Ravanshenasi Wa Din, Volume 9, Issue 3, No 35, Year 2025 , Pages 121-138
The Relationship between Primary Maladjusted Schema, Personality Traits and Jealousy
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Abassali Haratiyan
/ PhD student of general psychology, research center of seminary and University / a.haratiyan@gmail.com
/ PhD student of general psychology, research center of seminary and University / a.haratiyan@gmail.comMohammad reza Ahmadi mohammad abadi / Assistant professor of psychology group, IKI / m.r.ahmadi313@gmail.com
/ Assistant professor of psychology group, IKI / m.r.ahmadi313@gmail.comAbstract:
The current paper aims at analyzing the relationship between primary maladjusted schema, personality traits and jealousy. This study is a descriptive kind of correlation. The statistical society consists of the entire students of Khomein Islamic Azad University. 384 students have been chosen by the method of (multistage random sampling) and answered to the questionnaires on primary maladjusted schema, five-factor personality and Islamic scale for measuring jealousy. The research data have been analyzed through the method of Pierson`s (correlation coefficient) and (step by step regression). The results show a positive and significant relationship between all the areas of primary maladjusted schema and neurotic sub-scale. They also show a negative and significant relationship of extroversion sub-scale, openness, compatibility and conscientiousness with jealousy. Furthermore, the degree of compatibility, severance and rejection, conscientiousness and impaired limitations can explain the significant part of the variance of jealousy. The research findings indicate the importance of parents’ attention on children’s educational system and the emphasis of the therapists and moral counselors on deep infrastructures of this moral trait.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :رابطه‌ی روان بنه های ناسازگار اولیه، ویژگی های شخصیتی و صفت اخلاقی حسادت
Abstract:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی بین روان بنه های ناسازگار اولیه، ویژگی های شخصیتی و حسادت است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه‌ی آماری آن تمام دانشجویان دانشگاه «آزاد اسلامی» واحد خمین هستند که از این جامعه، تعداد 384 تن به روش «نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای» انتخاب شدند و به پرسش نامه های روان بنه های ناسازگار اولیه، پنج عاملی شخصیتی و مقیاس اسلامی حسادت پاسخ گفتند. داده ها به روش «ضریب همبستگی پیرسون» و «رگرسیون گام به گام» تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشانگر رابطه‌ی مثبت و معنادار همه‌ی حوزه های روان بنه های ناسازگار اولیه و زیرمقیاس روان آزردگی و رابطه‌ی منفی و معنادار زیرمقیاس های برون گرایی، تجربه پذیری، موافق بودن و وظیفه شناسی با حسادت است. همچنین نمره‌ی موافق بودن، بریدگی و طرد، وظیفه شناسی، و محدودیت های مختل، توانایی تبیین بخش معناداری از واریانس حسادت را دارند. نتایج پژوهش گویای اهمیت توجه والدین به نظام تربیتی فرزندان و تمرکز درمانگران و مشاوران اخلاقی بر زیربناهای عمیق این صفت اخلاقی است.
References:
- نهج‌البلاغه، 1379، ترجمة محمد دشتي، قم، مشرقين.
- آهي، قاسم و همكاران، 1386، «اعتباريابي مقياس طرح‌واره سازش نايافته (فرم كوتاه)»، روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران، سال سي و ششم، ش 3، ص 5-20.
- ابن‌ابي الحديد، عبدالحميد بن هبه الله، 1404ق، شرح نهج‌البلاغه، محقق محمدابوالفضل ابراهيم، قم، کتابخانه آيت‌الله مرعشي النجفي.
- ابن‌شعبه حراني، حسن‌بن علي، 1404ق، تحف‌العقول، محقق علي‌اکبر غفاري، قم، جامعه مدرسين.
- ابن‌منظور، محمدبن مكرم، 1414ق، لسان‌العرب، بيروت، دارصادر.
- ارسطو، 1387، اخلاق نيکوماخوس، ترجمة محمدحسن لطفي، تهران، طرح نو.
- انجمن روان‌پزشكي آمريكا، 1994، متن تجديدنظر شده راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني، ترجمة محمدرضا نيكخو و هاماياك آواديس‌يانس، تهران، سخن.
- بحرانى، سيدهاشم، 1416ق، البرهان فى تفسير القرآن، تحقيق قسم الدراسات الاسلامية موسسة البعثة، تهران، بنياد بعثت.
- بشيري، ابوالقاسم، 1378، ارزيابي و مقايسه سطح پرخاشگري و ارتباط آن با مؤلفه‌هاي شخصيت دانش‌آموزان دختر و پسر دبيرستاني، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- پروين، لارنس و جان اوليور بي، 2001، شخصيت نظريه و پژوهش، ترجمة محمدجعفر جوادي و پروين کديور، تهران، آييژ.
- تجليل، جليل و زهرا ايرانمنش، 1390، «آموزه‌هاي اخلاقي در متون روايي و غير روايي»، پژوهش‌نامه ادبيات تعليمي، سال سوم، ش 11، ص 1-28.
- تميمى آمدى، عبدالواحد، 1366، غررالحكم و دررالكلم، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
- جرجاني، علي‌بن محمد، 1987، التعريفات، بيروت، عبدالرحمان عميره.
- جوهري، اسماعيل‌بن حماد، 1985، ال‍ص‍ح‍اح؛ ت‍اج ال‍ل‍غ‍ه و ص‍ح‍اح ال‍ع‍رب‍ي‍ه، جلد 2، بيروت، اميري.
- حداد عادل، غلامعلي، 1388، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنياد دايرةالمعارف اسلامي.
- حقيقي، عاليه و حسين سماواتيان، 1390، «رابطه ويژگي‌هاي شخصيتي همکاران و زيردستان با نحوه ارزيابي آنان از عملکرد سرپرستان و مديران»، دانش و پژوهش در روان‌شناسي کاربردي، سال دوازدهم، ش 46، ص 82-90.
- دهخدا، علي‌اكبر، 1377، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران.
- ديداتو، سالواتوره، 2003، کتاب جامع آزمون‌هاي شخصيت «شما کي هستيد؟»، ترجمة مهدي قراچه‌داغي، تهران، پيکان.
- ديلمي، حسن‌ابن احمد، 1412ق، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم، الشريف الرضي.
- راغب اصفهاني، حسين‌بن محمد، 1340، آفرينش و خوشبختي دو جهان، تبريز، كتاب‌فروشي ابن‌سينا.
- ـــــ ، 1375، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، تهران، مرتضوى.
- رضايي، مهدي و همكاران، 1392، «توان طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه و ابعاد شخصيت در پيش‌بيني افسردگي»، انديشه و رفتار، دوره هشتم، ش 29، ص 77–87.
- ريزو، لارنس.پي و همكاران، 2007، طرح‌واره‌هاي شناختي و باورهاي بنيادين در مشكلات روان‌شناختي، ترجمة رضا مولودي و سيما احمدي، تهران، ارجمند و نسل فردا.
- شايقيان، زينب و همكاران، 1390، «بررسي طرح‌واره‌ها و پيوند والديني در دختران نوجوان با وزن طبيعي، چاق و يا داراي علائم بي‌اشتهايي عصبي»، پژوهنده، سال اول، ش 1، ص 30-38.
- شهامت، فاطمه، 1389، «پيش‌بيني نشانه‌هاي سلامت عمومي (جسماني‌سازي، اضطراب و افسردگي) بر اساس طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه»، روان‌شناسي (دانشگاه تبريز)، سال پنجم، ش 20، ص 103-124.
- شهيد ثاني، زين‌الدين بن علي، 1390ق، کشف الريبه، بي‌جا، دارالمرتضوي للنشر.
- عده‌اي از نويسندگان، 1418ق، موسوعه نضره النعيم في أخلاق الرسول الكريم، جده، دار‌الوسيله.
- عميد، حسن، 1391، فرهنگ فارسي عميد، تهران، اميركبير.
- فتال نيشابوري، محمد‌ابن احمد، 1375ق، روضه الواعظين و بصيره المتعظين، قم، رضي.
- فتحي‌آشتياني، علي و محبوبه داستاني، 1389، آزمون‌هاي روان‌شناختي ارزشيابي شخصيت و سلامت روان، تهران، بعثت.
- فري، مايكل، 2007، شناخت درمانگري گروهي، ترجمة مسعود جان‌بزرگي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- فيروزآبادي، محمدبن يعقوب، 2005، القاموس المحيط، بيروت، مكتبه لبنان.
- فيض‌كاشاني، ملامحسن، 1379، راه روشن: ترجمه المحجه البيضاء في تهذيب الأحياء، ترجمة محمدصادق عارف، مشهد، بنياد پژوهش‌هاي اسلامي.
- فيومي، احمدبن محمد، 1987، المصباح المنير في غريب الشرح الكبير، لبنان، مكتبه لبنان.
- قمي، علي، 1416ق، سفينة‌البحار و مدينةالحكم والآثار، تهران، اسوه.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1365، کافي، تهران، دار‌الکتب الاسلاميه.
- كراجكى، محمدبن على، 1410ق، كنز‌الفوائد، محقق عبدالله نعمة، قم، دارالذخائر.
- گ‍روس‍ي ف‍رش‍ي، م‍ي‍رت‍ق‍ي،۱۳۸۰، روي‍ک‍ردي ن‍وي‍ن در ارزيابي شخصيت (ک‍ارب‍رد تحليل عاملي در م‍طال‍ع‍ات شخصيت)، تبريز، ج‍ام‍ع‍ه‌پ‍ژو.
- مارودي، علي‌بن محمد، 1407ق، ادب الدنيا و الدين، قاهره، مصطفي سقا.
- مجلسي، محمدباقر، 1404ق، بحارالانوار، بيروت، الوفاء.
- معين، محمد، 1388، فرهنگ فارسي، تهران، اميركبير.
- مكارم شيرازي، ناصر، 1378، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه امام علي‌بن‌ابيطالب.
- م‍ن‍اوي، محمد ع‍ب‍دال‍رووف، ۱۴۲۳ق، ال‍ت‍وق‍ي‍ف علي م‍ه‍م‍ات ال‍ت‍ع‍اري‍ف، تحقيق محمد رض‍وان ال‍داي‍ه، بيروت، دارال‍ف‍ک‍ر ال‍م‍ع‍اص‍ر.
- نراقي، احمد، 1386، معراج‌السعاده، قم، زهير.
- نورى طبرسي، ميرزاحسين، 1408ق، مستدرك‌الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل‌البيت.
- ولي‌زاده، ابوالقاسم و مسعود آذربايجاني، 1389، «آزمون اوليه سنجش حسادت با تكيه بر منابع اسلامي»، روان‌شناسي و دين، سال سوم، ش 2، ص 45-60.
- ولي‌زاده، ابوالقاسم و همكاران، بي‌تا، «بررسي ساختار عاملي و ويژگي‌هاي روان‌سنجي مقياس اسلامي حسادت؛ فرم تجديدنظرشده (ISE-R)»، دانش و پژوهش در روان‌شناسي كاربردي، مقاله پذيرفته‌شده.
- ولي‌زاده، ابوالقاسم، 1389، تحليل روان‌شناختي حسادت و ساخت آزمون اوليه آن از منظر اسلام، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- يانگ، جفري و همكاران، 2003، طرح‌واره‌درماني: راهنماي كاربردي براي متخصصين باليني، ترجمة حسن حميدپور و زهرا اندوز، تهران، ارجمند.
- يوسف‌نژاد شيرواني، مائده و مهرانگيز پيوسته‌گر، 1390، «رابطه رضايت از زندگي و طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه در دانشجويان»، دانش و پژوهش در روان‌شناسي كاربردي، سال دوازدهم، ش 2، ص 55-65.
- يوسفي، رحيم و همكاران، 1389، «اثربخشي مداخله آموزشي مبتني بر مدل طرح‌واره‌ها در ارتقا رضايت زناشويي»، روان‌شناسي باليني، سال دوم، ش 7، ص 25-37.
- پايگاه دايرة‌المعاف استنفورد (2009) (Plato.stanford.edu)
- Amato, P, & Booth, A, 2001, The legacy of parents' marital discord: Consequences for children's marital quality, Journal of Personality and Social Psychology, v. 81, p. 627-638.
- Aristotle, 1941, The Basic Works of Aristotle, R. McKeon (ed), New York, Random House.
- Baranoff, J, et al, 2006, Factor Structure and Internal Consistency of the Young Schema Questionnaire (Short Form) in Korean and Australian Samples, Journal of Affective Disorders, v. 93, p. 133-140.
- Bringle, R.G, et al, 1979, Measuring the intensity of jealous reactions, Catalog of Selected Documents in Psychology, v. 9, p. 23-24.
- Clanton, G, & Kosins, D.J, 1991, Developmental correlates of jealousy, In P. Salovey (Ed.), The psychology of jealousy and envy (pp. 132-147). NewYork: The Guilford Press.
- Costa, P. T, & McCrae, R. R, 1985, The NEO Personality Inventory manual, Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
- Costa, P. T, Jr, & McCrae, R. R, 1984, Personality as a lifelong determinant of well-being. In C. Z. Malatesta & C. E. Izard (Eds.), Emotion in adult development (pp. 141–157). Beverly Hills, CA: Sage.
- Crawford, E, & Wright, M.O, 2007, The impact of childhood psychological maltreatment on interpersonal schemas and subsequent experiences of relationship aggression, Journal of Emotional Abuse, v. 7, p. 93-116.
- Davis, J. L, et al, 2001, Intimacy dysfunction and trauma symptomatology: Long-term correlates of different types of child abuse, Journal of Traumatic Stress, v. 14(1), p. 63-79.
- Hupka, R.B, & Bachelor, B, 1979, Validation of a scale to measure romantic jealousy, Paper presented at the meeting of the Western Psychological Association, San Diego.
- Kant, I, 1994, “The Metaphysics of Morals,” in The Cambridge Edition of the Works of Immanuel Kant: Practical Philosophy, Gregor, M. (ed. and trans.), New York: Cambridge University Press.
- Lumley. M.N, & Harkness, K, 2007, Specificity in the Relations among Childhood Adversity, Early Maladaptive Schema and Symptom Profile in Adolescent Depression, Journal of Cognitive Therapy Research, v. 31, p. 639–657.
- Mathes, E.W, & Severa, N, 1981, Jealousy, romantic love, and liking: Theoretical considerations and preliminary scale development, Psychological Reports, v. 49, p. 23-31.
- Pfeiffer, S.M, & Wong, P.T.P, 1989, Multidimensional jealousy, Journal of Social and Personal Relationships, v. 6, p. 181-196.
- Ponce, A.N, et al, 2004, Experience of maltreatment as a child and acceptance of violence in adult intimate relationships: mediating effects of distortions in cognitive schemas, Journal of Violence and Victims, v. 19, p. 97-108.
- Rijkeboer, M.M, & Van Den Bergh, H, 2006, Multiple Group Confirmatory Factor Analysis of the Young Schema-Questionnaire in a Dutch Clinical Versus Non-clinical Population, Journal of Cognitive Therapy and Research, v. 30(3), p. 263-278.
- Rosmarin, D.M, et al, 1979, The survey of interpersonal reactions: An inventory for the measurement of jealousy, Unpublished manuscript, University of Georgia.
- Schmidt, N.B, et al, 1995, The Schema Questionnaire: Investigation of Psychometric Properties and the Hierarchical Structure of a Measure of Maladaptive Schemas, Journal of Cognitive Research and Therapy, v. 19, p. 295-321.
- Seligman, M.E. P, 2002, Authentic Happiness: Using the New Positive Psychology to Realize Your Potential for Lasting Fulfillment, New York: Free Press/ Simon and Schuster.
- Seligman, M.E.P, et al, 2007, Group prevention of depression and anxiety symptoms, Journal of Behavior Research and Therapy, v. 45(6), p. 1111-1126.
- Smith, R.H, et al, 1999, Dispositional envy, Personality and Social Psychology Bulletin, v. 25(8), p. 1007-1020.
- Smith, R.H, & Kim, S.H, 2007, Comprehending envy, Psychological Bulletin, v. 133, p. 46-64.
- Tangney, J.T, 2002, Humility. Ads in Snyder, C.R. and Lopez, S.J. (2002). The handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press. p. 411-419.
- Tesser, A, 1991, Emotion in social comparison and reflection processes. In J.M. Suls and T.A. Wills (Eds.), Social comparison: Contemporary theory and research (pp. 115–145). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
- White, G.L, 1981, A model of romantic jealousy, Motivation and Emotion, v. 5(4), p. 295–310.
- Zlatan Krizan, Z, & Johar, O, 2012, Envy Divides the Two Faces of Narcissism, Journal of Personality, v. 80 (5), p. 1415-1451.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Haratiyan, Abassali, Satourian, Seyed Abbas, Torkashvand, Javad, Ahmadi mohammad abadi, Mohammad reza.(2025) The Relationship between Primary Maladjusted Schema, Personality Traits and Jealousy. Ravanshenasi Wa Din, 9(3), 121-138
Abassali Haratiyan; Seyed Abbas Satourian; Javad Torkashvand; Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi."The Relationship between Primary Maladjusted Schema, Personality Traits and Jealousy". Ravanshenasi Wa Din, 9, 3, 2025, 121-138
Haratiyan, A, Satourian, S, Torkashvand, J, Ahmadi mohammad abadi, M.(2025) 'The Relationship between Primary Maladjusted Schema, Personality Traits and Jealousy', Ravanshenasi Wa Din, 9(3), pp. 121-138
