Ravanshenasi Wa Din, Volume 16, Issue 4, No 64, Year 2025 , Pages 55-75

    Construction and Validation of a Self-perception Scale as per the Principles of Islamic anthropology (Ayatollah Javadi Amoli's viewpoint)

    Writers:
    ✍️ Zahra sadat Pour seyyed Aghaei / An assistant professor, Counseling group, Psychology and Education Collegue, al-Zahra University, Tehran, Iran. / zspsaghaei@Gmail.com
    Masomeh Esmaeli / professor of counseling department, 'Allamah Tabatabaii University / m.esmaeili@atu.ac.ir
    Pages: 55-75 Receive Date: 2025/04/03 Accept Date: 2025/04/03
    doi 10.22034/ravanshenasi.2024.2018972
    Abstract: 
    Self-perception and its tools of measurement in basic psychology schools are mainly introduced according to humanistic principles, while in our country, the Islamic perspective must be addressed to understand the fundamental principles. In his research, the author aims to construct a self-perception scale based on the principles of Islamic anthropology and to investigate its psychometric properties in students. The self-perception scale is of fifty accounts which have been extracted from the components of Ayatollah Javadi Amoli's anthropology and through content analysis method. In order to examine the psychometric properties of this scale, a total of 530 students from the Azad Islamic University of Tehran were selected through random sampling who participated in the study by completing the self-perception scale. The results of the factor analysis using the principal components method indicated the presence of five components of self-perception, called "material self," "innate self," "social self," "religious self," and "cosmic self," respectively. The correlation coefficients between the subscales of the questionnaire and the overall score of the Sarason self-conception Questionnaire turned out to be positive and statistically significant at the 99% confidence level. The Cronbach's alpha coefficient for the overall scale was also calculated as 0.906. Overall, the findings of the current research says that the self-perception scale reveals adequate validity and reliability.
    Keywords: 
    self-perception
    anthropological foundations
    Islamic
    construction
    validation
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ساخت و اعتباریابی مقیاس خودپنداره مبتنی بر مبانی انسان شناسی اسلامی (دیدگاه جوادی آملی)
    Abstract: 
    خودپنداره و ابزارهای اندازه‌گیری آن در مکاتب روان‌شناسی پایه، عمدتاً مبتنی بر مبانی انسان‌گرایی تعریف شده‌اند؛ درحالی‌که در کشور ما برای شناخت مبانی اساسی باید دیدگاه اسلامی ‌را مورد بحث قرار داد. هدف از پژوهش حاضر، ساخت مقیاس خودپنداره‌ی مبتنی بر مبانی انسان‌شناسی اسلامی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در دانشجویان بود. مقیاس خودپنداره دارای پنجاه گویه است که این گویه‌ها با استناد به مؤلفه‌های انسان‌شناسی آیت‌الله جوادی آملی و با روش تحلیل محتوا استخراج شده‌اند. به‌منظور بررسی خصوصیات روان‌سنجی این مقیاس، تعداد 530 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران به‌وسیله‌ی نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و ایشان با تکمیل مقیاس خوپنداره، در پژوهش شرکت کردند. نتایج تحلیل عاملی به‌روش مؤلفه‌های اصلی، نشان‌دهنده‌ی وجود پنج مؤلفه‌ی خودپنداره بود که به‌ترتیب «خودِ مادی»، «خودِ فطری»، «خودِ اجتماعی»، «خودِ مذهبی» و «خودِ کائناتی» نام‌گذاری شدند. ضرایب همبستگی بین خرده‌مقیاس‌های پرسش‌نامه، خودپنداره با نمره‌ی کلی پرسش‌نامه‌ی خودپنداره‌ی ساراسون مثبت و در سطح 99 درصد اطمینان معنادار بود. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس نیز 906/0 محاسبه شد. به‌طور کلی، یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس خودپنداره از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.
    References: 
    • آلن، مری جی و وندی ین، 1387، مقدمه‌ای بر نظریه‌های اندازه‌گیری، ترجمة علی دلاور، تهران، سمت.
    • پورحسین، رضا، 1389، روان‌شناسی خود، تهران، امیرکبیر.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1372، هدایت در قرآن، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1383، توحید در قرآن، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1385الف، سیره رسول اکرم (ص) در قرآن، تحقیق حسین شفیعی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1385پ، سروش هدایت، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1386، سرچشمه اندیشه، تحقیق عباس رحیمیان، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1388الف، حق و تکلیف در اسلام، تحقیق مصطفی خلیلی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1388ژ، تسنیم، تحقیق عبدالکریم عابدینی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ب، تسنیم، تحقیق سعید بندعلی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ت، انتظار بشر از دین، تحقیق محمدرضا مصطفی‌پور‌، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ذ، اسلام و محیط‌زیست، تحقیق عباس رحیمیان‌، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389س، تسنیم، تحقیق سعید بند علی، قم: اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ش، تسنیم، تحقیق علی اسلامی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ق، تسنیم، تحقیق احمد قدرسی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1389ع، ولایت فقیه، تحقیق محمد محرابی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1390الف، تفسیر انسان به انسان، تحقیق محمدحسین الهی‌زاده، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1390د، تسنیم، تحقیق و تنظیم محمود لطیفی، قم، اسراء.
    • جوادی آملی، عبدالله، 1391، مهر استاد، تحقیق سعید بندعلی، قم، اسراء.
    • ساداتی‌نژاد، سیدمهدی، 1392، «بومی‌سازی علوم انسانی و ضرورت بازبینی مبانی انسان‌شناسی»، پژوهش‌های سیاست اسلامی، ش 1، ص 1ـ31.
    • شایگان، داریوش، 1356، آسیا در برابر غرب، تهران، امیرکبیر.
    • شعاری‌نژاد، علی‌اکبر، 1364، فرهنگ علوم رفتاری، تهران، امیرکبیر.
    • شیخ‌الاسلامی، راضیه و مرتضی لطیفیان، 1381، «بررسی رابطه ابعاد خودپنداره با سلامت عمومی و مؤلفه‌های آن در دانشجویان دانشگاه شیراز»، تازه‌های علوم‌شناختی، سال چهارم، ش 1، ص 6ـ16.
    • صانع‌پور، مریم، ۱۳۷۸، «مبانی معرفتی اومانیسم»، قبسات، ش ۱۲، ص ۱۰۰-۱۱۵.
    • فقیهی، علی‌نقی و رفیعی مقدم، فاطمه، 1387، «انسان از دیدگاه راجرز و مقایسه آن با دیدگاه اسلامی»، مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال دوم، ش ۳، ص 143ـ167.
    • کلانتر هرمزی، آتوسا، 1390، سیر تکوینی مفهوم خود از دیدگاه حکمت متعالیه و دیدگاه‌های روان‌شناختی پست مدرن و شیوه تبیین آسیب‌شناسی روانی انسان مبتنی بر آن، رسالة دکتری، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.
    • گراث ـ مارنات، گری، 1387، راهنمای سنجش روانی، ترجمة حسن پاشا شریفی و محمدرضا نیکخو، تهران، سخن.
    • محسنی، نیک‌چهره، 1375، ادراک خود، از کودکی تا بزرگسالی، تهران، بعثت.
    • محمدپور، احمد، 1392، روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران، جامعه‌شناسان.
    • نبویان، سیدمحمود، 1381، «خدامحوری یا اومانیسم»، رواق اندیشه، ش 13، ص 19ـ23.
    • نوایی، علی‌اکبر، 1384، «نقش جهان‌بینی و انسان‌شناسی اسلامی در تکوین جامعه دینی»، اندیشه حوزه، ش 56، ص 113ـ116.
    • هومن، حیدرعلی، 1370، پایه‌های پژوهش در علوم رفتاری، تهران، دیبا.
    • Beshlideh, K, Allipour, S, & Shehni Yailagh, M, 2009, "The Causal Relationship between Religious Beliefs and Mental Health, with Mediating Role of Self-Esteem in University Students", Journal of Education & Psychology, N. 3 (2), p. 25-38.
    • Błazek, M, & Besta, T, 2012, "Self-Concept Clarity and Religious Orientations: Prediction of Purpose in Life and Self-Esteem", Relig Health, N. 51, p. 947–960.
    • Bybee, A, & Zilgler, E, 2001, "Self- image and Gait: a further test of the cognitive-developmental Formation", Journal of Personality, N. 59 (4), p. 733-745.
    • Campbell, J, D, 1996, "Self – consept clarity: Measurement, personality correlates and cultural boundaries", Journal of personality and social psychology, N. 70, p. 141-156.
    • Damon,W،C،, & Hart,D، (1991)، Self- understanding in childhood and adolescence، New York: Cambridge University Press.
    • Dorner, J, 2006, A self- concept Measure of Personality Growth: self-concept Maturity (SCM) Development,Validation, and Age Effects، A thesis for the degree of doctor of Philosophy in Psychology, International University Bremen.
    • Eccles, S, O'Neill, S, A, & Wigfield, A, 2005, "Ability self -perceptions and subjective task values in adolescents and children", New York, The Search Institute Series on Developmentally Attentive Community and Society, N. 3, p. 237-249.
    • Epstein, S, 1973, "the self-concept revisited: Or a theory of a theory", American Psychologyist, N. 28(5), p. 16-404.
    • Gecas, V, 1982, "THE SELF-CONCEPT", Annual Review of Sociology, v. 8, p. 1-33.
    • Marsh, H. W, 1990, "Amultidimensional,Hierarchical Model of self-Concept: Theoretical and Empirical Justification", Educational Psychology Review, N. 2 (2), p. 77-172.
    • Pierre-yves, B, 2009, Self-Identity and Religion/Spirituality, Cambridge University Press.
    • Sternke, Jamie C, 2010, Self-Concept and Self-Esteem in Adolescents with Learning Disabilities, Master of Science in Education/School Psychology, University of Wisconsin-Stout.
    • Tennen, H, & Herzberger, S, 1987, "Depression, selfprotective atributional biases", Journal of Personality and Social Psychology, N. 52, p. 72-80.
    • Xavier, L, 2013, Methods for Changing Our Thoughts, Attitudes, Self-Concept,Motivation, Values and Expectations, www.psychologicalselfhelp.org
    • 85 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Pour seyyed Aghaei, Zahra sadat, Esmaeli, Masomeh.(2025) Construction and Validation of a Self-perception Scale as per the Principles of Islamic anthropology (Ayatollah Javadi Amoli's viewpoint). Ravanshenasi Wa Din, 16(4), 55-75 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2018972

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Zahra sadat Pour seyyed Aghaei; Masomeh Esmaeli."Construction and Validation of a Self-perception Scale as per the Principles of Islamic anthropology (Ayatollah Javadi Amoli's viewpoint)". Ravanshenasi Wa Din, 16, 4, 2025, 55-75

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Pour seyyed Aghaei, Z, Esmaeli, M.(2025) 'Construction and Validation of a Self-perception Scale as per the Principles of Islamic anthropology (Ayatollah Javadi Amoli's viewpoint)', Ravanshenasi Wa Din, 16(4), pp. 55-75

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Pour seyyed Aghaei, Z, Esmaeli, M. Construction and Validation of a Self-perception Scale as per the Principles of Islamic anthropology (Ayatollah Javadi Amoli's viewpoint). Ravanshenasi Wa Din, 2025; 16(4): 55-75