Ravanshenasi Wa Din, Volume 8, Issue 1, No 29, Year 2025 , Pages 63-84
Spiritual-Religious Loneliness: Developing and Assessing the Validity of a Scale for Evaluating the Positive and Negative Aspects of Feeling of Loneliness
Article Type:
Research
Writers:
Shahla Pakdaman / Assistant professor of Shahid Beheshti University
Abstract:
This research which seeks to clarify the meaning of spiritual-religious loneliness and develop a scale for measuring it among university students, is based on exploratory factor analysis. In order to determine the validity of the scale, the primary questions designed on the basis of the theoretical foundations and scales of spirituality measurement were evaluated by 13 BA students and 17 MA students of psychology. After making modifications, corrections, 605 students of Shahid Beheshti University (355 females and 239 males) who were chosen through convenience sampling filled out a questionnaire of 49 questions on spiritual- religious loneliness. The results of analyzing the constituents through main varimax rotation show that four factors of feeling of loneliness are involved: with relation to religion’s guardians, with relation to the meaning of life, with relation to God, and the positive factor of relation with oneself. Moreover, the reliability coefficient obtained through Cronbach alpha for 44 questions which was 0.93 and the test- retest coefficient of factors at a two-week interval which range between 0.68 and 0.91, indicate the validity of the scale.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :احساس تنهایی معنوی ـ مذهبی: ساخت و اعتبار یابی مقیاسی برای سنجش ابعاد مثبت و منفی احساس تنهایی
Abstract:
این پژوهش با هدف تعیین ماهیت احساس تنهایی معنوی مذهبی و تهیه مقیاسی برای سنجش آن در دانشجویان بر پایه روش تحلیل عاملی اکتشافی صورت گرفت. برای تعیین روایی ابزار، گویه های اولیه که با استفاده از مبانی نظری و مقیاس های سنجش معنویت طراحی شده بودند، مورد ارزیابی 13 نفر از کارشناسان روان شناسی و 17 دانشجوی تحصیلات تکمیلی قرار گرفتند. پس از اصلاح، 605 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (355 زن و 239 مرد)، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه احساس تنهایی معنوی مذهبی، با 49 گویه پاسخ دادند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس، به استخراج چهار عامل احساس تنهایی در ارتباط با اولیاء دین، ارتباط با معنای زندگی، ارتباط با خدا و عامل مثبت ارتباط با خود انجامید. همچنین ضریب اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ برای 44 گویه، 93/0 و ضرایب بازآزمایی عامل ها، به فاصله دو هفته، در دامنه 68/0 تا 91/0 به دست آمد که بیانگر اعتبار ابزار بود.
References:
- آذربايجاني، مسعود، 1387، «مقياس سنجش دينداري، تهيه و ساخت آزمون جهت‌گيري مذهبي با تکيه بر اسلام»، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه (شماره انتشار 81؛ روان‌شناسي 10).
- ابن شعبه حراني، حسن‌بن علي، 1404ق، تحف‌العقول، تصحيح علي‌اکبر غفاري، قم، جامعه مدرسين.
- اعظم‌آزاده، منصوره و عاصفه توکلي، 1386، «فرد‌گرايي، جمع‌گرايي و دينداري»، انجمن ايراني مطالعات فرهنگي و ارتباطات، سال سوم، ش 9، ص101-125.
- خداپناهي، محمدكريم و محمود حيدري، 1381، «بررسي اثر آهنگ زيارت کعبه بر سلامت عمومي حجاج»، روان‌شناسي، سال هفتم، ش 28، ص330ـ341.
- خوشاوي، فاطمه، 1390، رابطه هويت ديني با شادماني در دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي نجف‌آباد، پايان‌نامه کارشناسي ارشد آموزش بزرگسالان، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- رحيم‌زاده، سوسن و همكاران، 1390، «مباني مفهومي احساس تنهايي: يک مطالعه کيفي»، روان‌شناسي تحولي: روان‌شناسان ايراني، سال هشتم، ش 30، ص123-141.
- رحيم‌زاده، سوسن، 1390، ساختار عاملي و مدلي براي احساس تنهايي در دانشجويان ايراني، پايان‌نامه دکتري روان‌شناسي عمومي، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- سالاري‌فر، محمدرضا و همكاران، 1390، بهداشت رواني با نگرش به منابع اسلامي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- صادقي، منصوره سادات، 1384، بررسي رابطه بين روش تربيت ديني با تصور از خدا در دانشجويان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي تربيتي، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- قنبرزاده، محمد، 1387، رابطه احساس معنا‌بخش بودن زندگي با کيفيت زندگي بيماران مبتلا به سرطان پستان و مقايسه آن با افراد غيرمبتلا، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي عمومي، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- کلاين، پل، 1380، راهنماي آسان تحليل عاملي، ترجمة سيدجلال‌الدين صدر‌السادات و اصغر مينايي، تهران، سمت.
- متقي هندي، حسام‌الدين، 1409ق، کنز‌العمال في سنن الاقوال و الافعال، بيروت، مؤسسه الرساله.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي.
- محمدي ري‌شهري، محمد، 1377، ميزان‌الحکمه، ترجمة حميدرضا شيخي، قم، دارالحديث.
- مظاهري، محمدعلي و همكاران، 1390، مثلث ايمان: الگوي ابعادي رابطه انسان با خدا، قم، دارالحديث.
- واحدي، شهرام و همكاران، 1389، «الگوي ميانجي‌گري احساس تنهايي هيجاني و اجتماعي، بهزيستي معنوي، فاصله اجتماعي و افسردگي دانشجويان دختر»، روان‌شناسي کاربردي، سال چهارم، ش 4 (16)، ص7-24.
- وولف، ديويد، 1386، روان‌شناسي دين، ترجمة محمد دهقاني، تهران، رشد.
- هومن، حيدرعلي و همكاران، 1389، «مدل‌يابي احساس تنهايي بر پايه ساختار بهزيستي معنوي، خودکارآمدي و رضايت از زندگي»، تحقيقات روان‌شناختي، ش 7، ص19-32.
- هومن، حيدرعلي، 1385، تحليل داده‌هاي چند‌متغيري در پژوهش رفتاري، تهران، پيک فرهنگ.
- يالوم، اروين، 1390، روان‌درماني اگزيستانسيال، ترجمة سپيده حبيب، تهران، ني.
- Asher, S. R. & Paquette, J. A, 2003, Loneliness and Peer Reltions in Childhood, Current Directions in Psychological Science, v. 12 (3), p. 75-78.
- Deniz, M. E; & etal, 2005, An investigation of social skills and loneliness levels of university students with respect to their attachment styles in sample of Turkish student, Social Behaviour and Personality, v. 33 (1), p. 19-32.
- Ettema, E. J, & et al, 2010, Existential loneliness and end - of-life care : A systematic review, Theoretical Medicine and Bioethics, v. 31, p. 141-169.
- Fromm, E, 1956, The Art of Loving, Printed in The United State of America, Harper & Brothers, New York, N.Y. 10022.
- Grimes, K, 2008, Coming to College: Correlations between Loneliness, Homesickness and Spiritual Well-Being, Research Seminar course in the Psychology Department at John Brown University, Siloam Springs,Arkansas.
- Kirkpatrick, L. A, & Shaver, P. R, 1992, An attachment-theoretical approach to romantic love and religious beliefs, Personality and Social Psychology Bulleti, v. 18 (3), p. 266-275.
- Long, C. R, & Averill, J. R, 2003, Solitude: An Exploration of Benefits of Being Alone, Journal for the Theory of Social Behavior, v. 33 (1), p. 21-44.
- Long, C. R, & et al, 2003, Solitude Experiences: Varieties,Settings, and Individual Differences, Personality and Social Psychology Bulletin, v. 29 (5), p. 578-583.
- Maselko, J, & Kubzansky, L. D, 2006, Gender differences in religious practices, spiritual experiences and health: Results from the US General Social Survey, Social Science & Medicine, v. 62 (11), p. 2848-2860.
- Mayers, A. M, & et al, 2002, The Existential Loneliness Questionnaire:Background, Development, and Preliminary Findings, Journal of Clinical Psychology, v. 58 (9), p. 1183–1193.
- Mijoskovick, B. L, 1979, Loneliness in Philosophy, Psychology and Literature, Assen: Van Corcum.
- Moustakas, C. E, 1961, Loneliness. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. http://www.books. google.com/2013/08.
- Nilsson, B, & et al, 2006, Is Loneliness a psychological Dysfunction? A literary study of the phenomenon of lineliness, Scanding Journal of Caring Sciences, v. 20 (1), p. 93-101.
- Paloutzian, R. F, & Ellison, C. W, 1982, Loneliness, Spiritual Well - Being, and the Quality of Life, In L. A. Peplau& D. Perlman (Eds.), Loneliness: A Sourcebook ofcurrent theory, research, and therapy, New York, Wiley Interscience. Retrieved from http://www.books.google.com. 15/08/2013.
- Pargament, K. I, & et al, 1990, God Help Me (I): Religious Coping Efforts as Predictors of the Outcomes to Significant Negative Life Events, American Journal of Community Psychology, v. 18 (6), p. 793-824.
- Peplau, L. A, & Perlman, D, 1982, Perspectives on loneliness. In Loneliness:A Sourcebook of Current Theory, Research and Therapy, L.A. Peplau,&D. Perlman (Eds). Wiley-Interscience: New York.
- Rokach, A, & et al, 2013, Cancer patients, their caregivers, and coping with loneliness, Psychology, Health & Medicine, v. 18 (2), p. 1-10.
- Rokach, A, & Venegas, G, 2012, Can religiosity affect how we cope with loneliness? European Psychiatry, v. 27, Supplement 1.
- Roux, A. L, & Connors, J, 2001, A cross - cultural study into loneliness amongst university students, South African Journal of Psychology, v. 31 (2), p. 46-52.
- Roux, A. L, 2009, The Relationship Between Adolescents' Attitudes Toward Their Fathers and Loneliness: A Cross-Cultural Study, Journal of Child And Family Studies, v. 18 (2), p. 219-226.
- Ryan, M. C, & Patterson, J, 1987, Loneliness in the elderly, Journal of GerontologicalNursin, v. 13 (5), p. 6-12.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ghabezi, Fatemeh, Pakdaman, Shahla, Fath Abadi , Jalil، ، .(2025) Spiritual-Religious Loneliness: Developing and Assessing the Validity of a Scale for Evaluating the Positive and Negative Aspects of Feeling of Loneliness. Ravanshenasi Wa Din, 8(1), 63-84
Fatemeh Ghabezi; Shahla Pakdaman; Jalil Fath Abadi ؛ ."Spiritual-Religious Loneliness: Developing and Assessing the Validity of a Scale for Evaluating the Positive and Negative Aspects of Feeling of Loneliness". Ravanshenasi Wa Din, 8, 1, 2025, 63-84
Ghabezi, F, Pakdaman, S, Fath Abadi , J، ، .(2025) 'Spiritual-Religious Loneliness: Developing and Assessing the Validity of a Scale for Evaluating the Positive and Negative Aspects of Feeling of Loneliness', Ravanshenasi Wa Din, 8(1), pp. 63-84
