روان‌شناسی و دین، سال هجدهم، شماره سوم، پیاپی 71، پاییز 1404، صفحات -

    مدل فرآیندی تفکر آینده‌نگر در نوجوانان 12–16 ساله بر پایه نظریه داده‌بنیاد

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    نوید خاکبازان / *دانشجوی دکتری - روان شناسی مؤسسه امام خمینی (ره) / n.khakbazan@urd.ac.ir
    ✍️ میلاد شعبانی / *دانشجوی کارشناسی ارشد - موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره قم / milad.shabanipsy@gmail.com
    تاریخ دریافت: 1403/10/17 تاریخ پذیرش: 1404/02/27
    doi 10.22034/ravanshenasi.2025.2021636
    چکیده: 
    پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های روان‌شناختی تأثیرگذار بر شکل‌گیری تفکر آینده‌نگر در نوجوانان و تدوین مدلی فرایندی در چارچوب نظریه داده‌بنیاد انجام شد. این مطالعه از نوع کیفی بوده و با استفاده از رویکرد نظام‌مند استراوس و کوربین طراحی گردید. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۷ نوجوان ۱۲ تا ۱۶ ساله در بستر کانون‌های فرهنگی قم گردآوری شد. مشارکت‌کنندگان با روش نمونه‌گیری نظریه‌ای و بر اساس اصل اشباع نظری انتخاب شدند. تحلیل داده‌ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و اعتبار یافته‌ها از طریق تطبیق با اعضا و ممیزی توسط همکاران تأیید گردید. نتایج نشان داد تفکر آینده‌نگر بر پایه سه دسته عامل شکل می‌گیرد: عوامل تعاملی(نقش محیط،تجارب زیسته، نیازها)، عوامل شناختی(توانمندی‌های شناختی، باورها) و عوامل انگیزشی(انگیزه 2021636 ‌ها و تمایلات،ملاک‌ها و ارزش‌ها). مقوله «آرزومداری» به‌عنوان پدیده مرکزی(مقوله هسته) در مدل استخراج شد. مدل پارادایمی حاصل، با ترسیم شرایط علّی(ارزش‌ها و ملاک‌ها، نیاز ها و انگیزه‌ها )، زمینه‌ای(محیط و تجارب زیسته)، واسطه‌ای(توانمندی‌های شناختی باورها)، راهبرد(برنامه‌ریزی) و پیامدهای روان‌شناختی(تحقق انگیزه‌ها و برآورده شدن نیازها)، چارچوبی منسجم برای فهم سازوکارهای تفکر آینده‌نگر در نوجوانان ارائه می‌دهد. این مدل می‌تواند زمینه‌ساز مداخلات آموزشی و بالینی مبتنی بر آینده‌نگری در دوره نوجوانی باشد.
    Article data in English (انگلیسی)
    • بازدید: 20
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    خاکبازان، نوید، شعبانی، میلاد.(1404) مدل فرآیندی تفکر آینده‌نگر در نوجوانان 12–16 ساله بر پایه نظریه داده‌بنیاد. فصلنامه روان‌شناسی و دین، 18(3)، - https://doi.org/10.22034/ravanshenasi.2025.2021636

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نوید خاکبازان؛ میلاد شعبانی."مدل فرآیندی تفکر آینده‌نگر در نوجوانان 12–16 ساله بر پایه نظریه داده‌بنیاد". فصلنامه روان‌شناسی و دین، 18، 3، 1404، -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    خاکبازان، نوید، شعبانی، میلاد.(1404) 'مدل فرآیندی تفکر آینده‌نگر در نوجوانان 12–16 ساله بر پایه نظریه داده‌بنیاد'، فصلنامه روان‌شناسی و دین، 18(3), pp. -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    خاکبازان، نوید، شعبانی، میلاد. مدل فرآیندی تفکر آینده‌نگر در نوجوانان 12–16 ساله بر پایه نظریه داده‌بنیاد. روان‌شناسی و دین، 18, 1404؛ 18(3): -