيزش D يا کمبود و محروميت (D-) در جامعه ظاهر گشته‌اند. نگارندگان اين پژوهش، برآنند تا با نقد روان‌کاوانه و با منطبق نمودن شخصيت‌هاي سروده، با نظريۀ روان‌شناختي آبراهام مزلو بر مبناي هرم سلسله‌مراتب نيازها، به بررسي شاخص‌هاي شخصيت‌هاي تأثيرگذار در اين سروده بپردازند.
کليدواژه‌ها: شعر معاصر عربي، فاروق جويده، شهداؤنا، نقد روان‌کاوانه، آبراهام مزلو.