روان‌شناسی و دین، سال پانزدهم، شماره دوم، پیاپی 58، تابستان 1401، صفحات 45-68

    بررسی تطبیقی ساختار وجودی انسان در حکمت صدرایی و «معنادرمانی» فرانکل

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    عبدالرسول عبودیت / استاد گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / marifat@qabas.net
    مسعود آذربایجانی / استاد گروه روان شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه / mazarbayejani110@yahoo.com
    ✍️ محمدمهدی عباسی آغوی / دکتری فلسفه تطبیقی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / Mahdi.abbasi202@gmail.com
    چکیده: 
    اندیشمندان علم روان شناسی و فلسفه در اینکه انسان دارای یک بُعد است و تنها بدن یا روح دارد یا دوبعدی و یا سه بعدی است، اختلاف نظر دارند. در این میان صدرالمتألهین و ویکتور فرانکل (پیشرو مکتب معنادرمانی) انسان را دارای ابعادی سه گانه می دانند. صدرالمتألهین به سه بُعد بدن، نفس و عقل، و فرانکل به سه بُعد بدن، روان و روح قائل است. هدف از این تحقیق توصیف دقیق تر ساختار وجودی انسان به منظور تبیین بهتر پدیده های انسانی است تا گامی در جهت تحقق روان شناسی اسلامی باشد. این پژوهش با روش «توصیفی ـ تحلیلی» به مقایسه این دو دیدگاه پرداخته و کوشیده است از روش «تطبیقی فراتاریخی» بهره ببرد. از یافته های این پژوهش آن است که دیدگاه صدرالمتألهین و ویکتور فرانکل در مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی تفاوت های زیادی دارند. این دو دیدگاه در اصول شباهت هایی دارند؛ مانند اصل «هدفمندی انسان». از سوی دیگر تفاوت هایی نیز دارند؛ ازجمله اعتقاد به هدفمندی خدا و جهان از نظر صدرالمتألهین و انکار آن از سوی فرانکل. در ساختار وجودی انسان بیشترین شباهت در بُعد بدن و بیشترین تفاوت در بُعد روان و نفس بین این دو دیدگاه وجود دارد. صدرا نفس را جوهر و فرانکل عرض می داند. در بُعد سوم، یعنی روح یا عقل پنج وجه شباهت و پنج وجه تفاوت بین این دو نظریه وجود دارد. دیدگاه صدرا در تبیین ساختار وجودی انسان موفق تر است و به عقل و نقل نزدیک تر. اعتقاد به ابعاد سه گانه انسانی تأثیری مستقیم در مشاوره و درمان دارد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Comparative Study of Man’s Existential Structure in Sadraei Theosophy and Frankl's "Meaning Therapy"
    Abstract: 
    The thinkers in the area of psychology and philosophy disagree on whether man has one dimension, i.e. only body or soul, or he is two-dimensional or three-dimensional. Meanwhile, Sadr al-Muta’allehin and Viktor Frankl (the pioneer of meaning therapy) consider human beings to have three dimensions. According to Sadr al-Muta’allehin, man has three dimensions: body, soul and intellect, and according to Frankl, man has three dimensions of body, mind and soul. The purpose of this research is to describe man’s existential structure more precisely in order to better explain human phenomena and take a step towards the realization of Islamic psychology. Using the "descriptive-analytical" and "transhistorical application" methods, this research compares these two viewpoints. One of the findings of this research is that the views of Sadr al-Muta’allehin and Viktor Frankl have many differences in their ontological and epistemological foundations. However, they have similarities in some principles like the principle of "human purposefulness" and differences; Sadr al-Muta’allehin believes in the purposefulness of God and the world while Frankel denies it. With regard to man’s structure, these two views have the greatest similarity in the body dimension and the greatest difference in the psyche and soul dimension. Sadra considers the soul to be essence and Frankl considers it to be accidental. In the third dimension, i.e. soul or intellect, there are five similarities and five differences between these two theories. Sadr al-Muta’allehin's view is more successful in explaining man’s existential structure and is closer to reason and narrations. Belief in three human dimensions has a direct effect on counseling and treatment.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبودیت، عبدالرسول، آذربایجانی، مسعود، عباسی آغوی، محمدمهدی.(1401) بررسی تطبیقی ساختار وجودی انسان در حکمت صدرایی و «معنادرمانی» فرانکل. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(2)، 45-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبدالرسول عبودیت؛ مسعود آذربایجانی؛ محمدمهدی عباسی آغوی."بررسی تطبیقی ساختار وجودی انسان در حکمت صدرایی و «معنادرمانی» فرانکل". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15، 2، 1401، 45-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبودیت، عبدالرسول، آذربایجانی، مسعود، عباسی آغوی، محمدمهدی.(1401) 'بررسی تطبیقی ساختار وجودی انسان در حکمت صدرایی و «معنادرمانی» فرانکل'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(2), pp. 45-68

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبودیت، عبدالرسول، آذربایجانی، مسعود، عباسی آغوی، محمدمهدی. بررسی تطبیقی ساختار وجودی انسان در حکمت صدرایی و «معنادرمانی» فرانکل. روان‌شناسی و دین، 15, 1401؛ 15(2): 45-68