Ravanshenasi Wa Din, Volume 6, Issue 3, No 23, Year 2025 , Pages 53-70

    An Inquiry into the Relationship between Power Structure in Family and Its Effectiveness

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Mohammad Zarei Topkhaneh / MA of family psychology, Imam Khomeini Education and Research Institute / mohammad1358z@gmail.com
    Masuod Jan bozorgi / Assistant professor of research center of seminary and university / janbo@rihu.ac.ir
    Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi / Assistant professor of psychology department, Imam Khomeini Education and Research Institute / m.r.ahmadi313@gmail.com
    Pages: 53-70 Receive Date: 2025/04/04 Accept Date: 2025/04/04
    Abstract: 
    The present paper seeks to study the relationship between the structure of power distribution and its effectiveness in family in the view of Islamic teachings. The statistical universe includes all female teachers of Noorabad City in Lorestan Province. The sample includes 205 female teachers who were selected through cluster sampling. The research tools are a questionnaire with 79 items on family effectiveness and a questionnaire with 36 items on power structure in family. The results show that there is a positive and significant relationship between power structure in family and its effectiveness. Furthermore, gynecocratic (feminine) structure is the least effective structure among four structures (gynecocratic, democratic-gynecocratic, democratic (androcentric) masculine and androcentric). Democratic masculine structure is the most effective structure. The results of data analysis show that power structure in family justifies %9.1 of variance of family function. The research findings provide a clear explanation for previous different findings and are along with power structure based on Islamic teachings.
    Keywords: 
    power structure
    family
    effectiveness of family.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی رابطه ساختار قدرت در خانواده با کارآمدی آن
    Abstract: 
    این پژوهش، درصدد بررسی رابطه ساختار توزیع قدرت در خانواده، با کارآمدی آن از منظر آموزه های اسلامی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان معلم مدارس شهر نورآباد لرستان است. نمونه پژوهش، 205 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه 79 سؤالی کارآمدی خانواده و پرسش نامه 36 سؤالی ساختار قدرت در خانواده است. پژوهش از نوع کمی است. داده ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، آزمون تعقیبی تامهان و رگرسیون چند متغیره گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین ساختار قدرت در خانواده و کارآمدی آن، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین از بین ساختارهای چهارگانه (زن سالار، دموکراتیک زن مقتدر، دموکراتیک مرد مقتدر و مردسالار)، ساختار زن سالار دارای کمترین کارآمدی است. ساختار دموکراتیک مرد مقتدر، بیشترین کارآمدی را به دنبال دارد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می د هد که ساختار قدرت در خانواده، 1/9 درصد از واریانس عملکرد خانواده را تبیین می کند. یافته های پژوهش، تبیین روشنی از یافته های متفاوت پیشین ارائه می دهد و همسو با الگوی ساختار قدرت براساس آموزه های اسلامی است.
    Keywords: 
    خانواده
    ساختار قدرت
    کارآمدی خانواده
    References: 
    • ایازی، سیدمحمدعلی و محمد ناصحی، «بررسی ساختار توزیع قدرت در رابطه زن- شوهر در خانواده از نگاه آیات و روایات» (پاییز 1389)، پژوهش زنان، دوره 2، ش 1، ص 113-133.
    • باقری، شهلا، «مدیریت خانواده؛ الگوها و مقتضیات» (تابستان 1388)، بانوان شیعه، سال ششم، ش 20، ص 7-31.
    • بستان، حسین، «کارکردهای خانواده از منظر اسلام و فمینیسم» (تابستان 1389)، حوزه و دانشگاه، ش 35، ص 4-34.
    • بستان، حسین و همکاران (1383)، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، چ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • بهرامی احسان، هادی و الهه اسلمی، «رابطه سازگاری زناشویی و سبک‌های فرزند‌پروری والدین با سلامت جسمی و روانی فرزندان» (1388)، روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال سی و نهم، ش 1، ص 63-81.
    • جان‌بزرگی، مسعود و ناهید نوری (1390)، آموزش اخلاق، رفتار اجتماعی و قانون‌پذیری به کودکان، چ سوم، تهران، ارجمند.
    • جان‌بزرگی، مسعود و ناهید نوری (منتشر نشده)، خانواده درمانگری مبتنی بر تعامل نقش‌ها با الهام از قرآن و تفسیر علّامه طباطبائی.
    • جعفری، محمد‌تقی (1360)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    • حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق)، وسائل‎الشیعه، قم، مؤسسه آل‎البیت.
    • خالدی، شیدا و همکاران (1390)، عوامل نگه‌دارنده ازدواج در افراد متاهل دارای عوامل خطر، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، تهران، دانشگاه بهشتی.
    • زارعی‌توپخانه، محمد (1392)، ساختار قدرت در خانواده از دیدگاه اسلام در مقایسه با نظریات روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، ویژه‌نامه مقالات همایش ملی سبک زندگی اسلامی.
    • زغلول، محمد (1410ق)، موسوعة اطراف الحدیث النبوی، بیروت، عالم التراث.
    • زیمون، ف.ج (1379)، مفاهیم و تئوری‌های کلیدی در خانواده، ترجمة سعید پیرمرادی، تهران، همام.
    • ذوالفقارپور، محبوبه و همکاران، «بررسی رابطه میان ساختار قدرت در خانواده با رضامندی زناشویی زنان کارمند و خانه‌دار شهر تهران» (1383)، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، ش 11، ص 31-46.
    • ساروخانی، باقر، «زن، قدرت و خانواده: پژوهشی در جایگاه زن در هرم قدرت در خانواده» (تابستان 1384)، پژوهش زنان، ش 12، ص 29-50.
    • سعیدیان، فاطمه (1382)، بررسی رابطه بین ساختار قدرت در خانواده با تعارضات زناشویی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت معلم.
    • شفیعی سروستانی، ابراهیم (1379)، جریان‏شناسی دفاع از حقوق زنان، قم، مؤسسه فرهنگی طه.
    • صفورایی پاریزی، محمدمهدی (1388)، شاخص‌های خانواده کارآمد از دیدگاه اسلام و ساخت پرسش‌نامه آن، پایان‌نامه دکتري، قم، مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی.
    • طباطبائى، سيدمحمدحسين (1417ق)، الميزان فى تفسير القرآن، چ پنجم‏، قم، ‏جامعة مدرسين‏.
    • ظهیری، هوشنگ و سروش فتحی، «مدیریت خانواده در نظریه‌های جامعه‌شناسی در مقایسه با نظریه علامه طباطبائی» (زمستان1389)، پژوهش‌نامه قرآن و حدیث، ش 8، ص 99-120.
    • علائی رحمانی، فاطمه، «بررسی تحلیلی قوامیت در آیه «الرجال قوامون علی النساء»» (1383)، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال اول، ش 1، ص 24-51.
    • عنایت، حلیمه و منصوره دسترنج، «مطالعه ساختار قدرت در خانواده (مطالعه موردی: شهر لار)» (بهار 1389)، پژوهش زنان، دوره 8، ش 1، ص 107-124.
    • فاتحی‌زاده، مریم و همکاران، «بررسی تأثیر عوامل خانوادگی در پایان بودن آمار طلاق در شهرهای یزد، اردکان و میبد» (1384)، مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، ش 21، ص 117-136.
    • کلینی، محمد‌بن‌یعقوب (1365)، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    • کریم‌پور قراملکی، علی، «نگاهی به قیومیت مردان در تفاسیر قرآن» (تابستان 1379)، بینات، سال هفتم، ش 26، ص 23-33.
    • کیانی، مژده و همکاران، «مطالعه چگونگی توزیع قدرت در خانواده؛ مدلی بر اساس نظریه مبنایی GT» (تابستان 1389)، خانواده پژوهی، سال ششم، ش 22، ص 175-192.
    • مروی، محمدعلی، «سرپرستی خانواده با نگاه به آیه 34 سوره نساء» (1386)، معرفت، ش 122، ص 99-112.
    • مكارم شيرازى، ناصر و همكاران (1374)، تفسير نمونه‏، تهران، دار‌الكتب الإسلامية.
    • مصباح، محمدتقی (1386)، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی.
    • محمدی ری‌شهری، محمد (1387)، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم، مشعر.
    • میرخانی، عزت‌السادات، «ریاست، تمکین، تسخیری متقابل در خانواده» (پاییز 1378)، کتاب زن، ش 5، ص 16-31.
    • مهدوی، محمدصادق و حبیب صبوری خسروشاهی، «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده» (1382)، مطالعات زنان، ش 2، ص 27-67.
    • هی لی، جی (1375)، روان درمانی خانواده، ترجمة باقر ثنائی، چ چهارم، تهران، امیرکبیر.
    • یزدی، سیدمنور و فاطمه حسینی حسین‌آبادی، «رابطه ساختار قدرت در خانواده با هوش هیجانی زنان» (بهار 1387)، مطالعات جوانان، ش 12، ص 157-170.
    • Alvarez, M. D. L, (1979), "Family Power Structure in Chile: A Survey of Couples with Children in Primary Schools", International Journal of Sociology of the Family, v 9, p. 123–131.
    • Bates, A .Kristian, & et al, (2003), "Family structure, power – control theory and Deviance", Western criminiology Review, p. 170-190.
    • Buric, O., & Zecevic, A., (1967), "Family Authority, Marital Satisfaction, and the Social Network in Yugoslavia", Journal of Marriage and the Family, v 29, p. 325–336.
    • Chodorow, Nancy, (1997), "The Pschodynamics of the Family" in Linda Nicholson, The Second Wave, Routledge, NewYork and London.
    • Coleman, D. H., & Straus, M. A., (1986), "Marital Power, Conflict, and Violence in a Nationally Representative Sample of American Couples", Violence and Victims, v 1, p. 141–157.
    • De Beauvoir, Simone, (1989),The Second Sex, Vintage Books, NewYork.
    • Goode, William J, (1989), The family, Prentice-Hall of India.
    • Gray, Little., (1982), Marital quality and depressed mood, journal of marriage and the family, v 44(3), p. 633-646.
    • Jory, B., Yodanis, C.L., (2006), Power – Family  Relationships Marital Relationships, in http://family.jrank.org/pages/1316/Power.html.
    • Knuttila, M., (1996), Introduction sociology: A Criticl perpective, Toronto, New York, oxford university press.
    • Miller, Richard B, (2008), Who Is the Boss? Power Relationships in Families, Provo, Utah, Brigham Young University.
    • Mirowsky, J., (1985), "Depression and Marital Power: An Equity Model", American Journal of Sociology, v 91, p. 557-559.
    • Parsons, T., (1995), family socialization and interaction process, New York, The free Press.
    • Szinovacz, M., (1978), Another look at normative resources theory: Contribution from Austrian data a research note, journal  of marriage and the family, v 40, p. 413-421.
    • Taylor, S. E, & et al, (2000), Social Psychology, New Jersey, Prentice Hall Inc.
    • Tong, rosemarie, (1997), Feminist Thought, Routledge, London.
    • Wallace, Ruth A. & Wolf, Alison, (1986), Contemporary Sociology Theory, Prentice-Hall, New York.
    • Vives-Cases, C., & et al, (2009), Verbal marital conflict and male domination in the family as risk factors of intimate partner violence, Trauma Violence and Abuse, v 10, p. 171-180.
    • 54 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Zarei Topkhaneh , Mohammad, Jan bozorgi, Masuod, Ahmadi mohammad abadi, Mohammad reza.(2025) An Inquiry into the Relationship between Power Structure in Family and Its Effectiveness. Ravanshenasi Wa Din, 6(3), 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Zarei Topkhaneh ; Masuod Jan bozorgi; Mohammad reza Ahmadi mohammad abadi."An Inquiry into the Relationship between Power Structure in Family and Its Effectiveness". Ravanshenasi Wa Din, 6, 3, 2025, 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Zarei Topkhaneh , M, Jan bozorgi, M, Ahmadi mohammad abadi, M.(2025) 'An Inquiry into the Relationship between Power Structure in Family and Its Effectiveness', Ravanshenasi Wa Din, 6(3), pp. 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Zarei Topkhaneh , M, Jan bozorgi, M, Ahmadi mohammad abadi, M. An Inquiry into the Relationship between Power Structure in Family and Its Effectiveness. Ravanshenasi Wa Din, 2025; 6(3): 53-70