روان‌شناسی و دین، سال پانزدهم، شماره چهارم، پیاپی 60، زمستان 1401، صفحات 103-122

    بررسی مستندات قرآنی دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی درباره جایگاه انفعالات در نفس انسان*

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محسن کریمی قدوسی / دانشجوی دکترای تفسیر و علوم قرآن مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / Mohsenak65@gmail.com
    ✍️ اسمعیل سلطانی بیرامی / استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / soltani@qabas.net
    چکیده: 
    آیت الله مصباح یزدی با ارائه طرحی از ساختار نفس انسان، جایگاه انفعالات را در میان دیگر ابعاد وجودی او بیان کرده است. پژوهش حاضر قصد دارد با تکیه بر شواهد قرآنی، نظریه ایشان را مستدل سازد. روش گردآوری اطلاعات «کتابخانه ای» است. حل مسئله نیز با شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و با توجه به منبع، روش «تفسیر موضوعی قرآن» ملاک عمل قرار گرفته است. طبق بررسی انجام شده ایشان معتقد است: انفعالات بر نفس انسان عارض می شود، نه جسم او، البته نه به این معنا که یکی از ابعاد سه گانه نفس و در عرضِ معرفت، محبت و قدرت باشد، بلکه جزو فروع بُعد محبت و در لایه ای سطحی تر از آن قرار دارد. با توجه به تعابیر دقیق قرآن در توصیف حالات درونی انسان، ویژگی هایی را می توان استنباط کرد که از برایند آنها مرزبندی روشنی میان انفعالات و دیگر زوایای به هم پیوسته وجود او مشخص می گردد. این شناسه ها شامل نفسانی بودن، عارضی بودن، واکنشی بودن، موقتی بودن، نمایان بودن، مبتنی بودن بر امیال اصیل و مؤثر بودن در فرایند انگیزش می شود.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Examining the Qur'anic Evidence of Ayatullah Misbah Yazdi's View on the Position of Spiritual States in Man’s Soul
    Abstract: 
    Presenting a plan of the structure of the human soul, Ayatullah Misbah Yazdi has explained the position of spiritual states among other aspects of his existence. The present descriptive-analytical research aims to substantiate his theory by relying on the Qur'anic evidence. Data collection was done through library method and the thematic interpretation of the Qur'an. Research shows that in his view spiritual states affects the human soul, not his body; of course, not in the sense that it is one of the three dimensions of the soul along with knowledge, love and power, but it is one of the sub-dimensions of love and is in a more superficial layer. According to the precise Qur'anic statements about the inner states of man, we can infer some characteristics from which a clear boundary between spiritual states and other connected aspects of his existence is determined. These characteristics include being sensual, being temporary, being reactive, being temporary, being visible, being based on genuine desires, and being effective in the motivation process.
    متن کامل مقاله: 
     

     


    * این مقاله در همایش بین المللی «علوم انسانی اسلامی در اندیشه علامه محمدتقی مصباح یزدی» پذیرش شده است.

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی قدوسی، محسن، سلطانی بیرامی، اسمعیل.(1401) بررسی مستندات قرآنی دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی درباره جایگاه انفعالات در نفس انسان*. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4)، 103-122

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسن کریمی قدوسی؛ اسمعیل سلطانی بیرامی."بررسی مستندات قرآنی دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی درباره جایگاه انفعالات در نفس انسان*". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15، 4، 1401، 103-122

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی قدوسی، محسن، سلطانی بیرامی، اسمعیل.(1401) 'بررسی مستندات قرآنی دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی درباره جایگاه انفعالات در نفس انسان*'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 15(4), pp. 103-122

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کریمی قدوسی، محسن، سلطانی بیرامی، اسمعیل. بررسی مستندات قرآنی دیدگاه آیت‌الله مصباح یزدی درباره جایگاه انفعالات در نفس انسان*. روان‌شناسی و دین، 15, 1401؛ 15(4): 103-122