Ravanshenasi Wa Din, Volume 2, Issue 1, No 5, Year 2025 , Pages 85-108
Developing and Validating the Questionnaire for Assessing the Efficiency of Family from Islamic Viewpoint
Article Type:
Promotional
Writers:
Mohammad mahdi Safuraie
/ Faculty Member in Imam Khomeini Research and Educational Institute / m_safurayi@miu.ac.ir
/ Faculty Member in Imam Khomeini Research and Educational Institute / m_safurayi@miu.ac.irAbstract:
The present study has been designed to develop and validate the questionnaire for assessing the efficiency of the family 'based on the standards and features acquired from the authentic Islamic sources. These standards have been extracted from Quranic verses and presented in detail using a descriptive-analytical method. Based on the extracted features, the initial format of the questionnaire was designed with 120 items, and conducted – after approving its structure and contents by family experts – in a sample group composed of 238 subjects.
The validity of the questionnaire was calculated through internal consistency method. The Cronbach's Total Alpha of the questionnaire was .89, the Insight Standard was .85, the Moral Standard was .89, and the Legal Standard was .76. Furthermore, the validity of questionnaire was proved to be .834 by splitting it through Spearman-Brown method, and .833 through Guttman method.
Evaluation of the questionnaire shows an ideal degree of reliability and validity for it; thus, it can be used in the spheres of research and treatment.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه سنجش کارآمدی خانواده از دیدگاه اسلام
Abstract:
پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسش نامه سنجش کارآمدی خانواده، براساس شاخصها و ویژگیهای به دست آمده از منابع معتبر اسلامی، طراحی و اجرا شده است. این شاخص ها به روش توصیفی ـ تحلیلی به صورت جزئی و تفصیلی از آیات و روایات مربوط به خانواده، استخراج و ارائه شده است. بر اساس ویژگی های استخراج شده، فرم اولیه‌ی پرسش نامه سنجش خانواده با 120 گویه طراحی و پس از تأیید ساختار و محتوا توسط کارشناسان خانواده، در نمونه‌ی 238 نفری اجرا شد.
اعتبار پرسش نامه از طریق روش ثبات درونی محاسبه شد. آلفای کرونباخ کل پرسش نامه 89/0، شاخص بینشی 85/0، شاخص اخلاقی 89/0 و حقوقی 76/0 می باشد. همچنین اعتبار پرسش نامه از طریق دونیمهکردن با روش اسپیرمن براون 834/0 و گاتمن 833/0 به دست آمد.
ارزیابی پرسش نامه سنجش خانواده‌ی کارآمد نشان داد، این پرسش نامه از روایی و اعتبار مطلوب برخوردار است؛ از این رو، میتوان از آن در حیطههای تحقیق و درمان استفاده کرد.
References:
- ـ افروز، غلامعلی، روان شناسی رابطه ها، تهران، دانشگاه تهران، 1383.
- ـ المتقی، علی ابن حسام الدین، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسة الرساله، 1405.
- ـ آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالحکم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366.
- ـ امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1366.
- ـ بارکر، فیلیپ، خانواده درمانی پایه، ترجمة محسن دهقانی و زهره دهقانی، تهران، رشد، 1375.
- ـ برنشتاین، فیلیپ و مارسی برنشتاین، شناخت و درمان اختلاف های زناشویی، ترجمة حمیدرضا سهرابی، تهران، رسا، 1377.
- ـ بستان، حسین، اسلام و جامعه شناسی خانواده، قم، پژوهشکدة حوزه و دانشگاه، 1383.
- ـ بنی هاشمی، سیدمحمدحسین، توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1383.
- ـ تاملیسون باربارا، راهنمای سنجش خانواده، ترجمة اسماعیل مهدوی هرسینی و فرشاد بهاری، تهران، تزکیه، 1383.
- ـ ثنایی، باقر، مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج، تهران، مؤسسه انتشارات بعثت، 1379.
- ـ جولیوس گولد و ویلیام ل. کولب، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمة باقر پورهام و دیگران، تهران، مازیار، 1376.
- ـ جی هی لی، روان درمانی خانواده، ترجمة باقر ثنایی، تهران، امیر کبیر، 1375.
- ـ حافظ نیا، محمدرضا، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران، سمت، 1381.
- ـ حرعاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1991م.
- ـ حیدری، مجتبی، بررسی رابطة جهت گیری مذهبی و رضایت از زندگی زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی€، 1382.
- ـ خمینی، روح الله، تحریرالوسیله، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی€، 1379.
- ـ دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
- ـ رضاعی، فرزین، درمان سیستم های خانواده، تهران، میرشیدا، 1378.
- ـ زیمون، ف. ب، مفاهیم و تئوری های کلیدی در خانواده درمانی، ترجمة و تألیف سعید پیرمرادی، تهران، همام، 1379.
- ـ ساروخانی، باقر، مقدمه ای برجامعه شناسی خانواده، تهران، سروش، 1383.
- ـ سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، قم، پژوهشکدة حوزه و دانشگاه و سمت، 1385.
- ـ ستیر، ویرجینا، آدم سازی در روان شناسی خانواده، ترجمة بهروز بیرشک، تهران، رشد، 1384.
- ـ سیف، سوسن، تئوری رشد خانواده، تهران، دانشگاه الزهراء(ƒ)، 1368.
- ـ سیف، علی اکبر، روان شناسی پرورشی، تهران، دوران، 1386.
- ـ شرفی، محمدرضا، خانواده متعادل، تهران، سازمان انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران، 1385.
- ـ صفورایی، محمدمهدی، «ایمان به خدا و نقش آن در کاهش اضطراب»، معرفت، ش 75، اسفند، 1382، ص 9 ـ 18.
- ـ طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، جامعة مدرسین، 1374.
- ـ قائمی امیری، علی، خانواده از دیدگاه امیرالمؤمنین†، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1383.
- ـ عامری، فریده، احمدعلی نوربالا، جواد اژه ای و کاظم رسول زاده طباطبایی، «بررسی تاثیر مداخلات خانواده درمانی راهبردی در اختلافات زناشویی»، روان شناسی، ش 27، 1382.
- ـ قبانچی، حسن سیدعلی، شرح رساله حقوق امام سجاد†، بیروت، دارالاضواء، 1419.
- ـ کاتوزیان، ناصر، مبانی حقوق عمومی، تهران، دادگستر، 1377.
- ـ کارلسون، ج.، خانواده درمانی، تضمین کارآمد، ترجمة شکوه نوابی نژاد، تهران، انجمن اولیا و مربیان، 1378.
- ـ گلادینگ، س.، خانواده درمانی: تاریخچه، نظریه و کاربرد، ترجمه فرشاد بهاری و همکاران، تهران، تزکیه، 1382.
- ـ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1983 م.
- ـ محمدیان، بهرام، حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، تهران، انجمن اولیا و مربیان، 1377.
- ـ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ترجمة حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، 1379.
- ـ مزلو، ابراهام، انگیزش و شخصیت، ترجمة احمد رضوانی، مشهد، استان قدس رضوی، 1378.
- ـ مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، 1384.
- ـ مصباح یزدی، محمدتقی، مجموعه آثار، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، 1386.
- ـ مطهری، مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، قم، صدرا، 1371.
- ـ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، قم، صدرا، 1382.
- ـ مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1383.
- ـ مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام علی ابن ابیطالب†، 1377.
- ـ مینوچین، سالوادور، خانواده و خانواده درمانی، ترجمه باقر ثنایی، تهران، امیرکبیر، 1375.
- ـ نراقی، ملا احمد، معراج السعاده، تهران، جاویدان، 1383.
- ـ نجاریان، ف.، بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس سنجش خانواده(FAD)، پایان نامة کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، 1374.
- ـ نوابی نژاد، شکوه، بررسی ملاک ها و عوامل موفقیت در همسرگزینی و ارتباط آن با برخی از ویژگی های شخصیتی دانشجویان، اولین همایش کشوری نقش ازدواج و بهداشت روانی دانشجویان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 1376.
- ـ نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، آل البیت‰، 1408ق.
- هومن،حیدرعلی، اندازه گیری روانی و تربیتی و فن تهیه تست، تهران، نشر پارسا، 1374.
- Epstein Nathan. B. and others. "Mc Master Family Assesment Device (FAD)" Journal of Marietal and Family Therapy. Vol 9, 1983.
- Goldenberg H. & Goldenberg I, "Family Therapy: An Overview" (4.th ed) New York, brooks/Cole Publishing. Co, 1998.
- Wilkinson L, "Child & Family Assesment". (2nd.Ed). Routledge publishing. Co, 1998.
- Ackerman, N.W, The Psychodynamics of Family Life New York: Norton, 2002.
- Ackerman, N.W, Family Interviewing. Boston: Little Brown, 2003.
- Satir, V, Conjont Family Thrapy. Californiya: Science and Behavior Books, 1998.
- Donnelann, M. Brent. Conger, Rand.D & Briyant, Chalandra, The Big Five and Enduring Marriages. Journal of Research in Personality. Vol 38, 2004.
- Hofferth, Sandral, Handbook of Measurement Issues in Family Research. London Lawrence Erlbaum associates publishers, 2007.
- Pinsof, William. Lebow,Jay, Family Psychology, the Art of the Science. New York, Oxford University Press, 2005.
- Rothpaut,W.J. & Young, S, An Inquiry of Young Adults’ Perceived Efficacy and Success of Intimate Relationships: Gender and personality differences, 2007.
- Thomas M. Gehring and others, The Family System Test (FAST) Theory and Application, Brunner Routledge Publishing. Co, 2001.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Safuraie, Mohammad mahdi.(2025) Developing and Validating the Questionnaire for Assessing the Efficiency of Family from Islamic Viewpoint. Ravanshenasi Wa Din, 2(1), 85-108
Mohammad mahdi Safuraie."Developing and Validating the Questionnaire for Assessing the Efficiency of Family from Islamic Viewpoint". Ravanshenasi Wa Din, 2, 1, 2025, 85-108
Safuraie, M.(2025) 'Developing and Validating the Questionnaire for Assessing the Efficiency of Family from Islamic Viewpoint', Ravanshenasi Wa Din, 2(1), pp. 85-108
