Ravanshenasi Wa Din, Volume 13, Issue 1, No 49, Year 2025 , Pages 7-24

    مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad reza Jahangirzadeh qomi / Assistant Professor - General Psychology, Imam Khomeini Educational and Research Institute / jahangirzademr@gmail.com
    Ali Fathi ashtiyani / استاد مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله، تهران، ایران / afa1337@gmail.com
    Fereshteh Mutabi / fmootabi@gmail.com
    Abbas Passandideh / استادیار دارالحدیث- / pasandide@hadith.net
    Pages: 7-24 Receive Date: 2025/04/03 Accept Date: 2025/04/03
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی
    Abstract: 
    هدف این پژوهش، شناسایی منبع اصلی خودنظم‏دهی، به عنوان توانش تنظیم پاسخ‏های خود در جهت تعقیب اهداف و برآورده ساختن معیارها و استخراج مؤلفه‏های آن، در منابع اسلامی بوده است. بررسی‏ در آثار اندیشمندان اسلامی نشان می دهد که پایگاه «عقل»، منبع معرفتی ـ انگیزشی ـ اجرایی‏ نفس است که تنظیم کنش‏های مختلف روانی انسان را بر عهده دارد. محقق با استفاده از روش‏های تحلیل محتوا و معناشناسی زبانی، به تحلیل گزاره‏های دینی در خصوص عقل پرداخت. حاصل این بررسی، تأیید فرضیه‌ی اصلی تحقیق، و استخراج 21 مؤلفه بود که در چهار ساحت شناختی (به انضمام مؤلفه‏های نگرشی)‏، انگیزشی، عاطفی، و اجرایی سازمان داده شد. این مؤلفه‏ها، در اختیار ده کارشناس حوزوی قرار گرفت و روایی محتوای آنها، با استفاده از ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) بررسی شد. تمامی مؤلفه‏ها، به استثنای یکی از مؤلفه‏های نگرشی (انکسار نفس) از روایی محتوا برخوردار بودند. براین اساس، کنش‏های خودتأملی، خودانگیزشی، و خودتغییری که از عناصر اصلی الگوهای خودنظم‏دهی به شمار می‏روند، در ادبیات اسلامی بر اساس کارکردهای عقل قابل توجیه و تبیین می‏باشند.
    Keywords: 
    عقل
    مؤلفه‏های اجرایی
    مؤلفه‏های عاطفی
    مؤلفه‏های شناختی
    خودنظم‏دهی
    مؤلفه ‏های انگیزشی
    • 47 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jahangirzadeh qomi, Mohammad reza, Fathi ashtiyani, Ali, Mutabi, Fereshteh, Passandideh, Abbas.(2025) مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی. Ravanshenasi Wa Din, 13(1), 7-24

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad reza Jahangirzadeh qomi; Ali Fathi ashtiyani; Fereshteh Mutabi; Abbas Passandideh."مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی". Ravanshenasi Wa Din, 13, 1, 2025, 7-24

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jahangirzadeh qomi, M, Fathi ashtiyani, A, Mutabi, F, Passandideh, A.(2025) 'مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی', Ravanshenasi Wa Din, 13(1), pp. 7-24

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jahangirzadeh qomi, M, Fathi ashtiyani, A, Mutabi, F, Passandideh, A. مؤلفه‏ های خودنظم‏دهی بر اساس مفهوم «عقل» در منابع اسلامی. Ravanshenasi Wa Din, 2025; 13(1): 7-24