روان‌شناسی و دین، سال پانزدهم، شماره چهارم، پیاپی 60، زمستان 1401، صفحات 7-30

    الگوی مفهومی «خودآگاهی» بر اساس منابع اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    مرتضی دره کی / کارشناس ارشد روان شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / dorraki1371@gmail.com
    ✍️ رحیم ناروئی نصرتی / دانشیار گروه روان شناسی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / rnarooei@yahoo.com
    مسعود نور علی زاده میانجی / استادیار گروه روانشناسی دانشگاه شاهد / mnoor57@gmail.com
    چکیده: 
    این پژوهش با هدف تدوین الگوی مفهومی «خودآگاهی» براساس منابع اسلامی (قرآن و حدیث) انجام شده است. در پژوهش حاضر، در بخش استخراج مؤلفه های خودآگاهی و تبیین ساختار آن از متون اسلامی، از روش «تحلیل محتوا» در چارچوب روش الگو یابی مفاهیم و سازه های روان شناسی از متون اسلامی، و در بخش بررسی اعتبار و روایی محتوای مؤلفه های خودآگاهی، از روش «پیمایشی» از نوع «دلفی» استفاده شده است. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که ساختار مفهومی «خودآگاهی براساس منابع اسلامی» بر هفت مؤلفه (خودشناسی، خودتوجهی، خودتأملی، خداآگاهی، خودهشیاری، فعالیت هدفمند، و خودپایی) مبتنی است و هریک از مؤلفه ها با سایر مؤلفه ها در ارتباط است. نتایج بررسی روابط بین مؤلفه ها نشان داد الگوی مفهومی خودآگاهی در قالب فرایندی، با شناخت و تأمل در خویش آغاز و از مسیر خودتوجهی، خودهشیاری، خداآگاهی، برخورداری از فعالیت هدفمند و خودپایی است که به خودآگاهی کامل می انجامد.  
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Conceptual Model of "Self-Awareness" Based on the Islamic Sources
    Abstract: 
    This research was aimed at developing a conceptual model of "self-awareness" based on Islamic sources (Qur'an and Hadith). For extracting the components of self-awareness from Islamic texts and explaining its structure, "content analysis" was used in the framework of modeling the psychological concepts and constructs from Islamic texts, and for examining the reliability and validity of the content of the components of self-awareness, "survey" method of "Delphi" type was used. The results of the research findings showed that the conceptual construct of "self-awareness based on Islamic sources" is based on seven components (self-knowledge, self-attention, self-reflection, God-awareness, self- consciousness, purposeful activity, and self-monitoring) and each of the components is related to the other ones. The results of studying the relationships between the components showed that the conceptual model of self-awareness in the form of a process begins with self-knowledge and self-reflection and follows the path of self-attention, self-consciousness, God-awareness, purposeful activity and self-monitoring, which leads to complete self-awareness.
    متن کامل مقاله: 
     

     

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دره کی، مرتضی، ناروئی نصرتی، رحیم، نور علی زاده میانجی، مسعود.(1401) الگوی مفهومی «خودآگاهی» بر اساس منابع اسلامی. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4)، 7-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مرتضی دره کی؛ رحیم ناروئی نصرتی؛ مسعود نور علی زاده میانجی."الگوی مفهومی «خودآگاهی» بر اساس منابع اسلامی". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15، 4، 1401، 7-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دره کی، مرتضی، ناروئی نصرتی، رحیم، نور علی زاده میانجی، مسعود.(1401) 'الگوی مفهومی «خودآگاهی» بر اساس منابع اسلامی'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4), pp. 7-30

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دره کی، مرتضی، ناروئی نصرتی، رحیم، نور علی زاده میانجی، مسعود. الگوی مفهومی «خودآگاهی» بر اساس منابع اسلامی. روان‌شناسی و دین، 15, 1401؛ 15(4): 7-30