Ravanshenasi Wa Din, Volume 8, Issue 4, No 32, Year 2025 , Pages 5-22

    Setting and Validating an Initial Test on Spouses Rational Beliefs according to Islamic Sources

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Ali Sadeghi Seresht / MA in general psychology, IKI / sad13566@gmail.com
    Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi / assistant professor of Department of Psychology, IKI / m.r.ahmadi313@gmail.com
    Rahim Mirderikvandi / assistant professor of Department of Psychology, IKI / mirderikvandi@qabas.net
    Pages: 5-22 Receive Date: 2025/03/27 Accept Date: 2025/03/27
    Abstract: 
    This study aims at setting an initial test on spouses' rational beliefs according to the theoretical foundations of Islam. For studying Islamic sources content analysis was used, and for assessing the validity and reliability of the test a survey based on random stratified choice, and the population sample consists of 100 scholars and seminarians of Imam Khomeini Educational and Research Institute in the academic year 1393-1394. The initial test on spouses' rational beliefs dimed to examine financial, sexual, communicative, conflict resolution and supportive is based on Islamic sources. The 95/5 and 94 /5 percent approval of experts to the components and items shows the content validity of this test. The meaningful and positive correlation of the test (0 /26) r =
    Keywords: 
    rational beliefs
    spouses
    setting
    test
    validity and reliability
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ساخت و اعتباریابی آزمون اولیه باورهای منطقی زوجین براساس منابع اسلامی
    Abstract: 
    این پژوهش با هدف ساخت آزمون اولیه باورهای منطقی زوجین، بر اساس مبانی نظری اسلامی انجام گرفت. برای مطالعه‌ی منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا و برای ارزیابی روایی و اعتبار آزمون، از روش پیمایشی با انتخاب تصادفی طبقه ای، نمونه 100 نفری از میان دانش پژوهان و طلاب علوم دینی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره در سال تحصیلی 1393-1394 بهره گرفته شد. ساختار برداشت شده از منابع اسلامی، برای باورهای منطقی زوجین معیشتی، جنسی، ارتباطی، حل تعارض و حمایتی است. موافقت 5/95 و 5/94 درصدی خبرگان، نسبت به مؤلفه ها و گویه ها، روایی محتوای این آزمون را نشان داد. همبستگی مثبت و معنادار این آزمون (26/0r=، 01/0<p)، با آزمون باورهای ارتباطی زوجین، گویای روایی ملاکی این آزمون بود. همبستگی بالا بین مؤلفه ها با کل آزمون همچنین بین گویه ها نشان دهنده روایی سازه بود. اعتبار آزمون، به واسطه بررسی همسانی درونی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد. در دونیمه سازی، ضریب آلفای نیمه اول 86/0 و نیمه دوم 89/0 به دست آمد و نیز ضریب همبستگی بین دو نیمه 77/0 و ضریب دو نیمه سازی گاتمن 86/0 به دست آمد. بنابراین، این آزمون از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است.
    Keywords: 
    آزمون
    ساخت
    زوجین
    روایی و اعتبار
    باورهای منطقی
    References: 
    • آيينه‌چي، عباس، 1390، رابطه سبك‌هاي والديني و باورهاي غيرمنطقي والدين و تأثير آن بر پايبندي مذهبي فرزندان، پايان‌نامه كارشناسي ارشد، روان‌شناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني‌.
    • ابراهيمي، ابوالفضل و هادي بهرامي احسان، 1391، «تهيه و اعتباريابي مقياس سنجش آخرت‌نگري؛ يک مطالعۀ مقدماتي»، روان‌شناسي و دين، سال پنجم، ش 4، ص 53-70.
    • ازخوش، منوچهر و علي عسگري، 1386، «اندازه‌گيري باورهاي غيرمنطقي در روابط زناشويي: استانداردسازي پرسش‌نامه باورهاي ارتباطي» روان‌شناسان ايراني، سال چهارم، ش 14، ص 137-153.
    • بشارت، محمدعلي و همكاران، 1391، «نقش تعديل‌کننده سبک‌هاي دلبستگي در رابطه بين باورهاي غيرمنطقي و مشکلات زناشويي»،‌ مشاوره کاربردي، ش 2، ص 29-44.
    • بيرامي منصور و همكاران، 1393، آزمون‌هاي روان‌شناختي دينداري، تهران، آواي نور.
    • پورشهرياري، مه‌سيما و مهرانگيز شعاع‌کاظمي، 1383، «بررسي نگرش مذهبي دانش‌آموزان دختر دبيرستان‌هاي شهر تهران»، معرفت، ش 81، ص 71-80.
    • دلاور، علي، 1384، مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي، تهران، رشد.
    • رشيدي، فرنگيس و همكاران، 1389، «نقش باورهاي غيرمنطقي بر سلامت دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران»، انديشه‌هاي تازه در علوم تربيتي، سال پنجم، ش 18، ص 49-65.
    • سپهريان آذر، فيروزه و حسن قلاوندي، 1390، «تأثير آموزش تيپ‌هاي شخصيت انيه‌گرم بر کاهش تعارضات زناشويي»، مشاوره و روان‌درماني خانواده، سال اول، ش 2، ص 161-170.
    • سهرابي، نادره و سيامک ساماني، 1380، بررسي ميزان تأثير نگرش مذهبي بر بهداشت رواني نوجوانان، در: چکيده مقالات نقش دين و بهداشت رواني؛ اولين همايش بين‌اللمللي نقش دين در بهداشت روان، تهران، دانشگاه علوم پزشکي.
    • سياوشي، حسين و شکوه نوابي‌نژاد، 1384، «رابطه بين الگوهاي ارتباط زناشويي و باورهاي غيرمنطقي دبيران دبيرستان‌هاي ملاير»، پژوهش‌هاي مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌هاي مشاوره)، ش 4 (15)، ص 9-34.
    • شريعتمداري، مهدي، 1388، تحقيق و پژوهش در علوم رفتاري، تهران، کوهسار.
    • شفيع‌آبادي، عبدالله و غلامرضا ناصري، 1373، نظريه‌هاي مشاوره و روان‌درماني، تهران، مرکز نشر دانشگاهي.
    • شمسي، علي، 1382، رابطه بين رضايت شغلي، سلامت روان و باور منطقي معلمان کلاس سوم راهنمايي با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان آنان در شهر خمين، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، علوم‌ تربيتي، تهران، دانشکده علوم تربيتي و روان‌شناسي دانشگاه تربيت معلم.
    • شهرستاني، مليحه و همكاران، 1391، «پيش‌بيني رضايتمندي زناشويي از روي متغيرهاي باورهاي ارتباطي و صميميت زناشويي در زنان متقاضي طلاق و عادي شهر مشهد»،‌ زن و فرهنگ، سال چهارم، ش 14، ص 19-41.
    • صافي،‌ احمد، 1388، مديريت و اقتصاد در خانواده، تهران، انجمن اوليا و مربيان.
    • فيروزبخت، مهرداد، 1383، آلبرت اليس: پنجاه سال رفتاردرماني عقلاني هيجاني، تهران، دانژه.
    • قاسمي، جواد، 1375، بررسي ميزان کارايي مشاوران و دبير راهنما در حل مشکلات دانش‌آموزان نظام جديد آموزش و پرورش متوسطه بندر ماهشهر، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامي.
    • کجباف، محمدباقر و همكاران، 1387، «مقايسة نگرش مذهبي و شدت ايمان مذهبي در دانش‌آموزان و دانشجويان دختر شهر اصفهان»، مطالعات اسلامي و روان‌شناسي، ش 2، ص 97-112.
    • گلدنبرگ، ايرنه و هربرت گلدنبرگ، 1386، خانواده درماني، ترجمة حسين شاهي‌برواتي و همكاران، تهران، روان.
    • گنجي، حمزه، 1381، ارزشيابي شخصيت، تهران، ساوالان.
    • مؤمن‌زاده، فريد و همكاران، 1384، «ارتباط تفکرات غيرمنطقي و الگوهاي دلبستگي با سازگاري زناشويي»، خانواده‌پژوهي، سال اول، ش 4، ص 369-374.
    • محمدي ري‌شهري، محمد و عباس پسنديده، 1389، تحکيم خانواده، ترجمة حميدرضا شيخي، قم، دارالحديث.
    • مصباح، محمد تقي، 1365، آموزش عقايد، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
    • مطهري، مرتضي، 1368، مجموعه آثار، قم، صدرا.
    • نجارپور استادي، سعيد و همكاران، 1389، «بررسي رابطه ويژگي‌هاي شخصيتي و باورهاي غيرمنطقي با رضايت شغلي در بين كاركنان شركت سهامي خاص مخابرات استان آذربايجان شرقي»، فراسوي مديريت، سال چهارم، ش 13، ص 39-58.
    • نوابي‌نژاد، شکوه و انيسه ملک، 1389، «اثربخشي آموزش مقابله با تفکر قطعي‌نگر بر بهبود روابط زناشويي زنان»،‌ انديشه و رفتار، دوره چهارم، ش 16، ص 7-16.
    • هراتيان، عباس‌علي، 1392، رابطه روان‌بنه‌هاي ناسازگار اوليه و باورهاي غيرمنطقي با تعارض زناشويي با توجه به پايبندي مذهبي زوجين، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، روان‌شناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني‌.
    • هريس، ارول اي، 1992، طرح اجمالي فلسفة اسپينوزا، ترجمة مصطفي شهرآييني، تهران، ني.
    • هومن، حيدرعلي، 1385، تحليل داده‌هاي چند متغيري در پژوهش رفتاري، چ دوم، تهران، پيک فرهنگ.
    • ـــــ ، 1386، شناخت روش علمي در علوم رفتاري، تهران، سمت.
    • Addis, J, & Bernard, M, 2002, Marital adjustment and irrational beliefs, Journal of Rational – Emotive and Cognitive Behavior Therapy, v. 20, p. 3-13.
    • Amato, P. R, 2000, The consequences of divorce for adult and children, Journal of Marriage & Family,v. 62 (4), p. 19-26.
    • Bridges, R.K, & Sanderman, R, 2002, The Irrational Beliefs Inventory: cross cultural comparisons between American and Dutch samples, Journal of Rational-Emotive & Cognitive Therapy, v. 20, p. 237-343.
    • Chadwick, P, & et al, 1999, Measuring negative person evaluations: The Evaluative Beliefs Scale, Cognitive Therapy and Research, v. 23, p. 549-559.
    • Contreras, H.A, & et al, 2010, Preliminary factor analysis of the O'kelly women beliefs Scale in a US sample, Universitas Psychologica,v. 2, p. 611-617.
    • Dannenbaum-Daubne S.M, & Horan, J. J, 1999, The effects of internet-based cognitive restructuring on adolescent self-esteem, Paper presented at the Annual Meeting of the American Psychological Association, Boston, August 23, Internet Cognitive Restructuring.
    • Dottilio, F.M, 2010, Cognitive-Behavioral therapy with couples and families: a comprehensive guide for clinicians, New York: Guilford Press.
    • DeBord, J, & et al, 1996, Predicting dyadic adjustment from general and relationship-specific beliefs, Journal of Psychology, v. 130, p. 263-280.
    • Demaria, T, & et al, 1989, Psychometric properties of the Survey of Rational Beliefs: a rational-emotive measure of irrational thinking, Journal of Personality Assessment, v. 53, p. 329-341.
    • Eidelson, R, J, & Epstien, N, 1982, Cognitive and relationship of adjustment, Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs, Journal of Consulting and Clinical Psychology, v. 50, p. 715-720.
    • Ellis, A, & Grieger, R.M, 1977, Handbook of rational- emotive therapy, New York: Springer Publishing Co.
    • Fowers, B.J, & et al, 1996, Positive illusions about marriage: Self enhancement or relationship enhancement? Journal of Family Psychology, v. 10, p. 192-208.
    • Fincham, F.D, & et al, 2000, The longitudinal association between attributions and marital satisfaction, Journal of Family Psychology, v. 14 (2), p. 267-285.
    • Free, M.L, 1999, Cognitive Therapy in Groups: Guidelines and resources for practice, Chichester, England: John Wiley & Sons Ltd.
    • Goldenberg, I, & Goldenberg, H, 2000, Family Therapy, An overview, California: Brooks/ Cole Publishing.
    • Gottman, J، M, 2002, Marital research the 21th century, Journal of Family Process, v. 41 (2), p. 97-159.
    • Gunt, R, 2006, Couple similarity and martial satisfaction: Are similar spouses happier, Journal of Personality,v. 74, p. 5-10.
    • Hamamci, Z, 2005, Dysfunctional relationship beliefs in marital conflict, Journal of Rational Emotive & Cognitive Behavior Therapy, v. 23, p. 245-260.
    • Jones, R.G, 1969, A factored measure of Ellis's irrational beliefs system, with personality and maladjustment correlates, Dissertation Abstracts International, v. 29, p. 4379-4380.
    • Jones, A.C, & Chao, C.M, 1997, Racial, ethnic and cultural issues in couples therapy, I W, K, Halford and H, J, Markamn (Ed) Clinical handbook of marriage and couples intervention, chichester, U, K, Wiley, p. 157-178.
    • Koopmans, P.C, & et al, 1994, The Irrational Beliefs Inventory (IBI): development and psychometric evaluation، European, Journal of Psychological Assessment,v. 10, p. 15-27.
    • Markman, H. J, & Hahlweg, K, 1993, The prediction and prevention of marital distress: An international perspective, Clinical Psychology Review, v. 13, p. 29-43.
    • Matsumora, C, 1991, The development of the Japanese irrational belief test, Japanese Journal of Psychology, v. 62, p. 106-113.
    • Metts, S, & Cupach, W.R, 1990, The influence of relation beliefs and problem solving responses on satisfaction in romantic relationships, Human Communication Research, v. 17, p. 170-185.
    • Moller, A. T, & et al, 2001, Dysfunctional beliefs and marital conflict in distressed and non-distressed married individuals, Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, v. 19, p. 259- 270.
    • Moller, A.T, & Van der Merwe, J.D, 1997, Irrational beliefs, interpersonal perception and marital adjustment, Journal of Rational Emotive and Cognitive Behavioral Therapy, v. 15, p. 260-290.
    • Neenan, M, 2006, Cognitive therapy in a nutshell, London: Whurr.
    • Nelson, R.E, 1977, Irrational beliefs in depression, Journal of Consulting and Clinical Psychology, v. 45, p. 1190-1199.
    • Piorkowski, J.K, 2008, Adult children of divorce, confused love seekers, London: Greenwood Publishing Groupe.
    • Romans, J.C, & DeBord, J, 1995, Development of the Relationship Beliefs Questionnaire, Psychological Report, v. 76, p. 1248-1250.
    • Rosen-Grandon, J.R, & et al, 2004, The relationship between marital characteristics marital interaction processes, and marital satisfaction, Journal of Counseling and Development,v. 82 (1), p. 58-68.
    • Shorkey, C.T, & Whiteman, V. L, 1977, Development of the Rational Behavior Inventory: Initial validity and reliability, Educational and Psychological Measurement, v. 37, p. 527-534.
    • Sadock, B.j.MD, & et al, 2003, Synopsis of psychiatry behavioral sciences and clinical psychiatry, 9th edition, John Wiley and sons, New York.
    • Stackert, R. A, & Bursik، K, 2003, Why am I unsatisfied? Adult attachment style, gendered irrational relationship beliefs, and young adult romantic relationship satisfaction, Journal of Personality and Individual Differences, v. 34, p. 1419-1429.
    • Traverse, J, & Drayden, W, 1995, Rational emotive behavior therapy: a client's guide, London: Whurr.
    • Weissman, A.N, 1979, The Dysfunctional Attitude Scale: A validation study, Dissertation Abstract International,v. 40, p. 1389-1390.
    • Wicker, F,W, & et al, 1985, Differential correlates of irrational beliefs, Journal of Personality Assessment, v. 49, p. 161-167.
    • 65 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi Seresht , Ali, Ahmadi mohammad abadi, Mohammad reza, Mirderikvandi, Rahim.(2025) Setting and Validating an Initial Test on Spouses Rational Beliefs according to Islamic Sources . Ravanshenasi Wa Din, 8(4), 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ali Sadeghi Seresht ; Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi; Rahim Mirderikvandi."Setting and Validating an Initial Test on Spouses Rational Beliefs according to Islamic Sources ". Ravanshenasi Wa Din, 8, 4, 2025, 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi Seresht , A, Ahmadi mohammad abadi, M, Mirderikvandi, R.(2025) 'Setting and Validating an Initial Test on Spouses Rational Beliefs according to Islamic Sources ', Ravanshenasi Wa Din, 8(4), pp. 5-22

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sadeghi Seresht , A, Ahmadi mohammad abadi, M, Mirderikvandi, R. Setting and Validating an Initial Test on Spouses Rational Beliefs according to Islamic Sources . Ravanshenasi Wa Din, 2025; 8(4): 5-22