Ravanshenasi Wa Din, Volume 9, Issue 1, No 33, Year 2025 , Pages 5-26

    Developing and Assessing the Validity of the Initial Test on Problem-Solving Skill on the Basis of Islamic Sources

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi / Assistant professor of psychology department, IKI / m.r.ahmadi313@gmail.com
    Rahim Mirderikvandi / Assistant professor of psychology department, IKI / mirderikvandi@qabas.net
    ✍️ Jafar Ali Goli Firozjai / PhD student of the Qur’an and psychology, Al-Mustafa International University / firouzjahi@gmail.com
    Pages: 5-26 Receive Date: 2025/04/02 Accept Date: 2025/04/02
    Abstract: 
    This research aims at developing an initial test on problem-solving skill based on theoretical Islamic principles. A content analysis method and scaling method are used in this research in which 100 people were randomly chosen from among religious students. The structure of the variables foe problem-solving drawn from Islamic sources is based on controlling excitement, identifying and defining the problem, recognizing the aims and impediments, creative thought and counselling, decision-making, trust and supplication, evaluating the process of inefficient, hasty and rejected styles , belief in testing or considering problems as threats and optimism or pessimism. Religious scholars and psychologists see that, the validity of this structure is calculated according to Likert Scale multiple choice with the overall average of 3.62 and variance of ./2. The research result shown that the average of validity of the statements is 3.51, the variance is 0.37, the correlation is 0.88 and the significance is 0.01. The validity of test was known as a result of investigating the identity of questionnaires with Cronbach's alpha coefficient at 0.96 level. Half-splitting, gives the two halves a validity of 0.93 and 0.95, which confirms the great reliability and validity of this test.
    Keywords: 
    problem-solving
    Islamic structure
    skill
    test
    reliability and validity
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :ساخت و اعتباریابی آزمون اولیه مهارت حل‌ مسئله بر اساس منابع اسلامی
    Abstract: 
    این پژوهش با هدف ساخت آزمون اولیه مهارت حل مسئله، بر اساس مبانی نظری اسلامی انجام گرفت. همچنین از روش تحلیل محتوا و از روش پیمایشی با انتخاب تصادفی طبقه ای، نمونه 100 نفری از میان طلاب علوم دینی بهره گرفت. ساختار متغیرهای به دست آمده از منابع اسلامی برای حل مسئله عبارتند از: کنترل هیجان، شناخت و تعریف مسئله، شناسایی اهداف و موانع، تفکر خلاق و مشورت، تصمیم گیری، توکل و توسل، ارزیابی فرایند، سبک های ناکارآمد عجله ای و اجتنابی، اعتقاد به آزمایش یا تهدید دانستن مسائل و خوش بینی یا بدبینی. روایی این ساختار از نظر کارشناسان دین و روان شناسی، طبق ساختار لیکرت چهار گزینه ای با میانگین کل 62/3 و واریانس 2/0 محاسبه شد. روایی گویه ها با میانگین 51/3 و واریانس 37/0 به دست آمد. نتیجه همبستگی 88/0 با معناداری 01/0 را نشان داد. اعتبار آزمون بواسطه بررسی همسانی درونی پرسش نامه، با ضریب آلفای کرونباخ در سطح 96/0 به دست آمد. دونیمه سازی نیز اعتباری در حد 93/0 و 95/0 برای دونیمه را نشان داد، که بیانگر اعتبار و روایی مناسب این آزمون است.
    Keywords: 
    حل مسئله
    تغییرات فنی مهارت‌محور
    ساختار اسلامی
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1414ق، محقق فيض الاسلام‏، قم، هجرت‏‏.
    • ابن‌أبي الحديد، عبدالحميد‌بن هبه الله‏، 1404ق،‌ شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، محقق ابراهيم، محمد ابوالفضل‏، قم، كتابخانه آيت‌الله مرعشي نجفي.
    • ابن‌شعبه حراني، حسن‌بن علي، 1363، تحف العقول، تصحيح علي غفاري، قم، جامعه مدرسين.
    • احدي، بتول و همكاران، 1388، «تأثير آموزش حل مسئله اجتماعي بر سازگاري اجتماعي و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان كم‌رو»، پژوهش در حيطه كودكان استثنايي، سال نهم، ش 3، ص 193-202.
    • احمدي، خدابخش و همكاران، 1383، «بررسي تأثير حل‌ مشکل خانوادگي بر کاهش ناسازگاري زوجين»، روان‌شناسي، سال هشتم، ش 32، ص 389-403.
    • احمدي‌زاده، محمدجواد و همكاران، 1391، «اثربخشي درمان حل‌مسئله، مواجهه‌سازي و ترکيبي بر سازگاري جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس‌ از ضربه ناشي از جنگ»، طب نظامي، دوره چهاردهم، ش 3، ص 178-185.
    • بياني، علي‌اصغر و علي بياني، «ويژگي‌هاي روان‌سنجي فرم کوتاه سياهه حل ‌مسئله اجتماعي SPSI, RS»، روان‌شناسي تحولي، سال هفتم، ش 26، ص 147-154.
    • پسنديده، عباس، 1390، رضايت از زندگي، چ دهم، قم، دارالحديث.
    • تميمي آمدي، عبدالواحد، 1410ق، غررالحکم و دررالکلم، تحقيق سيدمهدي رجايي، قم، دارالکتب.
    • ثابت، مهرداد و همكاران، 1390، «ساختارعاملي روايي و اعتبار مقياس سنجش حل‌مسئله اجتماعي فرم بلند تجديد نظرشده»، پژوهش اجتماعي، سال چهارم، ش 13، ص 143-156.
    • جوادي‌آملي، عبدالله، 1383، توحيد در قرآن، قم، اسراء.
    • ـــــ ، 1386، مراحل اخلاق در قرآن، قم، تحقيق علي اسلامي، چ هفتم، قم، اسراء.
    • حجاري، سارا و همكاران، 1385، «بررسي اثربخشي گروهي حل‌مسئله بر ميزان سازگاري زنان مبتلي به اختلال دوقطبي»، تحقيقات علوم رفتاري، دوره چهارم، ش 1و2، ص 52-58.
    • خوشکام، زهرا و همكاران، 1387، «اثربخشي حل‌مسئله گروهي بر مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان با آسيب بينايي»، پژوهش در حيطه کودکان استثنائي، سال هشتم، ش 2، ص 141-156.
    • دلاور، علي، 1384، احتمالات و آمار کاربردي در روان‌شناسي و علوم تربيتي، تهران، رشد.
    • ـــــ ، 1380، مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي، تهران، رشد.
    • ديلمى، حسن‌بن محمد، 1412ق، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم، الشريف الرضي‏‏.
    • رسول‌زاده طباطبائي، سيدکاظم و همكاران، 1382، «بررسي رابطه شيوه‌هاي حل مسئله و سلامت روان‌شناختي»، روان‌شناسي، ش 25، ص 3-16.
    • زارعان، مصطفي و همكاران، 1386، «رابطه هوش هيجاني سبک‌هاي حل‌مسئله و سلامت عمومي»، روان‌پزشکي و روان‌شناسي باليني ايران، سال سيزدهم، ش 2، ص 166-172.
    • سرمد، بازرگان، حجازي، 1385، روش‌هاي تحقيق در علوم رفتاري، تهران، آگه.
    • شاطريان، فاطمه و همكاران، 1391، «بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي فرم تجديدنظر شده پرسش‌نامه حل‌مسئله اجتماعي در ميان دانشجويان رشته رياضي»، پژوهش‌هاي روان‌شناسي اجتماعي، دوره دوم، ش 8، ص 1-12.
    • شريعتمداري، مهدي، 1388، تحقيق و پژوهش در علوم رفتاري، تهران، کوهسار.
    • شکوهي‌يکتا، محسن و اكرم پرند، 1387، «آموزش حل‌مسئله به مادران و تأثير آن بر روابط خانوادگي»، خانواده پژوهي، سال چهارم، ش 13، ص 5-16.
    • صالحي، مهديه و همكاران، 1388، «تعيين ساختار عاملي مقياس سنجش حل‌مسئله اجتماعي فرم کوتاه تجديدنظر شده»، تحقيقات روان‌شناختي، دوره اول، ش 3، ص 25-39.
    • طبرسى، حسن‌بن فضل‏، 1370، مكارم الأخلاق‏، چ چهارم، قم، شريف رضي.
    • عليلو، مجيدمحمود و همكاران، 1388، «بررسي ارتباط ويژگي‌هاي شخصيتي (اختلالات شخصيت) و سبک‌هاي حل‌مسئله در زندانيان مجرم»، دانشور رفتار، سال شانزدهم، ش 34، ص 61-69.
    • قورچيان، نادر قلي، 1379، جزئيات روش‌هاي تدريس، تهران، انديشه.
    • کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، اصول کافي، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • گلدفريد، ماروين آر. و جرالد سي ديويسون، 1371، رفتار درماني باليني، ترجمة سيداحمد احمدي‌ علون‌آبادي، تهران، نشر دانشگاهي.
    • محمدبن محمد، ابن‌اشعث، بي‌تا، جعفريات، تهران، مکتبه نينوي.
    • محمدي، نوراله، 1383، «رابطه سبک‌هاي حل‌مسئله با سلامت عمومي»، روان‌شناسي، سال هشتم، ش 32، ص 322-336.
    • محمدي و صاحبي، 1380، «بررسي سبک‌هاي حل‌مسئله در بيماران افسرده و مقايسه آن با افراد نرمال»، علوم روان‌شناختي، ش ۱، ص 24-42.
    • محمودي‌راد، مريم، 1381، «بررسي نقش آموزش مهارت‌هاي ارتباطي و حل مسئله اجتماعي در ارتقاي سطح عزت‌نفس و رابطه آن با كاركردهاي هوشي و پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان»، بيماري‌هاي كودكان ايران، ش 13، ضميمه.
    • مصباح، محمدتقي، 1383، آموزش فلسفه، چ ششم، تهران، بين‌الملل.
    • معتمدي، سيدهادي و همكاران، 1391، «تأثير آموزش‌مهارت‌هاي حل‌مسئله بر افزايش کفايت اجتماعي نوجوانان دختر»، پژوهش اجتماعي، سال چهارم، ش 14، ص 18-29.
    • مفيد، محمد‌بن محمد، 1413ق، امالي، تحقيق استاد ولي و غفاري، بي‌جا، نشر کنگره شيخ‌مفيد.
    • نشاط‌دوست، حميدطاهر و همكاران، 1380، «اثربخشي آموزش روش حل مسئله در کاهش علائم کمبود توجه/ بيش‌فعالي»، تازه‌هاي علوم شناختي، سال سوم، ش 3، ص 46-52.
    • نوري، حسين‌بن‌محمدتقي، 1408ق، مستدرک الوسائل، قم، آل‌البيت.
    • هومن، حيدرعلي، 1386، شناخت روش علمي در علوم رفتاري، تهران، سمت.
    • Allen, S. M, & et al, 2002, A problem solving approach to stress reduction among younger women with breast carcinoma: A randomized controlled trial, Cancer, v. 94, p. 3089-3100.
    • Baker. Sarah, 2003, A prospective longitudinal investigation of social problem-solving appraisals on adjustment to university, stress, health, and academic motivation and performance, Personality and Individual Differences, v. 35, p. 569-591.
    • Bell, A. C, & D’Zurilla, T. J, 2009, Problem- solving therapy for depression: A meta-analysis, Clinical Psychology Review, v. 29, p. 348-353.
    • Belzera, D’Zurilla, Maydeu-Olivares, Social problem solving and trait anxiety as predictors of worry in a college student population, Personality and Individual Differences, 33, 2002.
    • Black, Frauenknecht, 1995, Social Problem-Solving Inventory for Adolescents (SPSI-A): development and preliminary psychometric evaluation, Journal of Personality Assessment, v. 12, p. 145-157.
    • Botía, M. L, & Orozco, L. H, 2009, Critical Review of Problem Solving Processes Traditional Theoretical Models, International Journal of Psychological Research, v. 2, N. 1, P. 67-72.
    • Cassidy Tony, and Clive Long, 1996, Problem-solving style, stress and psychological illness: Development of a multifactorial measure, British Journal of Clinical Psychology, Volume 35, Issue 2, pages 265–277.
    • Cassidy, T, 2002, Problem solving style, achievement motivation, psychological distress and response to a simulated emergency, Counseling Psychology Quarterly,v. 15, N. 4, p. 325-332.
    • Chang, E. C, & et al, 2004, (eds), Social problem solving: Theory, research and training, Washington, DC: American Psychological Association.
    • Cook. Bryan G, 2012, Classroom behavior, contexts, and interventions, Bingley, UK: Emerald.
    • D’Zurilla, & Nezu, 2010, problem-solving therapy, Handbook of Cognitive behavior Therapy, Dobson, Third Edition, Guilford press.
    • D’Zurilla, & Thomas J, 2011, Alberto Maydeu-Olivares, David Gallardo-Pujol, Predicting social problem solving using personality traits, Personality and Individual Differences, v. 50, 142–147.
    • D’Zurilla, T. J, & et al, 2002, "Social Problem- Solving Inventory Revised: Technical manual'', North Tonawanda, NY: Multi- Health Systems
    • D’Zurilla, T. J, & Nezu, A, 1982, "Social problem solving in adults", Advances in cognitive- behavioral research and therapy, v. 1, p. 202–274.
    • D’Zurilla, T. J, & Nezu, A. M, 1999, "Problem- solving therapy: A social competence approach to clinical intervention", 2nd ed, New York: Springer.
    • Donahoe, Clyde P, & et al, 1990, Assessment of interpersonal problem-solving skills, Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes, v. 53, p. 329-339.
    • Dreer, L. E, & et al, 2005, Social problem solving, personality disorder, and substance abuse, Chichester, UK: Wiley.
    • Dugas, M. J, & et al, 2003, Group cognitive- behavioral therapy for generalized anxiety dis-order: Treatment outcome and long-term follow-up, Journal of Consulting and Clinical Psychology, v. 71, p. 821-825.
    • D'Zurilla, T. J, & Goldfried, M. R, 1971, Problem-solving and behavior modification, Journal of Abnormal Psychology, V. 78, P. 107-126.
    • Frauenknecht, M, & Black, D.R, 2004, Problem- solving training for children and adolescents, In E. C. Chang, T. J. D’Zurilla, & L. J. Sanna (Eds.), Social problem solving: Theory, research, and training (pp. 153–170), Washington, DC: Ameri-can Psychological Association.
    • Getter,H ,& Nowinski,J.K, 1981, A free response test of interpersonal effectiveness, Journal of Personality Assessment, v. 45, p. 301-308.
    • Glynn, S. M, & et al, 2002, Supplementing clinic-based skills training with manual-based community support sessions: Effects on social adjustment of patients with schizophrenia, American Journal of Psychiatry, v. 159, p. 829-837.
    • Graf, A, 2003, "A psychometric test of a German version of the SPSI-R". Diagnostische Psychologie, v. 24, p. 277–291.
    • Helen C. Wakeling, The Psychometric Validation of the Social Problem-Solving Inventory-Revised with UK Incarcerated Sexual Offenders, Sex Abuse, 19, 2007.
    • Heppner Paul, & et al, 2004, Problem-Solving Appraisal and Human Adjustment A Review of 20 Years of Research Using the Problem Solving Inventory, The Counseling Psychologist, v. 32, N. 3, p. 344-428
    • Heppner, P, & ET AL, 1997, Applications of the Problem Solving Inventory, Measurement and Evaluation in Counseling and Development, v. 29, N. 4, p. 229-241.
    • Hollin Clive R, & Emma J. Palmer, 2006, Criminogenic need and women offenders: A critique of the literature, Legal and Criminological Psychology, v. 11, p. 179–195.
    • Lamanna & Marilyn Stern, 2012, A brief problem solving intervention for caregivers of children with cancer, Virginia Commonwealth University.
    • Liberman, R. P, & et al, Training in social problem solving among persons with schizophrenia, Psychiatric Services, v. 52, p. 31-33.
    • Malouff, J. M, & et al, 2007, The efficacy of problem solving therapy in reducing mental and psysical health problems: A meta-analysis, Clinical Psychology Review, v. 27, p. 46-57.
    • Maydeu- Olivares, A, & et al, 2000, Psychometric properties of the Spanish adaptation of the Social Problem-Solving Inventory— Revised (SPSI-R), Personality and Individual Differences, v. 29, p. 699–708.
    • McClure. Kelly S, & et al, 2010, Social problem solving and depression in couples coping with cancer, Psycho-Oncology, v. 21, p. 11-19.
    • McFillin, & Roger K, 2009, The Social Problem-solving Approach of Adolescent Females Diagnosed with an Eating Disorder: Toward a Greater Understanding of Control PCOM Psychology Dissertations.
    • Mcmurran mary, & et al, 2001, conor duggan and andrew latham Stop & Think: social problem solving therapy with personality disordered offenders, Criminal Behavior and Mental Health, v. 11, P. 273–285.
    • Mcmurran mary, & et al, 2008, The role of social problem solving in improving social functioning in therapy for adults with personality disorder, Personality and Mental Health, v. 2, p. 1–6.
    • McMurran, M, & McGuire, J, 2005, (Eds), Social problem solving and offending: Evidence, evaluation and evolution, Chichester, UK: Wiley.
    • Meyers Frederick J, & et al, 2011, Effects of a Problem-Solving Intervention (COPE) on Quality of Life for Patients with Advanced Cancer on Clinical Trials and their Caregivers: Simultaneous Care Educational Intervention (SCEI) linking Palliation and Clinical Trials, Journal of palliative medicine, v. 14, N. 14, p. 465-473.
    • Nezu, C. M, & et al, 2009, Problem- solving therapy for sexual offenders: A randomized clinical trial, Manuscript submitted for publication.
    • Nezu. A. M, & et al, 2012, Problem-Solving Therapy A Treatment Manual, Springer.
    • Nezu. A. M, 2004, Problem Solving and Behavior Therapy Revisited, Behavior therapy, v. 35, p. 1-33.
    • Nezu. C. M, & et al, 2005, Social problem solving correlates of sexual deviancy and aggression among adult child molesters, Journal of Sexual Aggression, v. 11, p. p. 27-36.
    • Pargament. Kenneth I, Joseph Kennell, William Hathaway, Nancy Grevengoed, Jon Newman and Wendy Jones, Religion and the Problem-Solving Process: Three Styles of Coping, Journal for the Scientific Study of Religion, v. 27, No. 1, pp. 90-104, 1988
    • Perri, M. G, & et al, 2001, Relapse prevention training and problem- solving therapy in the long-term management of obesity, Journal of Consulting and Clinical Psychology, v. 69, p. 722-726.
    • Perry. S, & et al, 2003, Risk of suicide ideation associated with problem-solving ability and attitudes toward suicidal behavior in university students, Crisis, v. 24, p. 160-167.
    • Phillips. Russell E, & et al, 2004, Self-Directing Religious Coping: A Deistic God, Abandoning God, or No God at All?, Journal for the Scientific Study of Religion, v.43, N. 3, p. 409-418.
    • Rath. Joseph. F, & et al, 2011, Clinical Applications of Problem-Solving Research in Neuropsychological Rehabilitation: addressing the Subjective Experience of Cognitive Deficits in Outpatients with Acquired Brain Injury, Rehabilitation Psychology, v. 56, N. 4, p. 320–328.
    • RodrõÂguez Antoni, & Albert Maydeu-Olivares, 2000, Impulsive/careless problem solving style as predictor of subsequent academic achievement, Personality and Individual Differences,v. 28, p. 639-645.
    • Sadowski, C, 1994, Psychometric properties of the Social Problem- Solving Inventory (SPSI) with normal and emotionally disturbed adolescents, Journal of Abnormal Child Psychology, v. 22, p. 487–500.
    • siu Andrew, M. H, shek. anddaniel T, 2005, Relations between social problem solving and indicators of interpersonaland family well-beingamong chinese adolescentsin hong kong, social indicators research, v. 71, p. 517-539.
    • Siu, A.M.H, & Shek, D.T.L, 2010, "Social problem solving as a predictor of well-being in adolescents and young adults", Social Indicators Research, v. 95, p. 393-406.
    • Sternberg Robert, & Davidson Janet, 2003, The Psychology of Problem Solving, Cambridge University Press.
    • Wakeling. Helen C, 2007, ''The Psychometric Validation of the Social Problem-Solving Inventory-Revised with UK Incarcerated Sexual Offenders'', Sex Abuse, v. 19, N. 3, p. 217-236.
    • 65 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ahmadi mohammad abadi, Mohammad reza, Mirderikvandi, Rahim, Ali Goli Firozjai, Jafar.(2025) Developing and Assessing the Validity of the Initial Test on Problem-Solving Skill on the Basis of Islamic Sources. Ravanshenasi Wa Din, 9(1), 5-26

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi; Rahim Mirderikvandi; Jafar Ali Goli Firozjai."Developing and Assessing the Validity of the Initial Test on Problem-Solving Skill on the Basis of Islamic Sources". Ravanshenasi Wa Din, 9, 1, 2025, 5-26

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ahmadi mohammad abadi, M, Mirderikvandi, R, Ali Goli Firozjai, J.(2025) 'Developing and Assessing the Validity of the Initial Test on Problem-Solving Skill on the Basis of Islamic Sources', Ravanshenasi Wa Din, 9(1), pp. 5-26

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ahmadi mohammad abadi, M, Mirderikvandi, R, Ali Goli Firozjai, J. Developing and Assessing the Validity of the Initial Test on Problem-Solving Skill on the Basis of Islamic Sources. Ravanshenasi Wa Din, 2025; 9(1): 5-26