Explaining the Approach and Inhibition (Encouragement and Punishment) Program Model Based on Islamic Sources for God-Oriented Spiritual Parenting
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Mohammad Hossein Haghshenas
/ PhD Student of Psychology, Research Institute of Hawzah and University / m.h.haghshenas2976@gmail.com
/ PhD Student of Psychology, Research Institute of Hawzah and University / m.h.haghshenas2976@gmail.comMasood Janboozorgi / Professor at the Department of Psychology, Research Institute of Hawzah and University / psychjan@gmail.com
Mostafa Arabpour / PhD Student of Psychology, Research Institute of Hawzah and University / marabpour@rihu.ac.ir
Abstract:
This qualitative content analysis study aimed to develop an approach and inhibition program (encouragement and punishment) model based on Islamic sources for God-oriented spiritual parenting. The semantic domain of parenting was extracted from lexicons and religious texts, supplemented with hadith sources. Using keywords and hadith resources, relevant analytical units were identified. For content validity, components and documentation were reviewed by three experts, confirming 100% alignment and necessity of categories. Results categorized the approach and inhibition model into four parts: the approach program comprises explicit and implicit reinforcement, while the inhibition program includes implicit and explicit discipline. Findings revealed the latent program of approach (encouragement) is to attract God’s pleasure, and the latent program of inhibition (deterrence) is to repel divine wrath, applicable across all perceptual domains of origin, self, objective existence, and purpose.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تبیین الگوی برنامة رویآوری و بازداری (تشویق و تنبیه) بر اساس منابع اسلامی برای والدگری معنوی خداسو
Abstract:
پژوهش حاضر با هدف دستیابی به الگوی برنامة رویآوری و بازداری (تشویق و تنبیه) بر اساس منابع اسلامی برای والدگری معنوی خداسو صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کیفی و با روش تحلیل محتوا انجام شده است. برای رسیدن به این هدف حوزة معنایی والدگری بر اساس کتب لغت و متون دینی استخراج شد و علاوه بر آن از کتب حدیثی استفاده شد. با استفاده از واژگان و منابع حدیثی این حوزه واحدهای تحلیل مرتبط با موضوع مشخص شد. بهمنظور بررسی روایی محتوایی مؤلفهها و مستندات مربوطه در اختیار 3 نفر از کارشناسان قرار گرفت و نظر کارشناسان نیز بررسی و یافتهها نسبتبه میزان مطابقت با مستندات و همچنین نسبتبه میزان ضروری بودن مقولهها با 100% تأیید شد. طبق نتایج بهدستآمده الگوی برنامة رویآوری و بازداری در چهار قسم تقسیمبندی شدند. برنامة رویآوری، دو قسم تقویت تصریحی و تقویت تلویحی و برنامة بازداری، دو قسم تأدیب تلویحی و تأدیب تصریحی را تشکیل میدهد. همچنین نتایج نشان داد که برنامة نهفته از رویآوری (ترغیب) جلب خشنودی خداوند و برنامة نهفته از بازداری (ترهیب) دفع غضب الهی است که میتوان در تمام حوزههای ادراکی مبدأ، خود، هستی عینی و غایت بهکار برد.
References:
- قرآن کریم.
- ابنشعبه حرانى، حسن بن على (1404ق). تحف العقول. قم: جامعة مدرسین.
- ابنفارس، احمد بن زکریا (1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابنمنظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار الصادر.
- اتکینسون، ریتا و دیگران (1367). زمینة روانشناسى. ترجمة محمدتقى براهنى و دیگران. تهران: رشد.
- انیس، ابراهیم و دیگران (1408ق). معجم الوسیط تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- تمیمی آمدى، عبدالواحد بن محمد (1373). غررالحکم و دررالکلم. ترجمه و شرح آقاجمال خوانسارى. تهران: دانشگاه تهران.
- باقری، خسرو (1385). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: مدرسه.
- حسنزاده، رمضان و مهدینژادگرجی، گلین (1391). نظریههای انگیزش در آموزش و پرورش (روانشناسی انگیزش و یادگیری). تهران: روان.
- حسینیزاده، سیدعلی (1377). تنبیه از دیدگاه اسلامی. حوزه و دانشگاه، 14، 23 و 34.
- حسینیزاده، سیدعلی (1397). روشهای تربیتی در قرآن کریم، ارائة الگو، قصهگویی، تشویق و تنبیه. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- داوودی، محمد (1383). سیرة تربیتی پیامبر و اهلبیت. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- دیلمی، حسن بن محمد (1408ق). اعلام الدین فی صفات المؤمنین. قم: مؤسسة آل البیت.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1385). مفردات الفاظ قرآن. تهران: مرتضوی.
- سانتراک، جان دبلیو (1385). روانشناسی تربیتی. ترجمة مرتضی امیدیان. یزد: دانشگاه یزد.
- سجستانى ازدى، سلیمان بن اشعث (بیتا). سنن أبىداوود. تحقیق محمد محیىالدین عبدالحمید. بیروت: دار احیاء السنة النبویة.
- سرمد، زهره و دیگران (1385). روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
- سیف، علیاکبر (1368). روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش). تهران: آگاه.
- سیف، علیاکبر (1390). ساختن ابزارهای اندازهگیری متغیرهای پژوهشی در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: دیدار.
- شعارینژاد، علیاکبر (1387). روانشناسی تربیتی و تدریس. تهران: اطلاعات.
- صدوق، محمد بن على (1416ق). معانى الأخبار. تصحیح علىاکبر غفارى. قم: مؤسسة النشر الاسلامى.
- صدوق، محمد بن علی (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: جامعة مدرسین.
- صدیق اورعى، غلامرضا (1386). اندیشۀ اجتماعى در روایات امر به معروف و نهى از منکر. قم: دار الحدیث.
- طریحی، فخرالدین (1367). مجمع البحرین. تصحیح عادل محمود. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
- عباسی، مهدی (1397). تدوین مدل مفهومی لذتبری سعادتنگر بر اساس منابع اسلامی و ساخت و امکانسنجی طرحنمای درمانی آن در کاهش نشانگان افسردگی. رسالة دکتری. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- فراهیدی، خلیل بن احمد (1414ق). ترتیب کتاب العین. قم: اسوه.
- قمى، على بن ابراهیم (1387ق). تفسیر القمى. تصحیح: سیدطیب موسوى جزائرى. نجف: مکتبة الهدى.
- کراجکى طرابلسى، محمد بن على (1410ق). کنز الفوائد. تصحیح عبدالله نعمة، قم: دار الذخائر.
- کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
- لیثى واسطى، على بن محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ. قم: دار الحدیث.
- متقی هندی، علی بن حسامالدین (1419ق). کنز العمال فی سنن الاقوال و الفعال. بیروت: دار الکتب العلمیه.
- مجلسى، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- مشکینى، على (1406ق). مواعظ العددیه. تحقیق: على احمدى میانجى. قم: الهادى.
- مطهرى، مرتضى (1369). ختم نبوت. تهران: صدرا.
- نیشابورى، مسلم، (1416ق). صحیح مسلم. بیروت: دار ابن حزم.
- شریف رضی، محمد بن حسین (1391). ترجمۀ نهج البلاغه. ترجمۀ محمد دشتی. قم: مؤسسۀ تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
References:
- Babbie, E. (2011). The Basic of Social Research. USA: Wadsworth, Cengage - Learning.
- Drisko, J. W. & Maschi, T. (2016). Content analysis. Oxford university press.
- Goldenberg, I., Goldenberg, H. & Erica Goldenberg Pelavin (2014). Family therapy. in Danny Wedding and Raymond J. Corsini. Current Psychotherapies. 10th Edition. Brooks/Cole, Cengage Learning.
- Julie Ma, Yoonsun Han, Hae Rin Kang (2022). Physical punishment, physical abuse, and child behavior problems in South Korea. Child Abuse & Neglect the International journal. 123, 105385.
- Larzelere, R. E., Reitman, D., Ortiz, C., Cox, R. B. (2023). Parental Punishment: Don’t Throw Out the Baby with the Bathwater. In: Frisby, C. L., Redding, R. E., O'Donohue, W.T., Lilienfeld, S. O. (eds). Ideological and Political Bias in Psychology. Springer: Cham.
- Polit D. F., Beck C. T. (2006). The Content Validity Index: Are You Sure You Know What’s Being Reported? Critique and Recommendations. Research in Nursing & Health, 29, 2489-497.
- Saputri, A. I., Widyasari, C .(2021). Application of Reward and Punishment to Develop Disciplinary Behavior of Early Childhood. Early chilhood research journal,1, 1-31
- Shultz, K. S. Whitney, D. J. & Zickar, M. J. (2014). Measurement Theory in Action, Case Studies and Exercises, New York, Routledge.
- Saputri, A. I., & Widyasari, C. (2022). Application of reward and punishment to develop disciplinary behavior of early childhood. Early Childhood Research Journal (ECRJ), 4(1), 1-30.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Haghshenas, Mohammad Hossein, Janboozorgi, Masood, Arabpour, Mostafa.(2025) Explaining the Approach and Inhibition (Encouragement and Punishment) Program Model Based on Islamic Sources for God-Oriented Spiritual Parenting. Ravanshenasi Wa Din, 18(1), 63-79 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2025.5001259
Mohammad Hossein Haghshenas; Masood Janboozorgi; Mostafa Arabpour."Explaining the Approach and Inhibition (Encouragement and Punishment) Program Model Based on Islamic Sources for God-Oriented Spiritual Parenting". Ravanshenasi Wa Din, 18, 1, 2025, 63-79
Haghshenas, M, Janboozorgi, M, Arabpour, M.(2025) 'Explaining the Approach and Inhibition (Encouragement and Punishment) Program Model Based on Islamic Sources for God-Oriented Spiritual Parenting', Ravanshenasi Wa Din, 18(1), pp. 63-79
