Ravanshenasi Wa Din, Volume 8, Issue 1, No 29, Year 2025 , Pages 115-128

    The Relationship of Religious Orientation with Mental Health and Moral Change

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Hasan Etesami Nia / دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی پردیس علوم و تحقیقات ساوه / hasanetesaminia@yahoo.com
    Rahim Narooie / مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / rnarooei@yahoo.com
    Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi / دانشیار گروه روان شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / m.r.ahmadi313@gmail.com
    Pages: 115-128 Receive Date: 2025/03/29 Accept Date: 2025/03/29
    Abstract: 
    This research seeks to investigate the relationship of religious orientation with moral change and mental health. To this end, a descriptive-correlation method was used in this research and, 384 high school students (192 boys and 192 girls) in Qom in the academic year 1391-1392 were randomly chosen by multi-stage sampling. The data collected from questionnaires on religious orientation, moral change and SCL -90-R, and were analyzed by using SPSS software, t Test, correlation and stepwise regression. The results show that mental health has a positive and meaningful relationship with religious orientation and moral change. Also, religious orientation, gender and level of proficiency can predict mental health. These findings show that improving religious orientation and promoting students’ level of proficiency can pave the way for a better public mental health.
    Keywords: 
    religious orientation
    moral change
    mental health
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :رابطه جهت گیری مذهبی با سلامت روان و تحول اخلاقی
    Abstract: 
    هدف این پژوهش شناسایی رابطه‌ی جهت گیری مذهبی با تحول اخلاقی و سلامت روان می باشد. بدین منظور، به روش توصیفی- همبستگی نمونه ای شامل 384 نفر (192 پسر و 192 دختر) با استفاده از نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، از میان دانش آموزان دوره‌ی دبیرستان شهرستان قم در سال تحصیلی 1392-1391 انتخاب شد. داده ها از طریق پرسش نامه های جهت گیری دینی، تحول اخلاقی و SCL-90-R جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS، آزمون t، همبستگی و رگرسیون گام به گام، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که سلامت روان، رابطه مثبت و معناداری با جهت گیری دینی و تحول اخلاقی دارد. همچنین جهت گیری مذهبی، جنسیت و پایه‌ی تحصیلی می توانند سلامت روان را پیش بینی کنند. این یافته ها، نشان می دهد که با تقویت جهت گیری دینی و تشویق به تحصیل، می توان سلامت روان بیشتری برای افراد جامعه فراهم نمود.
    Keywords: 
    جهت گیری مذهبی
    تحول اخلاقی
    سلامت روان
    References: 
    • ادلين، جونز،ولف، بيلر و يونگ، منسن، 1999، کاربرد روان‌شناسي در تربيت فرزندان، ترجمة پروين کديور، تهران، مرکز نشر دانشگاهي.
    • آمونز، جان، 1999، چشم‌اندازهاي نو در دين، ترجمة رضا محمدي، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • احمدي، رضا، 1387، «مقايسه جهت‌گيري مذهبي، سلامت‌ رواني و مراحل تحول اخلاقي در ميان دختران و پسران بزه‌کار استان سيستان و بلوچستان»، چکيده مقالات دومين همايش سراسري نقش دين در بهداشت رواني، قم، موسسه فرهنگي طه.
    • آذربايجاني، مسعود و سيدمهدي موسوي اصل، 1391، درآمدي بر روان‌شناسي دين، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • آذربايجاني، مسعود، 1389، تهيه و ساخت آزمون جهت‌گيري مذهبي با تکيه بر اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • آزموده و همکاران، 1386، «بررسي ارتباط مکانيسم‌هاي دفاعي با سبک‌هاي مقابله‌اي و سلامت رواني»، معرفت، ش 44، ص7-13.
    • اسپيلکا و همکاران، 2011، روان‌شناسي دين، ترجمة محمد دهقاني، تهران، رشد.
    • آلستون و همکاران، 2009، دين و چشم‌اندازهاي نو، ترجمة احمد توکلي، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • آلن، ديويد، 2009، اخلاق، ترجمة باوند بهپور، تهران، چشمه.
    • الياده ميرچا،‌ 2008، دين پژوهي، ترجمة بهاءالدين، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
    • اولسون، وين، 2012، تجربه ديني، ترجمة رضا يزداني، قم، مؤسسه فرهنگي طه.
    • برگسن، هانري، 2010، دو سرچشمه اخلاق و دين، ترجمة اسماعيل حبيبي، تهران، شرکت سهامي انتشار.
    • بشارت، حسين و همکاران، 1380،‌ مقايسة جهت‌گيري ديني (دروني و بيروني) با سبک‌هاي مقابله‌اي و سلامت ‌روان در ميان دبيران زن استان همدان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، انستيتو روان‌پزشکي ايران.
    • بهرامي احسان، هادي و آناهيتا تاشك، 1383، «ابعاد رابطه ميان جهت‌گيري مذهبي و سلامت رواني و ارزيابي مقياس جهت‌گيري مذهبي»، روان‌شناسي و علوم تربيتي، سال سي‌و‌چهارم، ش 2، ص22-31.
    • بهرامي احسان، هادي و مرضيه پورنقاش تهراني، 1388، «رابطة پايبندي به اعتقادات مذهبي با سلامت رواني و هويت‌يابي مذهبي دانشجويان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامي واحد ارجاسب»، معرفت، ش 48، ص25-32.
    • بهرامي احسان، هادي، 1381، رابطه بين جهت‌گيري مذهبي، اضطراب و حرمت خود، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، ‌پايگاه اطلاعات علمي.
    • بوبر، مارتين، 2009، کسوف خداوند (مطالعه رابطه بين دين و فلسفه)، ترجمة عباس کافان، تهران، فرزان.
    • بيابانگرد، اسماعيل، 1384، روش‌ه‍اي‌ ت‍ح‍ق‍ي‍ق‌ در روان‌ش‍ن‍اس‍ي‌ و ع‍ل‍وم‌ ت‍رب‍ي‍ت‍ي‌‮‬‬‏‫، تهران، دوران.‬‬
    • پترسون، ماريو و همکاران، 2011، عقل و اعتقاد ديني (درآمدي بر فلسفه دين)، ترجمة احمد نراقي و ابراهيم سلطاني، تهران، طرح نو.
    • پرنگيه، ژان کلود، 2011، تاريخ روان‌شناسي، ‌ترجمة علي‌محمد کاردان، تهران، نشر دانشگاهي.
    • توسلي، مطهره و منصور مرشدي، 1388، بررسي جايگاه معنويت در الگوهاي عمده سلامت‌ روان در ميان نوجوانان و بزرگسالان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
    • توکلي، احمد، 1383، بررسي اشتراکات اخلاقي در ميان اديان مختلف و سلامت‌ روان پيروان آنان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده فلسفه و تعليم و تربيت دانشگاه تربيت مدرس.
    • توماس، ليکونا، 2010، چگونه فرزندان خوب تربيت کنيم، ترجمة مهدي قراچه‌داغي، تهران: روشن‌گران.
    • جان‌بزرگي، مسعود، 1378، بررسي اثربخشي روان درماني كوتاه مدت «آموزش خودمهارگري» با و بدون جهت‌گيري مذهبي (اسلامي) بر مهار اضطراب و تنيدگي، پايان‌نامه دكتري روان‌شناسي، تهران،‌ دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
    • چراغي، محمد و همکاران، 1390، بررسي رابطه ايمان و توکل به خدا با سلامت ‌روان و فرهنگ، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تهران.
    • چراغي، مونا و همكاران، 1383، «رابطة بين ابعاد مختلف دينداري و سلامت عمومي در دانشجويان دانشگاه اصفهان»، پژوهش‌هاي تربيتي و روان‌شناختي، ش 2، ص1ـ22.
    • حسيني، سيدابوالقاسم، 1384، اصول بهداشت رواني، بررسي مقدماتي اصول انقلاب بهداشت رواني، روان‌درماني و برنامه‌ريزي در مكتب اسلام، مشهد، آستان قدس رضوي.
    • خانه‌كشي، علي، 1388، «رابطة التزام عملي به اعتقادات مذهبي با سلامت رواني و هويت‌يابي دانشجويان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامي واحد بهبهان»، معرفت، ش 46، ص45.
    • دلور، ژاک، 2011،‌ يادگيري گنج درون، ترجمة رضا رئوف و همکاران، تهران، تزکيه.
    • دوتران، رابرت، 2009، پيشرفت مدارس در پرتو تحول روش‌هاي آموزش و پرورش، ترجمة محمود منصور، تهران، رشد.
    • رجايي، رضا و همکاران، 1388، «ارتباط نگرشي مذهبي با امكان كنترل و نقش هوش هيجاني»، پژوهش‌هاي تربيتي و روان‌شناختي، ش 8، ص19-25.
    • رضازاده، حسين، 1389، بررسي رابطه سلامت‌ روان با فرهنگ، سن، جنس و تحصيلات والدين، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده روان شناسي دانشگاه تهران.
    • رضايي، علي و همکاران، 1389، بررسي رابطه دعا و نيايش سلامت‌ روان و جنسيت در ميان نوجوانان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
    • صاحبي، علي، 1369، بررسي رابطه رشد قضاوت اخلاقي نوجوانان تيزهوش و عادي با جنسيت، پايان‌نامه کارشناسي ارشد،‌ روان‌شناسي عمومي، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تهران.
    • صاحبي، علي، 1389، رابطة تحول اخلاقي نوجوانان با جنسيت و نگرش‌هاي تربيتي والدين، پايان‌نامه کارشناسي، روان‌شناسي عمومي، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
    • صفورايي، محمدمهدي، 1386، «ايمان به خدا و نقش آن در كاهش اضطراب و تحول اخلاق»، معرفت،
    • ش 75، ص11-15.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1372، تفسير الميزان، قم، مؤسسة نشر اسلامي.
    • طهراني، محمد، 1387، بررسي رابطه سلامت‌ روان با فرهنگ، مذهب، جنس و سن، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، رشته روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تهران.
    • عبدالله‌پور، فرهاد و همکاران، 1390، بررسي رابطه بين جهت‌گيري مذهبي با خودکنترلي و سلامت رواني دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد بهبهان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، اهواز، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بهبهان.
    • فرانكل، ويكتور، 1392، انسان در جست‌وجوي معنا، ترجمة محمدرضا خوشدل، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
    • فقيهي، علي‌نقي و جمشيد مطهري‌طشي، 1387، «افسردگي، رويكرد اسلامي در سبب‌شناسي و فرايند درمان»، معرفت، ش 84، ص18-25.
    • كاسيرز، ارنست، 2008، فلسفه روشنگري، ترجمة يدالله موفق، تهران، نيلوفر.
    • کيم، ريچارد و همکاران، 2004، تجربه ديني، ترجمة عباس يزداني، قم، مؤسسه فرهنگي طه.
    • گوريچ، ژرژ و همكاران، 2009، روان‌شناسي جمعي و روان‌شناسي اجتماعي، ترجمة عباس کاردان، تهران، دانشگاه تهران.
    • مصباح، محمد‌تقي، 1376، راهنما و راهنما‌شناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1380، معارف قرآن، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ميرکمالي، محمود، 1391، بررسي رابطة سلامت‌ روان با فرهنگ، جنس و سن، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي عمومي، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تربيت مدرس.
    • نجار اصل، صديقه، 1390، «بررسي رابطة بين نگرش مذهبي با مفهوم از خويشتن و سلامت عمومي دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد بهبهان»، پژوهش‌هاي تربيتي و روان‌شناختي، ش 3، ص11.
    • وير، رابرت، 2010، جهان مذهبي، ترجمة عبدالرحيم گواهي، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • هاديانفرد، مجتبي، 1384، ايمان به خدا و نقش آن در كاهش افسردگي و رشد هويت فردي، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي باليني، تهران، دانشکده روان‌شناسي دانشگاه تهران.
    • هرگنهان، بي.آر. و متيو.اچ. السون، 1382، مقدمه‌اي بر نظريه‌هاي يادگيري، ترجمة علي‌اكبر سيف، تهران، دوران.
    • Akline, O, 1998, Healing From Within Spirituality And mental Health, Advancesin Psychiatric Treatment, v. 8, p. 235-254.
    • Alvardo, K. A, & et al, 1995, The Relationship of 204 Religious Variables to Death Anxiety, Journal of Clinical Psycology, v. 25, p. 118-122.
    • Belat, P, 1999, “Moral Development And Psychologica Varriaables”, Journal Of Psychology And Thology, v. 12, p. 85-92.
    • Belazy, S, 1980, “Noral Cognition And Moral Action: A Theoretical Perspective”, Development Review, v. 3, pl. 178-210.
    • Bicer, S, & et al, 2005, “Religious commitment And Mental Health And Moral Development”, Journal Of The India Acedemy Of Applied Psychology, v. 52, p. 66-68.
    • Burzun, j, 2010, James William, In the Encylo Pedia of Religion, E: Mircea Eliade, Macmillian.
    • Bush, Richard C, & et al, 1982, The religious world: Communities of Faith, New York, Macmillan Publishing co. Inc.
    • Calapess, J, 2000, Alternation in immunocompetence during stress, bereavement and depression, focus on neuro endocrine regulation, American Journal of Psychiatry, v. 50, p. 102-117.
    • Dergoties, K؛, & et al, 1973, Scl-90-R Outpatients PsychiatRic Rating scale Prelimmnary Report, Psyco Pharmalogy Bull, v. 15, p. 13-27.
    • Fernandez, G.P, 2004, Encyclopedia of religion and war, New York, London, Routledge.
    • Gelican, C, 1992, In A Different Voice: Sex Difference In The Expression Of moral Judgment, Cambridge, Mass: Harward University Press.
    • Gibbs, J. C, & et al, 2007, Moral judgment development across cultures, Developmental Review, v. 27, p. 443-500.
    • John, 2010, The Cambbridge Illustrated History of Religions, United Kingdom: Campridge University press.
    • Jung, C. G, 2009, Modern Man In Search Of A Soul, New York, Penguin Book.
    • Kohlberg, L, 1984, Essays on cognitive development and the psychology of moral development, New York, Harper.
    • Macnamy, F, 1978, Moral Juvgment Related To Sample Characterisitics, Unpublished Manuscript, University of Minnesita.
    • Makers, Q. A, & et al, 2005, Delinquency and moral reasoning in adolescence and young adulthood, International Journal of Behavioral Development, 29, 3, p. 247-258.
    • Pargament, K. L, 2011, God Help Me (L). Religious Coping Effort s As Predictors Of The Out Comes To Significant negative Life Events, American Journal of Community Phsycology, v. 18, p. 793-824.
    • Piaget, J, 1932, The moral judgment of the child, New York, Free Press.
    • Robert, k, & et al, 2009, Mental Health And Moral Development, Journal Of Psychology And Thology, v. 23, p. 52-54.
    • Smite, M, & Segale, K, 2011, Religiosity And Mental Health: A Meta_Analysis of Recent Studies, Journal For The Scientific, Study of Religion, v. 32, p. 42- 45.
    • Torile, P, & et al, 2008, Mental Health And Mental Disorder: A Sociolpgical Approach, U.K. London. Brad Ford, p. 626-650.
    • Vinike, R, & et al, 2011, Prayer In The Lives Of Late Adolescents, Journal Of Adolescence, v. 34, p. 279-385.
    • Watsone, B, & et al, 1997, The evolution Of Happiness, American Psychologist, v. 55(1), p. 15-23.
    • 53 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Etesami Nia , Hasan, Narooie, Rahim, Ahmadi mohammad abadi, Mohammad reza.(2025) The Relationship of Religious Orientation with Mental Health and Moral Change. Ravanshenasi Wa Din, 8(1), 115-128

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hasan Etesami Nia ; Rahim Narooie; Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi."The Relationship of Religious Orientation with Mental Health and Moral Change". Ravanshenasi Wa Din, 8, 1, 2025, 115-128

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Etesami Nia , H, Narooie, R, Ahmadi mohammad abadi, M.(2025) 'The Relationship of Religious Orientation with Mental Health and Moral Change', Ravanshenasi Wa Din, 8(1), pp. 115-128

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Etesami Nia , H, Narooie, R, Ahmadi mohammad abadi, M. The Relationship of Religious Orientation with Mental Health and Moral Change. Ravanshenasi Wa Din, 2025; 8(1): 115-128