روان شناسی و دين

مجید همتی / دانشجوی دکترای روان شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) mava.hemmat@gmail.com
*محمد رضا احمدی / استادیار گروه روانشناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) m.r.ahmadi313@gmail.com
مبین صالحی / استادیار گروه روانشناسی، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر قم mobinsalehi@yahoo.cim
کامران قریشی / دانشیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه قم.
چکیده
هدف این پژوهش، تبیین سبک فرزندپروری مبتنی بر منابع اسلامی و استخراج مؤلفه های آن از آیات و روایات است. روش: در این پژوهش از روش کمی و کیفی استفاده شده است. در مرحله اول با در نظر گرفتن ساختار مفهوم فرزندپروری در روانشناسی، مفهوم «فرزندپروری مسئولانه» با توجه به آیات و روایات به روش اجتهاد دینی با رویکرد تحلیل محتوای متون استخراج شد. در ادامه با همین روش مؤلفه های سبک فرزند پروری مسئولانه از آیات و روایات بدست آمد. در مرحله دوم از روش توصیفی از نوع دلفی برای بررسی روایی محتوا، مفهوم فرزندپروری مسئولانه و مؤلفه های آن استفاده شد. برای این منظور مفهوم فرزندپروری مسئولانه به همراه مؤلفه های آن به ۱۰ نفر از روانشناسان دینی جهت بررسی روایی محتوا ارائه شد و برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از ضریب نسبی روایی محتوا(CVR) و شاخص روایی محتوا(CVI) استفاده شد و در پایان با بررسی دقیق مؤلفه های بدست آمده سبک فرزندپروی مبتنی بر منابع دینی تنظیم شد. 
یافته های پژوهش حاکی از آن است که الگوی فرزندپروری اسلامی از ده مؤلفه تشکیل شده است، در بررسی ضریب نسبی روایی محتوا(CVR) با توجه به اینکه تعداد کارشناسان ۱۰ نفر می باشند حداقل ضریب نسبی روایی محتوا(CVR) مؤلفه ها باید از ۶/۰ بالاتر باشند که در این تحقیق حداقل ضریب نسبی روایی ۸/۰ است، در بررسی شاخص روایی محتوا(CVI) نیز با توجه به تعداد کارشناسان حداقل شاخص روایی محتوا(CVI) می بایست ۷۹/۰ باشد، این میزان در جدول ۹۸/۰ بدست آمده است که نشان از تایید تمامی مؤلفه ها دارد.
این مؤلفه ها شامل مؤلفه صبر در امر تربیت، محبت، کرامت، اصلاح محیط، سهولت در تکلیف، عدالت، نظارت و کنترل، حریت، پرتوان سازی و مؤلفه عبودیت و بندگی می شوند. 
کلیدواژه ها: کودک، والدین، سبک فرزند پروری، اسلام.