Ravanshenasi Wa Din, Volume 8, Issue 3, No 31, Year 2025 , Pages 27-52
Construction and Investigation of Psychometric Characteristics Scale of Teenagers’ Moral-Islamic Identity
Article Type:
Research
Writers:
Mahnaz Ali Akbari dehkordi
/ Associate Professor of Psychology department, Payam Noor University, Tehran / m_akbari@pnu.ac.ir
/ Associate Professor of Psychology department, Payam Noor University, Tehran / m_akbari@pnu.ac.irFarhad Shaghaghi / Associate Professor of Psychology department, Azad University, Abhar
✍️ Zhra Mardani Valendani / PhD student and instructor of Psychology, Payam Noor University / mardanipnu@pnu.ac.ir
Marziyeh Aziziyan / PhD student of educational Psychology, Allamah Tabatabai University
Abstract:
This research is dealing with the validity and reliability of researcher’s made ‘’moral-Islamic identity scale in teenage students’’. Bearing in mind the moral virtues about which one can find a verse or verses in the holy Qur’an, at first a collection of 150 questions were provided. Having achieved the formal validity of the questioner by teachers, the final sample was prepared and put to use 700 students of a high school and art schools in Isfahan were chosen on the basis of cluster sampling. The Cronbach's Alpha coefficient subscales show that teenagers’ moral-Islamic identity is of significant reliability. The results obtained by factorial probatory analyses in investigating the factorial design of measurement show that the seven factors show the variance 49.07. Also the indexes of factorial analysis show how well this model fits to moral-Islamic identity. Regarding the fact that all the questions of moral identity scale are based on certain verses of the holy Qur’an, they are the suitable means for measuring the established moral traits in Islam.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس هویت اخلاقی ـ اسلامی نوجوانان
Abstract:
پژوهش حاضر به اعتباریابی و پایایی سنجی مقیاس محقق ساخته «هویت اخلاقی- اسلامی در دانش آموزان نوجوان» پرداخته است. ابتدا مخزنی 150 سؤالی با توجه به فضایل اخلاقی، که به صورت مستقیم، آیه ای در قرآن کریم برایش آمده است تهیه و پس از احراز اعتبار صوری پرسش نامه توسط استادان، نمونه‌ی نهایی به منظور اجرا آماده شد. برای اجرا، 700 تن از دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی شهر اصفهان به روش نمونه گیری «تصادفی خوشه ای» انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از SPSS و AMOS صورت گرفت. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده در زیرمقیاس ها حاکی از پایایی مناسب مقیاس هویت اخلاقی- اسلامی نوجوانان است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی سازه‌ی عاملی مقیاس، نشان داد که هفت عامل بیانگر 07/49 واریانس بودند. همچنین شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مناسب الگوی هویت اخلاقی – اسلامی است. با توجه به اینکه تمامی سؤالات مقیاس هویت اخلاقی مبتی بر آیات شریف قرآن کریم است، ابزاری مناسب برای سنجش ویژگی های اخلاقی تأیید شده در حوزه‌ی اسلامی به شمار می رود.
Keywords:
References:
- افشارکرماني، عزيزاله، 1390، «مراتب فضيلت و اخلاق»، پژوهش‌نامه قرآن و حديث، ش 8، ص61-78.
- ايزوتسو، توشيهيکو، 1388، مفاهيم اخلاقي- ديني در قرآن مجيد، ترجمة فريدون بدره‌اي، تهران، فرزان روز.
- ايماني‌فر، حميدرضا و همكاران، 1391، «بخشش از ديدگاه روان‌شناسي و قرآن کريم»، انسان‌پژوهي ديني، دوره نهم، ش 27، ص149-175.
- بهجت‌پور، عبدالکريم و همكاران، 1385، تفسير موضوعي قرآن کريم، قم، معارف.
- بهرام ارجاوند، روح‌الله، 1391، بررسي محاسن اخلاقي در قرآن، سايت راسخون https://rasekhoon.net/article/print/154514
- جعفري، محمدتقي، 1376، ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه، چ هفتم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
- جوادي آملي، عبدالله، 1378، مبادي اخلاق در قرآن، قم، اسراء.
- حسني، محمد، 1383، «بررسي ديدگاه‌هاي ارزش‌شناسي علامه طباطبائي و دلالت‌هاي آن در تربيت اخلاقي»، روان‌شناسي و علوم تربيتي، سال سي و چهارم، ش 2، ص224-199-224.
- حيدري، علي‌جمعه، 1390، زمينه‌ها و انحصار توكل بر خدا در قرآن، قابل دسترسي در سايت راسخون. http://www.rasekhoon.net/article/print-101002.aspx
- دائرة‌المعارف قرآن کريم، جلد دوم، بخش احسان، قابل دسترسي در پايگاه مرکز فرهنگ و معارف قرآن به آدرس: www.maarefquran.com
- دستغيب، عبدالحسين، 1383، گناهان کبيره، قم، جامعه مدرسين.
- دياني، محبوبه، 1378، تقوا در قرآن، آيات تقوا در قرآنع تهران، به ديد.
- زماني جعفري، کريم، 1367، سيري در فرهنگ لغات نهج‌البلاغه، تهران، کيهان.
- سرمد، زهره و همكاران، 1380، روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري، تهران، آگاه.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1371، مجموعه مقالات، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
- ـــــ ، 1386، ترجمه تفسير الميزان، ترجمة سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، جامعه مدرسين.
- عميد، حسن، 1389، فرهنگ فارسي عميد، تهران، راه رشد.
- قاسمي، وحيد، 1389، مدل‌سازي معادله ساختاري در پژوهش‌هاي اجتماعي با کاربرد Amos Graphics، تهران، جامعه‌شناسان.
- کرلينجر، فردريک نيکلز، 1390، مباني پژوهش در علوم رفتاري، ترجمة حسن پاشاشريفي و جعفر نجفي زند، تهران، آواي نور.
- لطف‌آبادي، حسين، 1380، «روان‌شناسي رشد اخلاقي، ارزشي و ديني در نوجواني و جواني»، قسمت اول فصلنامه حوزه و دانشگاه، سال هفتم، ش 29، ص61-96.
- ـــــ ، 1384، «نقد نظريه‌هاي رشد اخلاقي پياژه و کلبرگ و باندورا و ارائه الگويي نو براي پژوهش در رشد اخلاقي دانش‌آموزان ايراني»، نوآوري‌هاي آموزشي، سال چهارم، ش 11، ص80-107.
- مرداني نوکنده، محمدحسين، 1382، «احسان و انفاق از منظر آيات و روايات، کيهان فرهنگ، ش 205، ص32-35.
- مصباح‌يزدي، محمدتقي، 1388، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مطهري، مرتضي، 1368، ده گفتار، چ پنجم، تهران، صدرا.
- مکارم شيرازي، ناصر، 1387، اخلاق در قرآن کريم، قم، مدرسه علي‌بن ابيطالب.
- هومن، حيدرعلي، 1390، تحليل داده‌هاي چند متغيري در پژوهش رفتاري، چ سوم، تهران، پيک فرهنگ.
- Aquino, K, & et al, 2009, Testing a social-cognitive model of moral behavior: the interactive influence of situations and moral identity centrality, Journal of personality and social psychology, v. 97(1), p. 123-141.
- Aquino, K, & Reed, A, 2002, The self-importance of moral identity, Journal of personality and social psychology, v. 83(6), p. 1423-1440.
- Baumeister, R. F, & Juola Exline, J, 1999, Virtue, Personality, and Social Relations: Self‐Control as the Moral Muscle, Journal of personality, v. 67(6), p. 1165-1194.
- Black, J, 2012, Initial development and psychometric characteristics of the moral cognition inventory (Doctoral dissertation, Humboldt State University).
- Blasi, A, 1983, Moral cognition and moral action: A theoretical perspective, Developmental review, v. 3(2), p. 178-210.
- Blasi, A, 1984, Moral identity: Its role in moral functioning. In W. Kurtines & J. Gewirtz Eds.), Morality, moral behavior and moral development (p. 128-139). New York: Wiley.
- Blasi, A, 2004, Moral Functioning: Moral Understanding and Personality. in D.lapsley and D.Narvaez(Eds), Moral development, self, and identity. (Erlbaum.Mahwah,NJ), p. 335-347.
- Bolin, A. U, 2004, Self-control, perceived opportunity, and attitudes as predictors of academic dishonesty, The Journal of Psychology, v. 138(2), p. 101-114.
- Colby, & Damon, 1992, Some do care: Contemporary lives of moral commitment, New York: Free Press.
- Hardy, S. A, 2006, Identity, reasoning, and emotion: An empirical comparison of three sources of moral motivation, Motivation and Emotion, v. 30(3), p. 205-213.
- Hardy, S. A, & Carlo, G, 2011, Moral identity: What is it, how does it develop, and is it linked to moral action?, Child Development Perspectives, v. 5(3), p. 212-218.
- Hart, D, & Atkins, R, 2004, Religious participation and the development of moral identity in adolescence, In Nurturing morality (pp. 157-172).
- Johnston, M. E, & et al, 2013, Predicting moral outrage and religiosity with an implicit measure of moral identity, Journal of Research in Personality, v. 47, p. 209-217.
- Leonard, R. J, 2010, Moral identity in adolescence: A literature review, Azusa pacific university.
- Maclean, A. M, & et al, 2004, Transcendence and the moral self: Identity integration, religion, and moral life, Journal for the scientific study of religion, v. 43(3), p. 429-437.
- Mulder, L. B, & Aquino, K, 2013, The role of moral identity in the aftermath of dishonesty, Organizational Behavior and Human Decision Processes, v. 121(2), p. 219-230.
- Moshman, D, 2009, Identity , morality, and adolescent development, Human Development, v. 52(5), p. 287-290.
- Narvaez, D, & Lapsley, D. K, 2009, Moral identity, moral functioning, and the development of moral character, Psychology of Learning and Motivation, v. 50, p. 237-274.
- Nisan, M, 2004, Judgment and choice in moral functioning, Moral development, self, and identity, Mahwah, NJ:Erlbaum, 133-160.
- Reed, & Aquino, 2003, Moral identity and the expanding circle of moral regard toward out-groups, Journal of personality and social psychology, v. 84(6), p. 1270-1286.
- Reynolds, S. J, & Ceranic, T. L, 2007, The effects of moral judgment and moral identity on moral behavior: an empirical examination of the moral individual, Journal of Applied Psychology, v. 92(6), p. 1610-1624.
- Santrock, J.W, 2001, Child development.6th Edition, Toronto: McGrawHill.
- Vitell, S. J, & et al, 2009, Religiosity and moral identity: The mediating role of self-control, Journal of Business Ethics, v. 88(4), p. 601-613.
- Walker, L. J, & Pitts, R. C, 1998, Naturalistic conceptions of moral maturity, Developmental Psychology, v. 34 (3), p. 403-419.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ali Akbari dehkordi, Mahnaz, Shaghaghi, Farhad, Mardani Valendani , Zhra, Aziziyan, Marziyeh , , Zhra.(2025) Construction and Investigation of Psychometric Characteristics Scale of Teenagers’ Moral-Islamic Identity. Ravanshenasi Wa Din, 8(3), 27-52
Mahnaz Ali Akbari dehkordi; Farhad Shaghaghi; Zhra Mardani Valendani ; Marziyeh Aziziyan; Zhra ."Construction and Investigation of Psychometric Characteristics Scale of Teenagers’ Moral-Islamic Identity". Ravanshenasi Wa Din, 8, 3, 2025, 27-52
Ali Akbari dehkordi, M, Shaghaghi, F, Mardani Valendani , Z, Aziziyan, M, , Z.(2025) 'Construction and Investigation of Psychometric Characteristics Scale of Teenagers’ Moral-Islamic Identity', Ravanshenasi Wa Din, 8(3), pp. 27-52
