Ravanshenasi Wa Din, Volume 11, Issue 4, No 44, Year 2025 , Pages 53-68

    The Short Version of the Religiosity Measurement Scale for the Iranian Student Community; Constructing and Analyzing the Psychometric Features

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad Khodayarifard / / Prof., Educational Psychology and Consultation Department, Tehran Uni / Khodayar@ut.ac.ir
    Saeid Akbari Zardkhaneh / Assistant Prof., Applied Psychology Department, Shahid Beheshti Uni / akbari76ir@gmail.com
    Mohsen Shokuhiyekta / Prof., Psychology and Exceptional Childhood Education Department, Tehran Uni / ostadroozbeh@yahoo.com
    Bagher Qobaribonab / Prof., Psychology and Exceptional Childhood Education Department, Tehran Uni / bghobari@ut.ac.ir
    Mohsen / PhD., Psychology of Health, Tehran Uni
    Pages: 53-68 Receive Date: 2025/04/04 Accept Date: 2025/04/04
    Abstract: 
    Providing a short version of the religiosity scale based on its long version, this research study is performed. Using stratified random sampling, 4000 students from Tehran were selected as research sample. Item analysis results and exploratory and confirmatory factor analysis show that, a scale with 36 items has the best psychoanalytic structure, which has the most fitness and relation with the three-dimensional theoretical mode. Item credit coefficients, subscales and the total scale of the three-component model of the shorter version show that, all subscales have suitable homogeneity coefficients. Their amount is 0.92 for religious belief, 0.81 for religious affections and 0.91 for religious behavior. Examining the correlation coefficients of item score with the total score for the relevant subscale show that, these coefficients are variable between 0.41 (item 37) and 0.77 (item 25). Five social pretend items added to this version of the tool as well. The final tool with 40 items has psychometric and appropriate operating structure features and can be used as an admissible and valid tool in research.
    Keywords: 
    religiocity questionnaire
    religious attitude scale
    short version
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نسخه‌ی کوتاه‌مقیاس سنجش دینداری برای جامعه‌ی دانشجویی ایران: ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی
    Abstract: 
    این پژوهش، با هدف تهیه‌ی نسخه‌ی کوتاه مقیاس دینداری بر اساس فرم بلند مقیاس دینداری صورت گرفت. نمونه‌ی پژوهش، 4000 نفر از دانشجویان شهر تهران بود که با بهره گیری از نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. نتایج تحلیل آیتم و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد مقیاسی با 36 آیتم، دارای بهترین ساختار به لحاظ روان سنجی است که بیشترین برازش و مناسبت را با الگوی نظری سه مؤلفه ای آن دارد. ضرایب اعتبار آیتم ها، خرده مقیاس ها و کل مقیاس مدل سه مؤلفه ای نسخه‌ی کوتاه شده نشان داد که کلیه‌ی زیرمقیاس ها از ضرایب مناسب همگونی برخوردارند. مقدار آنها 92/0 برای باور دینی، 81/0 برای عواطف دینی و 91/0 برای رفتار دینی است. بررسی ضرایب همبستگی نمره‌ی آیتم ها، با نمره‌ی کل زیرمقیاس مربوطه نشان می دهد که این ضرایب بین 41/0 (آیتم 37) و 77/0 (آیتم 25) متغیر است. به این نسخه از ابزار، پنج آیتم وانمود اجتماعی نیز اضافه شد. ابزار نهایی با 40 آیتم از ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری روا و معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.
    Keywords: 
    پرسش‌نامۀ دینداری
    مقیاس نگرش دینداری
    نسخه کوتاه
    References: 
    • آذربايجاني، مسعود، 1382، تهيه و ساخت آزمون‌هاي جهت‌گيري مذهبي با تکيه بر اسلام،‌ قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • تویسرکانی، محمدنبی ابن احمد، 1321ق، لعالی‌الاخبار، قم، مکتبه العلامه.
    • خدایاری‌فرد، محمد و همكاران، 1389، «مدل سنجش دینداری و ساخت مقیاس آن در سطح ملی»، پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، سال اول، ش 1، ص 1-24.
    • ـــــ ، 1392، گزارش طرح پژوهشی ساخت فرم کوتاه مقياس سنجش دينداري برای جامعة دانشجويي، تهران، دانشگاه تهران.
    • ـــــ ، 1378، گزارش طرح پژوهشی تهيۀ مقياس اندازه‌گيري اعتقادات و نگرش مذهبي دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف، تهران، دانشگاه صنعتي شريف.
    • ـــــ ، 1385، گزارش طرح پژوهشی آماده‌سازي و هنجاريابي مقياس سنجش دينداري در جامعة دانشجويي، تهران، دانشگاه تهران.
    • ـــــ ، 1386، «رابطة نگرش مذهبي با رضايت زناشويي در دانشجويان متأهل»، خانواده‌پژوهشي، سال سوم، ش 10، ص 611-620.
    • ـــــ ، 1388، گزارش طرح پژوهشی آماده‌سازي مقياس دينداري و ارزيابي سطوح دينداري اقشار مختلف جامعۀ ايران، سازمان ملي جوانان، سازمان تبليغات اسلامي، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و دانشكدۀ روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران.
    • رحیمی‌نژاد، عباس و علي‌اصغر احمدی، 1374، گزارش طرح پژوهشی مطالعۀ تحلیلی و علی هویت‌یابی نوجوانان پسر ایرانی و رابطۀ آن با ساخت اجتماعی، اقتصادی و تحصیلی خانوادۀ آنان، تهران، وزارت آموزش و پرورش استان تهران.
    • شجاعي‌زند، عليرضا، 1384، «مدلي براي سنجش دينداري در ايران»، جامعه‌شناسي ايران، سال ششم، ش 1، ص 34-66.
    • طباطبائي، سيدمحمدحسین، 1363، ‌الميزان في تفسير القرآن، قم، بنياد علمي و فكري علامه طباطبائي.
    • کلینی، محمدبن‌یعقوب، 1374، كافی، قم، دارالکتاب الاسلامیه.
    • مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    • مطهري، مرتضي، 1375، انسان و ايمان، قم، صدرا.
    • Abar, B, et al, 2009, The effects of maternal parenting style and religious commitment on self-regulation, academic achievement, and risk behavior among African-American parochial college students, Journal of Adolescence, v. 32, p. 259-273.
    • Al-Faruqi, I. R, 1984, Islam. Niles, IL: Argus Communications.
    • Alghorani, M. A, 2008, Knowledge-Practice Measure of Islamic Religiosity (KPMIR): A Case of High School Muslim Students in the United States, Journal of Muslim Mental Health, v. 3, p. 25-36.
    • Allport, G. W, & Ross, J. M, 1967, "Personal Religious Orientation and Prejudice", Journal of Personality and Social Psychology, v. 5, p. 432-443.
    • Argyle, M, 2000, Psychology and Religion: An Introduction, London and New York: Routledge.
    • Barrett, P, 2007, Structural Equation Modeling: Adjudging Model Fit, Personality and Individual Differences, v. 42 (5), p. 815-824.
    • Bierman, A, 2008, Does Religion Buffer the Effects of Discrimination on Mental Health? Differing Effects by Race, Journal for the Scientific Study of Religion, v. 45(4), p. 551-565.
    • Burchell, B.J, & Marsh, C, 1992, The effect of questionnaire length on survey response'. Quality and Quantity, v. 26, p. 233-244.
    • Glock, C. Y, & Stark, R, 1965, Religion and Society in Tension, Chicago, Rand McNally.
    • Gonzales, A, 2011, Measuring Religiosity in a Majority Muslim Context: Gender, Religious Salience, and Religious Experience Among Kuwaiti College Students: A Research Note, Journal for the scientific study of religion, v. 50 (2), p. 339-350.
    • Hill, P. C, & Maltby, L. E, 2009, Measuring religiousness and spirituality: Issues, existing measures, and the implications for education and well-being, In M. deSouza et al. (Eds), International handbook of education for spirituality, care and wellbeing (pp. 33-50). New York: Springer.
    • Hooper, D, et al, 2008, Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit, The Electronic Journal of Business Research Methods, v. 6(1), p. 53–60.
    • Hu, L, & Bentler, P. M, 1998, Fit indices in covariance structure modeling: Sensitivity to underparameterized model misspecification, Psychological Methods, v. 3, p. 424-453.
    • Hu¨ nler,O, S, & Genc¸o¨z,T,I, 2005, The effect of religiousness on marital satisfaction: testing the mediator role of marital problem solving between religiousness and marital satisfaction, Contemporary Family Therapy, v. 27(1), p .123-136.
    • Hunt, R. A, & King, M, 1971, The intrinsic-extrinsic concept: A Review and evaluation, Journal for the Scientific Study of Religion, v. 10, p. 339-356.
    • Jackson, C. J, & Francis, L. J, 2004, Primary scale structure of the Eysenck Personality Profiler, Current Psychology, v. 22, p. 295-305.
    • Joreskog, K. G, & Sorbom, D, 1996, LISREL 8: user,s reference guide, Chicago, Scientific Software International.
    • Kaiser, H. F, 1974, An index of factorial simplicity, Psvchometrika, v. 39, p. 31-36.
    • Kenny, D. A, & McCoach, D. B, 2003, Effect of the Number of Variables on Measures of Fit in Structural Equation Modeling, Structural Equation Modeling, v. 10 (3), p. 333-351.
    • King, M, et al, 1995, The Royal Free Interview for Religious and Spiritual Beliefs: Development and standardization, Psychological Medicine, v. 25, p. 1125-1134.
    • Krauss, S.E, et al, 2007, Adaptation Of A Muslim Religiosity Scale For Use With Four Different Faith Communities In Malaysia, Review Of Religious Research, v. 49(2), p. 147-164.
    • Low, C. A, & Handal, P. J, 1995, The relationship between religion and adjustment to college, Journal of college student development, v. 36, p. 406-412.
    • McIntosh, C, 2006, Rethinking fit assessment in structural equation modeling: A commentary and elaboration on Barrett (2007), Personality and Individual Differences, v. 42 (5), p. 859-867.
    • Merrill, R. M, et al, 2005, The influence of family religiosity on adolescent substance use according to religious preference, Social Behavior and Personality, v. 33(8), p. 821-836.
    • Nunnally, J, O, 1986, Psychometric theory, New York, McGraw- Hill.
    • Sahin, A, & Francis, L.J, 2002, Assessing attitude toward islam among muslim adolescents: the psychometric properties of the Sahin Francis scale, Muslim Educational Quarterly, v. 19(4), p. 35-47.
    • Smith, C, 2003, Theorizing religious effects among American adolescents, Journal for the scientific study of religion, v. 42, p. 17-30.
    • Sullivan, T, 2001, Understanding the relationship between religiosity and marriage: an investigation of the immediate and longitudinal effects of religiosity on newlywed couples, Journal of Family Psychology, v. 15, p. 610-628.
    • Tabachnick, B. G, & Fidell, L. S, 2007, Using multivariate statistics (4th ed), Boston, M A: Allyn and Bacon.
    • Tukey, J. W, 1977, Exploratory data analysis, Reading, MA: Addison- Wesley.
    • Wheaton, B, et al, 1977, Assessing Reliability and Stability in Panel Models, Sociological Methodology, v. 8 (1), p. 84-136.
    • Wilde A, & Joseph, S, 1997, Religiosity and Personality in a Moslem Context, Personality and Individual Differences, v. 23(5), p. 899-900.
    • 51 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khodayarifard, Mohammad, Akbari Zardkhaneh , Saeid, Shokuhiyekta , Mohsen, Qobaribonab, Bagher، پاک نژاد، محسن.(2025) The Short Version of the Religiosity Measurement Scale for the Iranian Student Community; Constructing and Analyzing the Psychometric Features . Ravanshenasi Wa Din, 11(4), 53-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Khodayarifard; Saeid Akbari Zardkhaneh ; Mohsen Shokuhiyekta ; Bagher Qobaribonab؛ محسن پاک نژاد."The Short Version of the Religiosity Measurement Scale for the Iranian Student Community; Constructing and Analyzing the Psychometric Features ". Ravanshenasi Wa Din, 11, 4, 2025, 53-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khodayarifard, M, Akbari Zardkhaneh , S, Shokuhiyekta , M, Qobaribonab, B، پاک نژاد، محسن.(2025) 'The Short Version of the Religiosity Measurement Scale for the Iranian Student Community; Constructing and Analyzing the Psychometric Features ', Ravanshenasi Wa Din, 11(4), pp. 53-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Khodayarifard, M, Akbari Zardkhaneh , S, Shokuhiyekta , M, Qobaribonab, B، پاک نژاد، محسن. The Short Version of the Religiosity Measurement Scale for the Iranian Student Community; Constructing and Analyzing the Psychometric Features . Ravanshenasi Wa Din, 2025; 11(4): 53-68