ساخت و اعتباریابی اولیه آزمون نوع‌دوستی
نویسندگان:
✍️ ابوذر اسدالله پور کریمی
/ کارشناسی ارشد روانشناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / oldvale83@yahoo.com
/ کارشناسی ارشد روانشناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / oldvale83@yahoo.comمحمدرضا احمدی محمدآبادی / دانشیارگروه روانشناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / m.r.ahmadi313@gmail.com
/ دانشیارگروه روانشناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / m.r.ahmadi313@gmail.comمحمدرضا جهانگیرزاده / استادیار روانشناسی عمومی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / jahangirzademr@gmail.com
/ استادیار روانشناسی عمومی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / jahangirzademr@gmail.comچکیده:
این پژوهش با هدف مفهوم‌شناسی نوع‌دوستی در منابع اسلامی و ساخت آزمون اولیة آن براساس منابع اسلامی انجام گرفت. بدین منظور با مراجعه به منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا استفاده گردید و برای ارزیابی روایی و اعتبار آزمون، از روش پیمایشی با انتخاب نمونة 109 نفری از میان طلاب حوزة علمیة قم و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بهره گرفته شد. ساختار برداشت‌شده از منابع اسلامی برای نوع‌دوستی شامل شش مؤلفه است: 1. پذیرش؛ 2. پیوندجویی؛ 3. محبت به دیگران؛ 4. یاریگری؛ 5. گذشت؛ 6. ازخودگذشتگی. روایی این ساختار از نظر کارشناسان دینیِ دارای تحصیلات روانشناسی، طبق ساختار لیکرت چهارگزینه‌ای تأیید شد؛ سپس براساس ساختار به‌دست‌آمده، نزدیک به صد گویة اولیه طراحی گردید و روایی آنها از نظر کارشناسان تأیید و طبق نظر آنها، تعدادی از گویه‌ها حذف شد و درنهایت، نسخة پنجاه‌سؤالی آزمون مورد ارزیابی قرار گرفت. اعتبار آزمون با بررسی همسانی درونی از طریق ضریب آلفای کرونباخ در سطح 923/0 به‌دست آمد. دونیمه‌سازی نیز اعتباری در حد 869/0 و 870/0 برای دونیمه را نشان داد. بنابراین، این آزمون از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Initial Costruction and Validation of the Philanthropy Test
Abstract:
This paper aims to study the cocept of philanthropism in Islamic sources and to develop a preliminary test thereon. Thus and referring to the Islamic sources, the content analysis method is used. For the validation and reliability assessment of the test, a survey method was employed with a sample of 109 students from the religious seminary of Qom and the Azad Islamic University.
The structure derived from Islamic sources for philanthropism included six components: 1. Acceptance; 2. Bonding; 3. Friendship with others; 4. Supportiveness; 5. Forgiveness; 6. Selflessness. The validity of this structure was confirmed by religious experts with psychology backgrounds using the Likert four-option structure. Subsequently, based on the achieved structure, nearly a hundred initial accounts were designed and validated by experts; and following experts' opinions, some items were eliminated, resulting in a final fifty-question version of the test for evaluation.
The reliability of the test was obtained at a level of 0.923 through internal consistency analysis using Cronbach's alpha coefficient. The split-half reliability also revealed values of 0.869 and 0.870 for the two halves of the test. Therefore, this test exhibits appropriate validity and reliability.
- آذربایجانی، مسعود و همکاران، 1385، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران، سمت.
- ابن‌شعبه حرانی، حسن‌بن علی، 1404ق، تحف العقول، قم، جامعة مدرسین.
- احمدی، سیروس، 1388، «بررسی نوع‌دوستی در روابط روزمره اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، جامعه‌شناسی ایران، دورة دهم، ش 2، ص 87ـ108.
- بدار، لوک و همکاران، 1381، روانشناسی اجتماعی، ترجمة حمزه گنجی، تهران، ساوالان.
- بردستانی، عذرا، 1383، بررسی تأثیر باورهای مذهبی بر رفتار نوع‌دوستانه و سازگاری تحصیلی در دانش‌آموزان سال آخر دوره متوسطه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، شیراز، دانشگاه شیراز.
- بیرو، آلن، 1384، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمI باقر ساروخانی، تهران، کیهان.
- پاینده، ابوالقاسم، 1382، نهج الفصاحه، تهران، دنیاى دانش.
- پسندیده، عباس، 1386، «روش فهم و تبیین گزاره‌های دینی (قرآن و حدیث)»، حدیث اندیشه، ش 3، ص 33 – 48.
- پسندیده، عباس، 1389، مبانی و عوامل شادکامی در اسلام با رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا، رساله دکتری مدرسی معارف اسلامی، قم، دانشکده علوم حدیث.
- تمیمى آمدى، عبدالواحدبن محمد، 1410ق، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الکتاب الاسلامی.
- ثرندایک، ادوارد، 1374، روان‌سنجی کاربردی، ترجمة هومن حیدرعلی، چ سوم، تهران، دانشگاه تهران.
- حرعاملى، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع).
- حسینی، محمدرضا و همکاران، ۱۳۹۳، «بررسی عوامل موثر بر رفتار نوع دوستانه در بین شهروندان همدانی در سال ۱۳۹۲»، توسعه اجتماعی، ش 9 (1) ، ص ۱۳۵-۱۶۰.
- دلاور، علی و همکاران، 1394، «تبیین عوامل روان‌شناختی و اجتماعی بر نوع‌دوستی خیرین مدرسه‌ساز»، روانشناسی تربیتی، ش 39، ص 45ـ79.
- دلاور، علی، 1384، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چ چهارم، تهران، رشد.
- سرمد، زهره و همکاران، 1385، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگاه.
- شریفی، حسن پاشا، 1374، اصول روان‌سنجی و روان‌آزمایی، چ سوم، تهران، رشد.
- صدوق، محمدبن علی، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعة مدرسین.
- طوسی، محمدبن حسن، 1414ق، الامالی، قم، دار الثقافه.
- عبدی، حمزه، 1394، طراحی الگوی تنظیم رغبت براساس آموزه زهد اسلامی و تأثیر آن بر کاهش اضطراب در مقایسه با درمان شناختی رفتاری، رساله دکتری روانشناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- عروسى حویزى، عبدعلى‌بن جمعه، 1415ق، تفسیر نور الثقلین، قم، اسماعیلیان.
- پارسی، فاطمه و امیر فرخ‌وندی، 1394، «واکاوی مفاهیم اخلاقی آزادی، مسئولیت و نوع‌دوستی در مکتب رفاه اجتماعی»، اخلاق، ش 19، ص 161-187.
- قراملکی، احد و عذرا شالباف، 1389، تدوین پایان‌نامه شیوه‌ها و مهارت‌ها، چ دوم، قم، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه.
- کلینی، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
- کیلن، ملانی و جودیث اسمتانا، 1389، رشد اخلاقی کتاب راهنما، ترجمة محمدرضا جهانگیرزاده و دیگران، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- هیوستون، مایلز و همکاران، 1384، مقدمه‌ای بر روانشناسی اجتماعی، جواد اژه‌ای، جهانبخش صادقی، تهران، سمت.
- مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1391، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مفید، محمدبن محمد بن نعمان، 1413ق، الأمالی، قم، جامعه مدرسین.
- نوروزی، عین‌الله، 1395، نوع‌دوستی از دیدگاه اسلام، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
- نوری، حسین، 1408ق، مستدرک الوسائل، قم، آل‌البیت.
- ورام‌بن ابی‌فراس، بی‌تا، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر، بیروت، دارالتعارف و دار صعب.
- Aronson e, timothy dw, robin ma, 2002, Social psychology, New jersey prentice hall.
- Baghi nasrabadi, A, 2005, "Social cohesion and public participation (perspectives, reinforcing factors, risks and solutions)", Journal of hasun, N. 6, p. 165-187.
- Baron, R, A.Byrne, D, 1997, Social Psychology, Boston, Allyn and Bacon.
- Batson, c. D, o'quin, k, fultz, j, vanderplas, m & isen, (1983), a. Self-reported distress and empathy and egoistic versus altruistic motivation for helping, journal of personality arid social psychology, 45, 706-718.
- Batson, c. d., 1998, "Empathic joy and the empathyaltruism hypothesis", Journal of personality and social. psychology, N. 61, p. 413-426.
- Carlo, G. , & Randall, B. A., 2001, "The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents", Journal of Youth and Adolescence, N. 31, p. 31-44.
- Eisenberg n, mussen p., 1989, The roots of pro-social behavior in children, Cambridge, England, Cambridge University Press.
- Eisenberg, n. , fabes, r. A. , schaller, m. , carlo, g. & miller, p. A. (1991), The relations of parental characteristics and practices to children’s vicarious emotional responding. Child development, 62, 1393–1408.
- Elwell. f., 2002, "the psychology of wright mills", Qualitative sociology, N. 25(3), 337-43
- Hoffman, M. L, 2000, Empathy and moral development: Implications For caring and Justice, New York, Cambridge University Press.
- Lippa, R, 1994, Introduction to Social Psychology, California, Brooks / Cole Publishing Company.
- Piliavin, J, A. Charng, H.W, 1970, "Altruism: A Rreview of Recent Theory and Research", Annual Review of Sociology, N. 16, p. 25-65.
- Simons, r, g, 1991, "altruism and sociology", the sociological quarterly, N. 32, p. 1-22.
- Vakoch, douglas. a, 2013, altruism in cross – cultural perspective, Springer, NewYork.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
اسدالله پور کریمی، ابوذر، احمدی محمدآبادی، محمدرضا، جهانگیرزاده، محمدرضا.(1402) ساخت و اعتباریابی اولیه آزمون نوع‌دوستی. فصلنامه روانشناسی و دین، 16(4)، 29-54 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2015264
ابوذر اسدالله پور کریمی؛ محمدرضا احمدی محمدآبادی؛ محمدرضا جهانگیرزاده."ساخت و اعتباریابی اولیه آزمون نوع‌دوستی". فصلنامه روانشناسی و دین، 16، 4، 1402، 29-54
اسدالله پور کریمی، ابوذر، احمدی محمدآبادی، محمدرضا، جهانگیرزاده، محمدرضا.(1402) 'ساخت و اعتباریابی اولیه آزمون نوع‌دوستی'، فصلنامه روانشناسی و دین، 16(4), pp. 29-54
