Ravanshenasi Wa Din, Volume 9, Issue 2, No 34, Year 2025 , Pages 55-72
The Role of Moral Qualities of Pride, Greed and Jealousy in Predicting Neuroticism
Article Type:
Research
Writers:
Seyed Abbas Satourian / PhD student of general psychology, Imam Khomeini educational and research institute / sabbas61@gmail.com
Abstract:
According to Islamic teachings, moral vices are among the main threats to mental health. Using a descriptive method, the present paper investigates the role of moral qualities of pride, greed and jealousy in predicting neuroticism. To this end, 384 students were randomly chosen from Khomein "Azad Islamic" University and "multi-stage sampling" was used. Questionnaires on five characteristics of personality, Islamic scales of "greed–contentment", "pride–humbleness" and "jealousy" were used for gathering the data, which were analyzed by using Pearson correlation and stepwise regression. The results show that the components of "feeling of deprivation and inferiority", "deprivation and material need", "chagrin resulting from comparison", "the need for social support", "finding interest in divesting others of prosperity", and " material disinhibition" can predict part of the variance for neuroticism. Feeling of inferiority and lack of a secure inner base make the proud, greedy and jealous person in need of external world, environment and social relationships to express such qualities, which cause him/her seek compensation through cognitive, emotional and behavioral mechanisms, after having experienced several negative emotions.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نقش صفات اخلاقی کبر، حرص و حسادت در پیش بینی روان آزردگی
Abstract:
آموزه های اسلام رذایل اخلاقی را از منابع اصلی تهدید سلامت روان می داند. این پژوهش توصیفی، به منظور بررسی نقش صفات اخلاقی «کبر»، «حرص» و «حسد» در پیش بینی روان آزردگی انجام گرفته است. بدین منظور، 384 نفر از دانشجویان دانشگاه «آزاد اسلامی» خمین به روش «نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای» انتخاب شدند. از پرسش نامه های پنج عاملی «شخصیت»، مقیاس های اسلامی «حرص- قناعت»، «تکبر- تواضع» و «حسادت» برای جمع آوری داده ها استفاده شده و با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد مؤلفه های «احساس محرومیت و حقارت»، «محرومیت و نیاز مادی»، «اندوه مقایسه»، «نیاز به تأیید اجتماعی»، «علاقه به سلب نعمت از دیگران»، و «مهارگسیختگی مادی»، توان پیش بینی بخشی از واریانس روان آزردگی را دارد. احساس حقارت و فقدان پایگاه مطمئن درونی، متکبر، حریص و حسود را نیازمند بیرون از خود، محیط و روابط اجتماعی می کند و پس از آنکه با تجربه‌ی هیجانات منفی متعدد همراه شد، سبب می گردد فرد با سازوکار های شناختی، هیجانی و رفتاری درصدد جبران برآید.
Keywords:
References:
- نهج‌البلاغه، 1378، ترجمة محمد ميردشتي، تهران، كاشف.
- ابن‌ابي الحديد، عبدالحميدبن هبه‌الله، 1404ق، شرح نهج‌البلاغه، محمد ابوالفضل ابراهيم، قم، کتابخانه آيت‌الله مرعشي نجفي.
- ابن‌بابويه، محمدبن‌علي، 1361، معانى الاخبار، قم، علي‌اكبر غفارى.
- ـــــ ، 1362، كتاب الخصال، قم، علي‌اكبر غفارى.
- ـــــ ، 1363، عيون اخبارالرضا، قم، چاپ مهدى لاجوردى.
- ـــــ ، 1368، عيون اخبارالرضا، قم، چاپ مهدى لاجوردى.
- ابن‌شعبه حراني، حسن‌بن علي، 1404ق، تحف‌العقول، محقق علي‌اکبر غفاري، قم، جامعه مدرسين.
- اسميت، ادوارد و همكاران، 2003، زمينه روان‌شناسي هيلگارد، ترجمة نصرت‌الله پورافکاري، تهران، آينده‌سازان.
- انجمن روان‌پزشكي آمريكا، 1994، متن تجديدنظرشده راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني، ترجمة محمدرضا نيكخو و هاماياك آواديس‌يانس، تهران، سخن.
- بحرانى، سيدهاشم، 1416ق، البرهان فى تفسير القرآن، تحقيق قسم الدراسات الاسلامية موسسة البعثة، تهران، بنياد بعثت.
- تحريري، محمدباقر، 1390، عروج عقل شرح حديث عقل و جهل، تهران، علمي و فرهنگي.
- تميمى آمدى، عبدالواحد، 1366، غررالحكم و دررالكلم، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
- حداد عادل، غلامعلي، 1388، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنياد دايرةالمعارف اسلامي.
- حقاني زنجاني، حسين، 1361، «انگيزه‌هاي حرص»، درس‌هايي از مکتب اسلام، ش 264، ص31–35.
- حقيقي، عاليه و حسين سماواتيان، 1390، «رابطه ويژگي‌هاي شخصيتي همکاران و زيردستان با نحوه ارزيابي آنان از عملکرد سرپرستان و مديران»، دانش و پژوهش در روان‌شناسي کاربردي، سال دوازدهم، ش 4 و 46، ص81-90.
- ديلمي، حسن‌ابن احمد، 1412ق، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم، شريف رضي.
- شهيد ثاني، زين‌الدين بن علي، 1390ق، کشف الريبه، بي‌جا، دارالمرتضوي للنشر.
- طبرانى، سليمان‌بن احمد، 1404ق، المعجم الكبير، بيروت، چاپ حمدى عبدالمجيد سلفى.
- غزالي، محمدبن محمد، ۱۳۶۸، احياء علوم الدين، تهران، حسين خديوجم.
- فتال نيشابوري، محمدابن احمد، 1375ق، روضه الواعظين و بصيره المتعظين، قم، شريف رضي.
- فتحي آشتياني، علي و محبوبه داستاني، 1389، آزمون‌هاي روان‌شناختي، ارزشيابي شخصيت و سلامت روان، چ چهارم، تهران، بعثت.
- قمي، شيخ عباس، 1416ق، سفينة‌البحار و مدينه الحکم و الآثار، تهران، اسوه.
- کريمي، يوسف، 1385، روان‌شناسي اجتماعي، چ هفدهم، تهران، ارسباران.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1365، کافي، چ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
- كراجكى، محمدبن على، 1410ق، كنز‌الفوائد، محقق عبدالله نعمة، قم، دارالذخائر.
- گروسي فرشي، ميرتقي، 1377، هنجاريابي آزمون جديد شخصيتي نئو و بررسي تحليل ويژگي‌ها و ساختار عاملي آن در بين دانشجويان دانشگاه‌هاي ايران، رساله دکتري روان‌شناسي، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
- مجلسي، محمدباقر، 1404ق، بحارالانوار، بيروت، الوفاء.
- مكارم شيرازي، ناصر، 1378، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه امام علي‌بن‌ابيطالب.
- نراقي، احمد، 1377، معراج‌السعاده، تهران، دهقان.
- نراقي، مهدي، ۱۳۸۷، جامع‌السعادات، نجف، محمد کلانتر.
- نورى طبرسي، ميرزاحسين، 1408ق، مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل‌البيت.
- ولي‌زاده، ابوالقاسم و مسعود آذربايجاني، 1389، «آزمون اوليه سنجش حسادت با تكيه بر منابع اسلامي»، روان‌شناسي و دين، سال سوم، ش 2، ص45-60.
- هراتيان، عباسعلي و محمدرضا احمدي، بي‌تا، بررسي ساختار عاملي و ويژگي‌هاي روان‌سنجي مقياس اسلامي حسادت؛ فرم تجديدنظرشده (ISE-R).
- هراتيان، عباسعلي و همكاران، 1392، «ساخت و اعتباريابي مقياس اسلامي تكبر- تواضع»، روان‌شناسي و دين، سال ششم، ش 24، ص5-22.
- ـــــ ، 1393، «ساخت و اعتباريابي مقياس اسلامي حرص- قناعت»، روان‌شناسي و دين، سال هفتم، ش 28، ص5-22.
- پايگاه دايرة‌المعاف استنفورد (Plato.stanford.edu).
- Ashton, M. C, & Lee, K, 2005, Honesty-humility, the Big Five, and the five- factor model, Journal of Personality, v. 73 (5), p. 1321-1354.
- Clarke, S, & Robertson, I.T, 2005, A meta-analytic review of the big five personality factors and accident involvement in occupational and non-occupational settings, Journal of Occupational and Organisational Psychology, v. 78, p. 355–376.
- Donnelan MB, & et al, 2004, The big five and enduring marriages, Journal of Research in Personality, v. 38, p. 481-504.
- Francis, L. J, & et al, 1995, Personality and religion among undergraduate students in the United Kingdom, United States, Australia and Canada, Journal of Psychology and Christianity, v. 14, p. 250–262.
- Hansen, C.P, 1988, Personality characteristics of the accident involved employee, Journal of Business and Psychology, v. 2, p. 346-365.
- Haslam, N, 2007, An introduction to personality, New York: SAGE Publications.
- Lewis C. A, & Maltby, J, 1995, Religiosity and personality among U.S. adults, Personality and Individual Differencesm, v. 18, p. 293–295.
- Maltby, J, 1999, Religious orientation and Eysenck’s personality dimensions: The use of the amended religious orientation scale to examine the relationship between religiosity, psychoticism, neuroticism and extraversion, Personality and Individual Differences, v. 26, p. 79–84.
- Mark, E. B, & Davina, J. F, 2010, Neuroticism, stress, and coping in the context of an anagram-solving task, Journal of Personality and Individual Difference, p. 49 (5), p. 380-385.
- McCrae R. R, & Costa J. r P.T, 1989, A five-factor theory of personality. In: Handbook of personality: Theory and research. LA Pervin and OP John, New York: Guilford Press, p.139–53.
- Milfont, T.L, & Gouveia, V. V, 2009, A Capital Sin: Dispositional Envy and its Relations to Wellbeing, Interamerican Journal of Psychology, v. 43 (3), p. 547-551.
- Schoeck, H, 1969, Envey: A theory of social behavior, New York: Harcourt, Brace and World, Inc.
- Smith DL, 1996, Private prayer, pubic worship and personality among 11–15- year-old adolescents, Personality and Individual Differences, v. 21, p. 1063–1065.
- Smith, R.H, & et al, 1994, Dispositional envy, Personality and Social Psychology Bulletin, v. 25(8), p. 1007-1020.
- Smith, R.H, & Kim, S.H, 2007, Comprehending envy, Psychological Bulletin, v. 133, p. 46-64.
- Terracciano, A, & et al, 2008, Five-factor model personality profiles of drug users, Retrieved January_ 27, 2012, from_www (biomedcentral.com.)
- Tesser, A, 1991, Emotion in social comparison and reflection processes, In J.M. Suls and T.A. Wills (Eds.), Social comparison: Contemporary theory and research (pp. 115–145). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
- Zlatan Krizan, Z, & Johar, O, 2012, Envy Divides the Two Faces of Narcissism, Journal of Personality. doi: 10.1111/j.1467-6494.2012.00767.x
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Satourian, Seyed Abbas.(2025) The Role of Moral Qualities of Pride, Greed and Jealousy in Predicting Neuroticism. Ravanshenasi Wa Din, 9(2), 55-72
Seyed Abbas Satourian."The Role of Moral Qualities of Pride, Greed and Jealousy in Predicting Neuroticism". Ravanshenasi Wa Din, 9, 2, 2025, 55-72
Satourian, S.(2025) 'The Role of Moral Qualities of Pride, Greed and Jealousy in Predicting Neuroticism', Ravanshenasi Wa Din, 9(2), pp. 55-72
