پژوهش حاضر با هدف تدوین مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی در افزایش خویشتنداری جنسی پسران انجام شده است. بدینمنظور اهداف، فنون و تکالیف این مداخله طراحی شد. برای بررسی روایی محتوای مداخله، نظر کارشناسان مورد استفاده قرار گرفت. در بررسی کارآمدی مداخلة آموزشی، از یک طرح آزمایشی تکآزمودنی با خط پایة چندگانه و نمونة سهنفری شامل پسران نوجوان استفاده شد. فنون و تکالیف مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی، در دوازده گام بهدست آمد. روایی محتوای طرحنما نیز برای تمامی راهبردها، اهداف عملیاتی، فنون و تکالیف در اظهار نظر نُه کارشناس تأیید شد. در طرح آزمایشی تکآزمودنی، یافتهها نشان داد که هر سه مُراجع با شروع مداخله، روند افزایشی و روبهبهبودی را در مقیاس خویشتنداری جنسی (57 درصد) نشان دادند. میزان 86 درصد دادة غیرهمپوش مربوط به تحلیل دیداری در مقیاس خویشتنداری جنسی برای هر سه مراجع نشان داد که مداخلة طراحیشده، از کارآمدی برخوردار است. نتیجة این پژوهش نشان میدهد که طرحنمای درمانی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی، مداخلهای آموزشی است که در افزایش خویشتنداری جنسی تأثیر دارد.
Developing an Educational Intervention as per the Model of Regulating Sexual Behavior with an Islamic Approach in order to Increase the Sexual Self-control of Adolescent Boys
Abstract:
The authors have conducted their research intending to develop an educational intervention according to the model of regulating sexual behavior with an Islamic approach to increase the sexual self-control of adolescent boys. Thus, the goals, techniques and tasks of such an intervention were designed. The authors did not fail to consider experts' views in the course of studying the content validity of the intervention. In evaluating the efficacy of the educational intervention, a single-subject experimental design with multiple baselines and a sample of tripartite adolescent boys was followed. The techniques and tasks of educational intervention based on the sexual behavior regulation model with an Islamic approach were obtained in twelve steps.
The content validity of schema was also approved by nine experts for all strategies, operational goals, techniques and tasks.
In the single-subject experiment pilot design, findings suggested that all three participants exhibited an increase and improvement trend in the scale of sexual self-control (57%) after the intervention. An 86% non-overlapping data related to the visual analysis in the sexual self-control scale for all three participants suggested that the designed intervention was effective. The result of the research reveals that the therapeutic schema based on the regulating sexual behavior pattern with an Islamic approach is an educational intervention that helps increase sexual self-control.
بوربا، میکله، ۱۳۹۶، پرورش هوش اخلاقی: هفت فضیلت اساسی که برای درست رفتار کردن به فرزندان باید آموخت، ترجمة فیروزه کاوسی، تهران، رشد.
پسندیده، عباس، 1386، پژوهشی در فرهنگ حیا، قم، دارالحدیث.
تربتی، سروناز و همکاران، 1398، «مطالعه کیفی تربیت جنسی نوجوانان و عوامل زمینهساز آن با تأکید بر روابط میان فردی با والدین مطالعه موردی: دختران و پسران نوجوان دوره متوسطه ساکن شهر تهران»، مطالعات جامعهشناسی، ش 12 (45)، ص 77-104.
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، 1366، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات.
رحمانی، احسان و همکاران، 1397، «طراحی بسته آموزشی تربیت جنسی نوجوانان مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اثربخشی آن بر خودکارآمدی اجتماعی و خطرپذیری جنسی در دانشآموزان دختر متوسطه اول»، علوم روانشناختی، ش 17 (70)، ص 735-744.
سلطانیزاده، محمد و همکاران، 1397، «نقش واسطهای ارزشهای شخصی در پیشبینی خویشتنداری جنسی براساس رابطه مادر ـ دختر اخلاق اسلامی و هوش معنوی دانش آموزان دختر شهر اصفهان»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، سال سوم، ش ۲ (۷)، ص 87ـ116.
سیف، علیاکبر، 1390، ساختن ابزارهای اندازهگیری متغیرهای پژوهشی در روانشناسی و علوم تربیتی، تهران، دیدار.
صدوق، محمدبن على، 1406ق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر.
قربانی، مهسا و همکاران، 1394، «شناخت کنجکاویهای جنسی کودکانه: مقدمهای بر آموزش و ارتقای سلامت جنسی آنان»، آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، ش 3، ص 198ـ210.
کاظمی رضایی، سیدولی و همکاران، 1396، «اثربخشی آموزش خویشتنداری جنسی بر رضایت از زندگی و شادکامی در دانشجویان پسر»، پژوهش پرستاری، ش 12 (6)، ص 51ـ56.
گریدانوس، دونالد. ای، 1396، مراقبت از نوجوانان، ترجمة پوریا صرامی فروشانی و بزرگمهر مطهری، تهران، رشد.
گلزاری، محمود و همکاران، 1386، ساخت مقیاس خویشتنداری جنسی و هنجاریابی آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.
مجلسى، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
منصور، محمود، 1395، روانشناسی ژنتیک تحول روانی از تولد تا پیری، تهران، سمت.
Alresheed F., Hott B. L., Bano C. (2013). Single subject research: A synthesis of analytic methods. Journal of Special Education Apprenticeship, V. 2, N. 1, p 1-18.
Barlow, D. H. & Hersen, M., 1984, Single Case Experimental Designs: Strategies for Studying Behavior Change, Boston, Allyn Bacon.
Berryman, J. C., Symthe, P. K., Taylor, A., Lamont, A., and Joiner, R., 2002, Developmental psychology and You, by BPS Blackwell.
Best Friend Foundation, 2015, What is Best Frieds?A Character Education and Risk Avoidance Program for Girls, Retrieved from:
Chambless, D. L., Baker, M. J., Baucom, D. H., Beutler, L. E., Calhoun, K. S., Crits Christoph, P., & Woody, S. R, 1998, "Update on empirically validated therapies, II", The Clinical Psychologist, N. 51, p. 3-16.
Collins, C., Alagiri, P. & Summers, Todd, 2002, "Abstinence Only vs. Comprehensive Sex Education: What are the Arguments?" What is The Evidence? Policy Monograph Series, Retrieved from: ari.ucsf.edu/pdf/abstinence.pdf
Conger,J. J. & A. C. Peterson, 1984, Adolescence and Youth, N. Y, Harper an Row.
Cozby, P. C., 2012, Metods in behavioral research, Mc Graw-Hill Primis.
Gallo, K. P., Comer, J. S. & Barlow, D. H., 2013, "Single-Case Experimental Designs and Small Pilot Trial Designs", in Jonathan S. C. & Philip C. K. (Eds), The Oxford handbook of research strategies for clinical psychology, p. 24-39.
Halstead, M, Reiss, M., 2003, Values in sex education: form principles to practice, Reoutledge.
Hanifi, S. M., Hossein, M. and Aziz, A., 2000, "Effects of an AIDS awareness campaign on knowledge about AIDS in a remote rural area of Bangladesh", International Quarterly of Community Health Education, N. 19, p. 15-63.
Hauser, D., 2004, "Five Years of Abstinence-only-until-Marrige Educational: Assessing the Impact", Washington DC: Advcates for Yourth, Retrieved from:
www.advocatesforyouth.org
Klein, M., 2006, America’s War on Sex: The Attack on Law, Lust and Liberty, United States of America, Praeger.
Lane, J. D., Gast, D. L., 2104, "Visual analysis in single case experimental design studies: Brief review and guidelines", Neuropsychological Rehabilitation, N. 24 (3-4), p. 445-463.
Millan, T, Valenzuela, S., Vargas, N. A. 1995, "Reproductive health in adolescent students: knowledge attitudes and behavior in both sexes, in a community of Santiago", Revista Medica de Chile, N. 123 (3), p. 368-375.
Polit, D. F. Beck, C. T., 2006, "The Content Validity Index: Are You Sure You Know What’s Being Reported? Critique and Recommendations", In: Research in Nursing & Health, V. 29, p. 489-798.
Radhakrishnan, S., 2015, "Doing it Without Sex_Showing Your Care and Love without Sex", Society for Empowerment and Wholistic Advansment, Retrieved from: http: //www. sewa. org. gy/node/11.
Rector, R. E., Johnson, K. A. & Marshall, J. A., 2004, Teens Who Make Virginity P ledges Have Substantially Improved Life Outcomes, The Heritage Foundation.
Russell–Brown, P, Rice, Jc, Hector, O, et al., 1992, "The effect of sex education an adolescents in ST. Kitts–Nevis", Boletin de la oficina Sanitavia Pan Americana, N. 112 (5), p. 413-424.
Santrock, John, W., 2011, Life-span development, New York, The McGraw-Hill Companies.
Schickedanz, J. A, Schickedanz, D. I., Foryvth, P. D and Forsyth,G. A., 2001, Understanding Childern And Adolescents, by Allyn and Bacon.
Shultz,. K. S. Whitney,D. J. & Zickar,M. J., 2014, Measurement Theory in Action, Case Studies and Exercises, New York, Routledge.
Sidani,S. & Braden. C. J., 2011, Design, evaluation, and translation of nursing intervention John Wiley & Sons.
عباسی، مهدی، حق شناس، محمد حسین.(1402) تدوین مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی بهمنظور افزایش خویشتنداری جنسی پسران. فصلنامه روانشناسی و دین، 16(4)، 7-28 https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2024.2020245
مهدی عباسی؛ محمد حسین حق شناس."تدوین مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی بهمنظور افزایش خویشتنداری جنسی پسران". فصلنامه روانشناسی و دین، 16، 4، 1402، 7-28
عباسی، مهدی، حق شناس، محمد حسین.(1402) 'تدوین مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی بهمنظور افزایش خویشتنداری جنسی پسران'، فصلنامه روانشناسی و دین، 16(4), pp. 7-28
عباسی، مهدی، حق شناس، محمد حسین. تدوین مداخلۀ آموزشی مبتنی بر الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی بهمنظور افزایش خویشتنداری جنسی پسران. روانشناسی و دین، 16, 1402؛ 16(4): 7-28