روان‌شناسی و دین، سال پانزدهم، شماره دوم، پیاپی 58، تابستان 1401، صفحات 201-218

    واژه‌شناسی «اضطراب» از نگاه روایات اسلامی و نقش آن در ایستایی و رشد انسان

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمد عبداللهی / دانشجوی دکتری مبانی نظری اسلام دانشگاه فردوسی مشهد / mohammadabdollahi58@yahoo.com
    ✍️ سید حسین سید موسوی / دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد / shmosavi@um.ac.ir
    فهیمه شریعتی / استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد / shariati-f@um.ac.ir
    نعمت ستوده اصل / دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه علوم پزشکی سمنان / sotodeh1@yahoo.com
    چکیده: 
    این پژوهش با هدف تبیین حوزه معنایی «اضطراب» برای ارتقا و یا اصلاح روش های درمان در حوزه روان شناسی با روش «تحلیل محتوای کیفی» انجام شد و با تحلیل مفاهیم همنشین و جانشینِ «اضطراب» در متون روایی معین نمود مفاهیم «هَمّ، ارتیاب، فزع، قلق و...» به سبب ویژگی های «ترسِ مبهم، ترسِ ناشی از ناامنی، نگرانی از رفتار خود» به صورت خاص و واژه های «وَجَع، ضَیق، رِجز، خوف و...» به انضمام قرینه دال بر همان ویژگی ها، به گونه عام با «اضطراب» متناظرند. همچنین در میدان معنایی «اضطراب» می توان آن را به سه نوع شناختی، عاطفی و رفتاری تقسیم کرد. اما واژه های «امن»، «استقرار»، «راحه»، «اطمینان»، «شرح صدر» در تقابل با «اضطراب» قرار دارند. دیگر یافته ها حاکی از آن است که اضطراب به منزله بخشی از زندگی انسانی دارای مراتبی است. اضطراب در مرحله پایین، بهنجار است و موجب پیشرفت انسان می شود. اما در مرتبه بالا، نابهنجار است. ایستایی اضطراب در مرحله مزمن وقتی است که نگرش های ناکارامد اراده وی را در انجام وظایف دینی از او بگیرد. 
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Terminology of "Anxiety" from the Point of View of Islamic Narrations and its Role in Human Stagnation and Growth
    Abstract: 
    Using "qualitative content analysis", this research was carried out with the aim of explaining the semantic field of "anxiety" in order to improve treatment methods in the field of psychology. By analyzing the collocations and substitute concepts of "anxiety" in narrative texts, it was concluded that the concepts of "ham, irtiyab, faza’, qelaq and etc. "(due to the characteristics of "vague fear, fear of insecurity, worry about one's own behavior") in a special sense and the words "vaja’, dhaygh, rejz, khowf and etc" in a general sense (in addition to indications of the same characteristics) correspond to "anxiety". Also, in the semantic field, "anxiety" can be divided into three types: cognitive, emotional and behavioral. But the words "amn", "istiqrar", "rahe", "itminan", "sharh-e sadr" are opposite to "anxiety". Other findings indicate that, as a part of human life, anxiety has some levels. A low level of anxiety is normal and leads to human progress, but a high level is abnormal. Chronic anxiety is experienced when ineffective attitudes take away his will to perform religious duties.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبداللهی، محمد، سید موسوی، سید حسین، شریعتی، فهیمه، ستوده اصل، نعمت.(1401) واژه‌شناسی «اضطراب» از نگاه روایات اسلامی و نقش آن در ایستایی و رشد انسان. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(2)، 201-218

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمد عبداللهی؛ سید حسین سید موسوی؛ فهیمه شریعتی؛ نعمت ستوده اصل."واژه‌شناسی «اضطراب» از نگاه روایات اسلامی و نقش آن در ایستایی و رشد انسان". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15، 2، 1401، 201-218

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبداللهی، محمد، سید موسوی، سید حسین، شریعتی، فهیمه، ستوده اصل، نعمت.(1401) 'واژه‌شناسی «اضطراب» از نگاه روایات اسلامی و نقش آن در ایستایی و رشد انسان'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(2), pp. 201-218

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عبداللهی، محمد، سید موسوی، سید حسین، شریعتی، فهیمه، ستوده اصل، نعمت. واژه‌شناسی «اضطراب» از نگاه روایات اسلامی و نقش آن در ایستایی و رشد انسان. روان‌شناسی و دین، 15, 1401؛ 15(2): 201-218