روان‌شناسی و دین، سال پانزدهم، شماره چهارم، پیاپی 60، زمستان 1401، صفحات 49-70

    بازشناسی عناصر اساسی (ماهیت‌ساز) روان‌شناسی اسلامی در پژوهش‌های چهل سال اخیر ایران: تحلیل محتوای کیفی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ حجت اله صفری / دانشجوی دکتری روان شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / h.a.safaripsy@gmail.com
    حمید رفیعی هنر / استادیار گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی / hamidrafii2@gmail.com
    چکیده: 
    پژوهش حاضر با هدف بررسی چیستی و کشف عناصر اصلی روان شناسی اسلامی در پژوهش های منتشرشده در ایران از سال 1359 تا 1399 انجام شده است. بدین منظور، مقالات علمی، کتاب ها و مصاحبه های مکتوبی که به بررسی و نظریه پردازی در حوزه روان شناسی اسلامی پرداخته اند، جمع آوری و پالایش شد و در نهایت 35 مقاله، 10 کتاب و 13 مصاحبه مکتوب گرد آمد. این منابع از لحاظ ارتباط مستقیم با سؤال و هدف پژوهش انتخاب گردیدند. به علت گستردگی و پراکندگی مستندات موجود در خصوص روان شناسی اسلامی، داده های جمع آوری شده به روش «تحلیل محتوای کیفی» در سه مرحله «رمزگذاری باز»، «رمزگذاری محوری» و «رمزگذاری انتخابی» تجزیه و تحلیل گردید. در مرحله رمزگذاری باز، ابتدا 115 رمز استخراج شد که پس از تلخیص و یکپارچه سازی، 47 رمز که با سایر رمزها همپوشانی نداشت، کشف گردید. در مرحله رمزگذاری محوری، رمزهای به دست آمده از مرحله قبل، دسته بندی شد و 16 رمز به دست آمد. در نهایت، رمزهای محوری در چهار رمز انتخابی «تعریف»، «روش»، «موضوع» و «اهداف» جای گرفت. این رمزهای انتخابی نیز با عنوان «عوامل رکنی روان شناسی اسلامی» و در ذیل این عنوان که از آن به «مقوله هسته ای» یاد می‏شود، قرار گرفت.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Recognizing the Fundamental Factors of Islamic Psychology in the Research of the Last Forty Years in Iran: Qualitative Content Analysis
    Abstract: 
    The present research was conducted with the aim of investigating and discovering the main elements of Islamic psychology in the research published in Iran from 1359 to 1399. For this purpose, scientific articles, books and written interviews investigating and theorizing in the field of Islamic psychology were collected and finally 35 articles, 10 books and 13 written interviews were chosen. These sources were selected in terms of direct relationship with the question and purpose of the research. Due to the scope and dispersion of the available documents regarding Islamic psychology, the collected data were analyzed using the "qualitative content analysis" method in three stages: "open coding", "axial coding" and "selective coding". In the open coding phase, 115 codes were extracted first, and after summarizing and integrating, 47 codes that did not overlap with other codes were discovered. In the axial coding stage, the codes obtained from the previous stage were grouped and 16 codes were obtained. Finally, the axial codes were placed in four selective codes of "definition", "method", "subject" and "objectives". These selective codes were named the "fundamental factors of Islamic psychology" and were referred to as "nuclear category".
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صفری، حجت اله، رفیعی هنر، حمید.(1401) بازشناسی عناصر اساسی (ماهیت‌ساز) روان‌شناسی اسلامی در پژوهش‌های چهل سال اخیر ایران: تحلیل محتوای کیفی. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4)، 49-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حجت اله صفری؛ حمید رفیعی هنر."بازشناسی عناصر اساسی (ماهیت‌ساز) روان‌شناسی اسلامی در پژوهش‌های چهل سال اخیر ایران: تحلیل محتوای کیفی". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15، 4، 1401، 49-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صفری، حجت اله، رفیعی هنر، حمید.(1401) 'بازشناسی عناصر اساسی (ماهیت‌ساز) روان‌شناسی اسلامی در پژوهش‌های چهل سال اخیر ایران: تحلیل محتوای کیفی'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4), pp. 49-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صفری، حجت اله، رفیعی هنر، حمید. بازشناسی عناصر اساسی (ماهیت‌ساز) روان‌شناسی اسلامی در پژوهش‌های چهل سال اخیر ایران: تحلیل محتوای کیفی. روان‌شناسی و دین، 15, 1401؛ 15(4): 49-70