The Position of Reasoning in Moral Judgment Based on the Ideas of Ayatollah Misbah Yazdi
Writers:
✍️ Shahrzad esfandyari
/ Ph.D. Student of Psychology at the Research Institute of Hawzeh and University / shesfandiari@rihu.ac.ir
/ Ph.D. Student of Psychology at the Research Institute of Hawzeh and University / shesfandiari@rihu.ac.irMohammad Taghi Tabik / Assistant Professor of the Department of Psychology, University of Qur'an and Hadith / mtabik@gmail.com
Hasan Mohiti Ardakan / Assistant Professor of the Department of Ethics, Ma’arif University / mohiti@Maaref.ac.ir
/ Assistant Professor of the Department of Ethics, Ma’arif University / mohiti@Maaref.ac.irAbstract:
One of the most important questions mentioned in moral psychology is how moral judgments are formed and what is the role of reasoning, as the opposite point of emotions, in this matter. Using a "descriptive-analytical" method, this research has investigated the position of reasoning in moral judgment based on the thought of Ayatollah Misbah Yazdi. According to the results [of this research], moral judgment, as a moral confirmation, always requires reasoning and thus is a theoretical confirmation. Therefore, judgments that seem to have only emotional support are not devoid of reasoning. In addition, based on the three-dimensional pyramid of the self, which is one of the special innovations of Ayatollah Misbah Yazdi, insight and tendency, and as a result, reasoning and feeling, both play a role in the formation of moral judgment, as an optional act. Unlike many theories that emphasize on the role of one of the two factors of reasoning or feeling, they cannot be considered as competitors and one cannot be considered as dominant over the other, rather both have a kind of unity in the depths of the soul, and they appear different only in their detail. Therefore, there are complex and mixed relationships between cognitions and tendencies, and as a result, arguments and feelings.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :جایگاه استدلال در قضاوت اخلاقی بر اساس اندیشه آیتالله مصباح یزدی(ره) *
Abstract:
یکی از مهمترین سؤالات روانشناسی اخلاق شیوۀ شکلگیری قضاوتهای اخلاقی و نقش استدلال بهمثابه رقیب احساسات در این موضوع است. این تحقیق با روش «توصیفی - تحلیلی» جایگاه استدلال در قضاوت اخلاقی بر اساس اندیشه آیتالله مصباح یزدی را بررسی کرده است. یافتهها حاکی از آن است که قضاوت اخلاقی بهمنزله یک تصدیق اخلاقی، همواره نیازمند استدلال و در نتیجه، یک تصدیق نظری است. بنابراین قضاوتهایی که به نظر میرسد صرفاً پشتوانۀ احساسی دارند نیز خالی از استدلال نیستند. همچنین بر اساس طرح هرم سهبعدی نفس که از ابتکارات خاص آیتالله مصباح یزدی است، بینش و گرایش و در نتیجه، استدلال و احساس هر دو در شکلگیری قضاوت اخلاقی بهعنوان یک فعل اختیاری نقش دارند و برخلاف بسیاری از نظریات که بر نقش یکی از دو عامل استدلال یا احساس تأکید میکنند، نمیتوان آنها را رقیب یکدیگر بهحساب آورد و یکی را غالب بر دیگری معرفی نمود، بلکه هر دو در اعماق نفس وحدت داشته، تنها در مقام تفصیل، ظاهر متفاوتی دارند. ازاینرو روابط پیچیده و آمیختهای بین شناختها و تمایلات و در نتیجه استدلالها و احساسات وجود دارد.
References:
- اتکینسون، ریتا ل و همکاران، 1375، زمینه روانشناسی، ترجمة محمدتقی براهنی و همکاران، تهران، رشد.
- استرنبرگ، رابرت؛ کارین استرنبرگ، 1999م، روانشناسی شناختی، ترجمة سیدکمال خرازی و الهه حجازی، تهران، سمت.
- استیون هیتلین، 1396، روانشناسی وجدان خودهای شریف و خودهای شریر، ترجمة اعظم فرح بیجاری، تهران، دانژه.
- امیری، سهراب، ۱۳۹۷، «نقش هویت اخلاقی و شناخت اخلاقی در قضاوتهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی سودگرایانه نوجوانان با تأکید بر جنسیت»، شناخت اجتماعی، ش2، ص95-106.
- توریل، الیوت، 1389، «تفکر عواطف و فرایندهای تعامل اجتماعی در رشد اخلاقی»، در: مجموعه مقالات رشد اخلاقی کتاب راهنما، ویراستاری ملانی کیلن و جودیث اسمتانا، ترجمۀ محمدرضا جهانگیرزاده و همکاران، چ دوم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- حسنی، جعفر و سهراب امیری، ۱۳۹۴، «عملکرد در قضاوت اخلاقی شخصی و غیرشخصی بر اساس ابعاد تجارب هیجانی زیر آستانهای مثبت و منفی»، شناخت اجتماعی، ش۲، ص48-61.
- دیبا، حسین، 1391، «نقش عواطف و هیجانات در اخلاق»، حکمت اسراء، ش13، ص26-59.
- شاهمرادی فر، طیبه و همکاران، ۱۳۹۳، «تأثیر آموزش راهبردهای نظم جویی هیجان در قضاوت اخلاقی باتوجهبه ظرفیت حافظه کاری»، شناخت اجتماعی، دورة 3 (ویژهنامه)، ص7-30.
- شجاعی، محمدصادق، 1392، دیدگاههای روانشناختی حضرت آیتالله مصباح یزدی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- شولتز، دوان، 1378، نظریههای شخصیت، ترجمة کریمی و همکاران، تهران، ارسباران.
- شیخ اشراق، 1375، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، قم، مؤسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگی.
- ابنسینا، 1404ق، شفا (طبیعیات)، قم، آیتالله مرعشی نجفی.
- ضیایی، مریم و همکاران، ۱۳۸۸، «بررسی تأثیر القای هیجانی بر سرعت قضاوتهای اخلاقی شخصی و غیر شخصی»، تحقیقات علوم رفتاری، ش۱۴، ص155-163.
- قاسمیزاده سراب، حسین و همکاران، ۱۳۹۹، «تأثیر درک اصول اخلاقی و استقلال بر قضاوت اخلاقی با تأکید بر نقش مداخله ارزش شخصی حسابرسان»، چشمانداز حسابداری و مدیریت، ش۲۲، ص46 – 59.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1379، پیشنیازهای مدیریت، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1384، شرح برهان شفا، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1390 الف، انسانسازی در قرآن، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1390 ب، آموزش فلسفه، تهران، امیرکبیر.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1391، رساترین روشنگری و دادخواهی (شرح خطبه فدکیه)، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1392 الف، رابطه علم و دین، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1392 ب، آموزش فلسفه، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1394 الف، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1394 ب، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1394 پ، فلسفه اخلاق، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1396، خودشناسی برای خودسازی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1398، انسانشناسی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مصباح، علی و همکاران، 1397، مبانی علومانسانی اسلامی از دیدگاه آیتالله مصباح یزدی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- مظفر، محمدرضا، 1404ق، منطق، ترجمة منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، حکمت.
- معلمی، حسن، 1386، منطق و تفکر انتقادی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- ملکیان، محمدباقر، 1395، اقسام بدیهیات، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
- وزلا، شسی الیزابت، 1397، تحول اخلاقی نظریهها و کاربردها، ترجمة زهرا رؤیایی، شهلا پاکدامن، تهران، شهید بهشتی.
- هایت، جاناتان، 1398، ذهن درستکار، ترجمة امین یزدانی، هادی بهمنی، تهران، نوین توسعه.
- Blasi, Agusto, 1980, "Bridging moral cognition and moral action: A critical review of the literature", Psychological Bulletin, No. 88(1), p. 1-45.
- Gibbs, Jhone C ,1995, "The Cognitive Deveopment Perspective", In: Kurtines W. M. & Gewirtz J. L, Moral Development: An Introduction, Boston: Allyn & Bacon.
- Huebner, Bryce, Susan Dwyer, Marc Hauser, 2008, The role of emotion in moral psychology, Trends in cognitive science
- Hume, David, 1978, A Treats of Human Nature, Selby Bigge, L.A. and Nidditch, P.H. (eds). Oxford.
- Kohlberg, Lawrence, 1971, From Is to Ought: How to Commit the Naturalistic Fallacy and Get Away with It in the Study of Moral Development, New York, Academic Press.
- Narvaez, Darcia, 2010, "Moral Complexity: The fatal attraction of truthiness and the importance of mature moral functioning, Perspectives on Psychological Science, No. 5(2) ,p. 163-181, doi:10.1177/1745691610362351.
- Reed, Don Collins, 2008, "Towards an integrated model of moral functioning", journal of moral education, No. 37(3), p. 417-428, doi:10.1080/03057240802227643
- Shweder, Richard A, et al, 1993, The cultural psychology of the emotions, Handbook of emotions.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
esfandyari, Shahrzad, Tabik, Mohammad Taghi, Mohiti Ardakan, Hasan.(2025) The Position of Reasoning in Moral Judgment Based on the Ideas of Ayatollah Misbah Yazdi. Ravanshenasi Wa Din, 17(2), 43-60 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2019725
Shahrzad esfandyari; Mohammad Taghi Tabik; Hasan Mohiti Ardakan."The Position of Reasoning in Moral Judgment Based on the Ideas of Ayatollah Misbah Yazdi". Ravanshenasi Wa Din, 17, 2, 2025, 43-60
esfandyari, S, Tabik, M, Mohiti Ardakan, H.(2025) 'The Position of Reasoning in Moral Judgment Based on the Ideas of Ayatollah Misbah Yazdi', Ravanshenasi Wa Din, 17(2), pp. 43-60
